Uit een uitkering aan de slag? Het lukt in Den Haag best goed

Wethouder Arjen Kapteijns
Wethouder Arjen Kapteijns © GroenLinks
DEN HAAG - Het lukt de gemeente Den Haag goed om mensen die een uitkering hadden, aan 'gewoon' werk te helpen. In 2020 kreeg ruim tachtig procent van de mensen die intensief door de gemeente werden begeleid, een betaalde baan. Bovendien slaagden die mensen er ook nog in om aan het werk te blijven. 'De doelstelling van duurzame uitstroom naar werk is daarmee behaald.' Dat constateert bureau Berenschot in een groot onderzoek naar de Haagse aanpak van re-integratie.
Het bureau signaleert tegelijk wel dat Den Haag een enorme hoeveelheid manieren heeft om mensen aan het werk te helpen. Zoveel zelfs dat de medewerkers van de gemeente ze allemaal niet eens kennen. Dat kan wel wat eenvoudiger, vindt Berenschot.
Tot 2019 kende gemeente Den Haag nog verschillende afdelingen die mensen met een uitkering aan een baan moesten helpen. Vanaf dat jaar is Den Haag Werkt verantwoordelijk voor re-integratie, zoals het officieel heet.

Werkt het?

De gemeenteraad besloot in 2021 dat er een groot onderzoek moest komen of dat nieuwe systeem goed functioneert. Daarvoor moest Berenschot onder meer in beeld brengen of mensen een 'reguliere' baan konden vinden. En ook of ze die langer dan een jaar hielden.
Uit het onderzoek van het bureau wordt duidelijk dat Den Haag Werkt tussen 2018 en 2020 in totaal ruim 19.000 kandidaten heeft begeleid. De helft daarvan kreeg een baan. Een daarvan is in 2018 bijna driekwart en in 2020 84 procent uitgestroomd naar een reguliere baan. Acht van de tien mensen had ook na een jaar nog een baan.

Dingen kunnen beter

Wel is het zo dat het bureau nog een aantal dingen ziet dat beter kan. Zo duurt het lang voordat mensen worden geholpen. In veel van de gevallen langer dan drie maanden. Bij een ongeveer een derde van de mensen is dat zelfs anderhalf jaar.
Verder denkt Berenschot dat er vaker taaltrainingen moeten worden ingezet. Een van de grootste belemmeringen bij het vinden van het een baan is dat mensen het Nederlands niet goed machtig zijn. Ook zouden er vaker sancties moeten worden opgelegd aan mensen die niet willen meewerken.

Uitkering gekort

De Haagse wethouder Arjen Kapteijns (GroenLinks, sociale zaken) herkent een groot deel van kritiek. Volgens hem werkte de gemeente al aan het verhelpen van een aantal van die punten. Zo wordt al scherper gelet op mensen die niet willen meewerken. Zij krijgen daarover sneller een gesprek en als ze dan nog niet willen meewerken, kan hun uitkering worden gekort.
Verder wil hij een aantal andere aanbevelingen gaan overnemen – al is dat ook aan een eventuele opvolger. 'Er staan stevige aanbevelingen in. Daar gaan we ons voordeel mee doen.'

Ambitieus

Volgens de wethouder is Den Haag ambitieus in de plannen om mensen aan het werk te helpen. Zo is de groep groter dan in andere gemeenten. 'Het is altijd een bewuste keuze geweest om ook mensen die verder van de arbeidsmarkt staan, te willen helpen. We hebben gekozen voor die brede groep omdat we vinden dat iedereen in de stad het recht heeft op maximale ontplooiing en ontwikkeling', zegt Kapteijns.
Het onderzoek richtte zich op de periode 2018-2020. Inmiddels is er veel veranderd op de arbeidsmarkt. Ondernemers schreeuwen om personeel. Dat leidt ertoe dat het aantal mensen in de bijstand inmiddels ook is gedaald tot 23.000.

Vrijwilligerswerk

Van de mensen die daar nu nog inzitten, kan een beperkt aantal nog worden begeleid naar een betaalde baan, denkt de wethouder. Maar voor een flink deel zal dat niet gelden. Zij staan te ver af van de arbeidsmarkt. Berenschot schetst in het rapport dat de gemeente dat misschien ook niet moet willen, maar deze mensen wel moet helpen om andere zinvolle dingen te gaan doen. Zoals bijvoorbeeld vrijwilligerswerk.
Dat is ook volgens de wethouder een aanbeveling die kan worden overgenomen. Maar definitieve beslissingen moet het nieuwe stadsbestuur nemen.