Doe Maar-oprichter treedt op tijdens Tong Tong Fair: 'Sfeer is helemaal geweldig'

Ernst Jansz treedt op tijdens de Tong Tong Fair
Ernst Jansz treedt op tijdens de Tong Tong Fair © ANP
DEN HAAG - Ernst Jansz, oprichter van de band Doe Maar, treedt donderdagavond op tijdens de Tong Tong Fair op het Malieveld in Den Haag. Op het programma staan vooral liedjes van Jansz waarin de Indische invloed is terug te horen. 'Ik hoop iedereen onder te kunnen dompelen in zwoele, krontjong-achtige klanken.'
De inmiddels 74-jarige oprichter van Doe Maar heeft Indische roots, vertelt hij in Menno in de Middag op Radio West. Hij vindt het dan ook heel bijzonder om op te treden tijdens de Tong Tong Fair. 'Ik vind het sowieso heel erg leuk om er rond te lopen, al die Indische geurtjes te ruiken en smaken te proeven, want eten is natuurlijk heel belangrijk in de Indische cultuur. Die sfeer vind ik helemaal geweldig en dat ik daar dan ook ga spelen, is nog veel leuker.'
Die Indische link, via zijn vader van Indische komaf, heeft hij niet altijd gevoeld. 'Toen ik jong was had ik niet zo in de gaten wat Indisch was of wat het betekende, maar gaandeweg werd me wel duidelijk dat er iets speciaals aan de hand was. Alleen kon ik het toen niet meer bij mijn vader checken, want hij is vrij snel overleden. Maar dan ga je filosoferen over oost en west en hoe dat in één mens is vertegenwoordigd. Ik vind het heel fascinerend om te zien hoe dat dan naar buiten komt in muziek, hoe je je gedraagt, welke normen je ouders je hebben meegegeven. Ik vind dat mooi en een soort van rijkdom van twee culturen die ik in mij verenigd heb.'

Achtergrond verder onderzoeken

Jansz ging naar Indonesië om zijn achtergrond verder te onderzoeken. 'De mensen zijn zo anders, maar tegelijkertijd is er ook iets van herkenning en voelt het heel vertrouwd, hoe de mensen met elkaar omgaan. Terwijl je natuurlijk ook een soort vreemdeling bent daar.'
Zijn Indische achtergrond verwerkte Jansz in het Doe Maar-nummer Rumah Saya en, meer recent, in het nummer De Stilte Doorbroken, dat hij donderdag ook speelt op de Tong Tong Fair. Hij schreef het twee jaar geleden, toen werd herdacht dat 75 jaar eerder de Tweede Wereldoorlog eindigde.

'Te nare dingen meegemaakt'

'Eigenlijk is het zo dat alle Indische mensen, hun ouders of grootouders, twee oorlogen achter elkaar hebben meegemaakt', vertelt hij over dat nummer. Eerst de Tweede Wereldoorlog, waarin Japan Nederlands-Indië bezette en Nederlanders, maar ook Nederlands-Indiërs, in de beruchte Jappenkampen werden gestopt. En daarna, toen de Japanse bezetter was verslagen, de vrijheidsoorlog omdat de Indonesische bevolking niets meer met Nederland te maken wilde hebben.
'In die vrijheidsoorlog zijn vreselijke dingen gebeurd', vertelt Jansz. 'Vooral gericht op de Indische gemeenschap die gelieerd was aan de Nederlandse gemeenschap. Vaak Nederlandse mannen met Indonesische bijzitvrouwen. Die moesten hun land verlaten, met helemaal niets en in Nederland helemaal opnieuw beginnen. Daar konden ze hun verhaal niet kwijt, dat was te pijnlijk, ze hadden teveel nare dingen meegemaakt.'

'Niet praten over wat ze hadden meegemaakt'

Die eerste generatie, vertelt Jansz, wordt de zwijgende generatie genoemd. 'Ze praatten niet over wat ze hadden meegemaakt, terwijl het voor hun kinderen extra zwaar was, want zij voelden de trauma's wel. Nu pas durft die generatie te vertellen wat er is gebeurd en sommigen van hen zijn al in de negentig. Daarover gaat dat nummer De Stilte Doorbroken. Het is een ode aan die eerste generatie, maar ook aan hun kinderen die die stilte moesten verdragen terwijl ze wisten dat die generatie vol zat met verschrikkelijke herinneringen.'
Het optreden van Ernst Jansz begint donderdagavond om 20.45 uur op het Malieveld in Den Haag. 'Ik zing daar liedjes waar de Indische invloed doorklinkt, waarin de krontjongmuziek doorklinkt', zegt hij daarover. 'Ik vind het leuk om in de muziek die ik nu maak, iets mee te nemen van die traditie van de Indische muziek en mensen onder te dompelen in zwoele krontjong-achtige klanken.'
LEES OOK: