Bijzondere bruiloft in gevangenis in 1941: 'Compleet met champagne en taart'

Het pasgetrouwde stel Thea Eland en Rawindro Noto Soeroto
Het pasgetrouwde stel Thea Eland en Rawindro Noto Soeroto © Privéfoto
DEN HAAG - Een huwelijk in de gevangenis. Het gebeurt niet vaak en al helemaal niet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toch gaven Thea Eland en Rawindro Noto Soeroto elkaar in 1941 in het Oranjehotel het ja-woord, compleet met taart en champagne. Deze opmerkelijke gebeurtenis is één van de verhalen die komende zaterdag te zien en te horen zijn, tijdens de 77ste herdenking van het Oranjehotel, de bijnaam voor de Scheveningse gevangenis waar tijdens de oorlog veel verzetsstrijders gevangen zaten.
'Dit is een hele bijzondere plaats voor onze familie.' Samen met haar kleindochter Soeteke bezoekt Trisnawati Noto Soeroto het Oranjehotel; de plek waar haar ouders trouwden. 'Mijn ouders waren verloofd en op een gegeven moment merkte mijn moeder dat ze zwanger was. En wat heel uitzonderlijk was: de directeur van het Oranjehotel gaf toestemming om het huwelijk te voltrekken', vertelt Trisnawati.
Rechtenstudent Rawindro Noto Soeroto, afgekort Rawi, zat in het verzet. Hij werd in 1941 door de Duitsers opgepakt en kwam terecht in het Oranjehotel. In eerste instantie kreeg Rawi de doodstraf, maar dat werd in hoger beroep omgezet in levenslang.

Bruid weer naar huis

In de voormalige directiekamer, op de plek waar haar ouders zijn getrouwd, bekijkt Trisnawati samen met kleindochter Soeteke de enige foto die ze van het huwelijk heeft. 'Mijn moeder snijdt de bruidstaart aan en er wordt champagne gedronken. Het is niet te geloven dat dit in de gevangenis is.'
Op de foto heeft haar vader Rawi een donker pak aan en moeder Thea een bonten capeje. Haar haar is opgestoken met een bloem erin. Op de achtergrond staan opengemaakte flessen champagne. Niets duidt erop dat dit de beruchte Scheveningse gevangenis is. Na het huwelijk gaat de bruid weer naar huis.
Interieur van dodencel 601
Interieur van dodencel 601 © Nationaal Monument Oranjehotel
Rawi werd vanuit het Oranjehotel gedeporteerd naar Duitsland en kwam in verschillende tuchthuizen terecht. Hij overleefde de oorlog, maar hij had in Duitsland tuberculose opgelopen. Rawi, Thea en Trisnawati werden met elkaar herenigd. Het familiegeluk duurde helaas niet lang. Enkele maanden na zijn thuiskomst stierf Rawi aan tbc. 'We hebben elkaar na de bevrijding dus wel weer gezien maar daar heb ik geen herinnering aan', verzucht Trisnawati.
Naast de huwelijksfoto heeft Trisnawati een bijzonder schilderij van haar moeder gekregen. Het trouwboeket, getekend door Han (Henri) Pieck, de broer van Anton Pieck die ook in het Oranjehotel gevangen zat. 'Het doet je denken aan je ouders en de hele verdrietige geschiedenis, en dat je dat moet doorvertellen.'

Trots

Het Oranjehotel en het verhaal van haar overgrootouders maakt op kleindochter Soeteke grote indruk. 'Ik vind het onvoorstelbaar. Ik kom hier nu even langslopen maar voor de gevangenen was het realiteit. Dat ze door het poortje moesten lopen en dat het zo afgelopen kon zijn. Ik verlaat deze plek met het gevoel dat ik nu meer over mijn familiegeschiedenis weet. Dat ik daar ook trots op kan zijn. En ik heb zin om dit verhaal aan anderen te vertellen.'
De uitgebreide reportage over het huwelijk van Thea Eland en Rawindro Noto Soeroto zal tijdens de herdenking van het Oranjehotel op 24 september te zien zijn. De herdenking wordt live bij Omroep West uitgezonden: om 11.00 uur op TV West, de website en de app.