Haagse partijen praten onder hoogspanning over nieuwe coalitie

Onderhandeling in Den Haag, eerder nog onder leiding van Piet Hein Donner
Onderhandeling in Den Haag, eerder nog onder leiding van Piet Hein Donner © Omroep West
DEN HAAG - Onder hoogspanning werken D66, VVD, GroenLinks, CDA en PvdA in Den Haag aan een nieuwe coalitie. Een discussie over het verhogen van de lasten legde afgelopen dagen een grote druk op de gesprekken. De partijen willen onder meer de onroerendezaakbelasting, afvalstoffenheffing en lasten voor automobilisten verhogen. Vooral de VVD heeft daarmee grote moeite, bleek de afgelopen dagen.
De spanningen tussen de partijen liepen de afgelopen week zo hoog op dat de VVD voor de keuze werd gesteld: stoppen of doorgaan. 'Dan stap je maar op', zou D66-leider Robert van Asten zelfs tegen zijn VVD-collega Anne Mulder hebben gezegd. Na uitvoerig intern beraad besloten de liberalen maandag om 13.15 uur toch weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Maar duidelijk is wel dat de partij grote moeite heeft met het pakket aan lastenverzwaringen.
De onderhandelaars van D66, VVD, GroenLinks, CDA en PvdA zijn inmiddels ook op zichzelf aangewezen. CDA-prominent Piet Hein Donner, die de gesprekken tot nu toe begeleidde, is inmiddels op vakantie. Toen hij 'ja' zei op het verzoek uit het stadhuis van Den Haag was de verwachting dat de onderhandelingen in september toch wel moesten zijn afgerond. Maar inmiddels is het bijna zes maanden na de gemeenteraadsverkiezingen en de partijen praten – maandag in het stadhuis – nog steeds door.

Perspectief niet rooskleurig

Een van de grote problemen is dat Den Haag er op dit moment financieel slecht voor staat. Dat wordt in de toekomst alleen maar erger. Daarmee is het perspectief voor de nieuwe coalitie niet rooskleurig. Eerder zei Donner al dat de partijen de komende jaren rekening moeten houden met een 'scherpe terugval' van de middelen omdat er komende jaren nog minder geld van het Rijk binnenkomt.
Daarbij speelt ook mee dat de afgelopen periode veel klappen konden worden opgevangen omdat er dingen werden betaald uit eenmalige potjes, terwijl er eigenlijk structureel geld voor nodig is. 'De stad leeft op reserves, terwijl een oorlogskas nodig is', aldus de CDA-prominent op 30 juni van dit jaar, tijdens een van de spaarzame momenten dat er in het openbaar over de formatie werd gesproken.

In het gareel

De partijen die aan het onderhandelen zijn over de nieuwe coalitie hebben de afgelopen tijd al wel in beeld gebracht hoe ze ongeveer de financiën in het gareel willen krijgen. Op tafel ligt een pakket van aan de ene kant voor ongeveer 100 miljoen aan bezuinigingen en aan de andere kant 40 miljoen aan lastenverzwaringen.
De VVD heeft het vooral lastig met de invulling van dat laatste bedrag, vertellen meerdere betrouwbare bronnen in en rond het stadhuis. Afgelopen week liep de discussie daarover zo hoog op dat de onderhandelaars even dachten dat het zou kunnen klappen. Maar deze maandag schoven de liberalen uiteindelijk toch weer aan de onderhandelingstafel aan, bevestigde VVD-leider Mulder, die verder inhoudelijk geen mededelingen wilde doen.

Tot elkaar veroordeeld

Bronnen signaleren wel dat de gesprekken moeizaam verlopen. De partijen voelen zich meer tot elkaar veroordeeld dan dat ze uit enthousiasme en bruisend van de energie met elkaar de komende drieënhalf jaar Den Haag willen regeren. De VVD had aanvankelijk laten weten een coalitie te willen vormen waarvan ook Hart voor Den Haag onderdeel was. Dit terwijl in GroenLinks en bij de PvdA ook voorstanders waren van een heel linkse coalitie, met bijvoorbeeld Partij voor de Dieren, Haagse Stadspartij en SP.
Ondanks dat de gesprekken niet van harte gaan, gaan andere voorbereidingen voor de presentatie van de coalitie wel door. Zo worden de kandidaat-wethouders gescreend. De verwachting is dat veel van de zittende wethouders terugkeren in een nieuwe coalitie. Alleen Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) heeft al enige tijd geleden bekend gemaakt dat zij niet meer beschikbaar is. Zij wordt, melden bronnen, opgevolgd door de lijsttrekker van GroenLinks bij de afgelopen verkiezingen, Mariëlle Vavier.

Andere posten

Verder is ook dat duidelijk dat veel wethouders wel een andere post krijgen. Zo zou Saskia Bruines (D66) financiën en cultuur gaan doen. Zij is nu nog onder meer verantwoordelijk voor economie. Die portefeuille zou naar Kavita Parbhudayal gaan. Vavier zou in beeld zijn voor zorg. Maar bronnen in het stadhuis houden daarbij wel een slag om de arm. Zij spreken van 'dagkoersen'.