Plannen nieuwe coalitie Den Haag sober, maar realistisch

De onderhandelaars van vijf partijen presenteerden vorige week vrijdag het Haagse coalitieakkoord
De onderhandelaars van vijf partijen presenteerden vorige week vrijdag het Haagse coalitieakkoord © ANP
DEN HAAG - Wie is gestraft met een sombere blik op de wereld, ziet in nieuwe coalitieakkoord van D66, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA weinig reden voor vreugde.
In belangrijke mate is Voor een stad die tegen een stootje kan een voortzetting van het beleid dat de partijen in december 2019 inzetten, nadat de wethouders van Hart voor Den Haag uit de coalitie werden gezet. Maar waar het stuk van 2019 (Samen voor de stad) nog een bijna poëtisch voorwoord had, straalt het nieuwe soberheid uit. Oorlog in Oekraïne, een dreigende recessie, inflatie, weinig geld in kas: geen tijd voor frivoliteiten, moeten de onderhandelaars hebben gedacht.
De sceptici kunnen er – vaak ook terecht – een aantal dingen in lezen waarvoor de partijen ondanks een half jaar praten echt geen goede oplossingen hebben kunnen vinden. Neem een van de meest gehoorde klachten. De troep op straat. Er staan veel mooie woorden over in het akkoord. Een creatieve, grondige oplossing blijft uit.

Overlast coffeeshops

Verder klagen de Weimarstraat en Zeeheldenkwartier nu al bijna twee decennia over de overlast als gevolg van de vele coffeeshops die daar zijn. Maar de coalitie komt nu nog steeds niet met een concreet voorstel. Behalve het idee dat er twee moeten worden verplaatst. Maar het aantal uitzonderingen van de plekken waar die naartoe mogen is zó groot dat er in de praktijk geen locatie aan kan voldoen.
Het stadsbestuur zoekt al even lang naar een goede manier op de raamprostitutie uit de Doublet- en Geleenstraat weg te krijgen. Een poging om de sector te verplaatsen naar een driehoek tussen sporen op de rand van de Binckhorst mislukte. Nu is het doel 'om op termijn te komen tot sluiting van het raamsekswerk'. Via de lastige route van het aanpassen van het bestemmingsplan moeten de ramen verdwijnen. Een optie die heel lang gaat duren.

Spanningen in oude volkswijken

En ander belangrijk punt is de toenemende spanningen in de oude volkswijken. Overbewoning, armoede, taalachterstanden, gebrek aan integratie, geen inzicht in wie hier wonen: het zorgt voor veel problemen. De partijen willen weliswaar de pandbrigade uitbreiden, maar voor structurele oplossingen verwijst de nieuwe coalitie naar het Rijk. Dat voelt toch een beetje als de handdoek in de ring gooien.
Daarnaast kent het akkoord ook nog een aantal opmerkelijke punten. Zo duikt opeens in het stuk ook het Telderstracé op, om er maar een te noemen. Het idee is om de drukke Professor B. M. Teldersweg, die nu nog de Scheveningse Bosjes in tweeën snijdt door een tunnel te laten lopen en hierin ook een tramlijn richting de Scheveningse haven aan te leggen. Zo zou een aaneengesloten groengebied ontstaan. Een vuistdik onderzoek dat vorig jaar werd gepresenteerd, liet zien dat dit plan naast een aantal voordelen ook veel nadelen kent. En heel duur is: minimaal 122 miljoen euro. Waarom dit nu opeens weer in beeld is, wordt niet duidelijk gemaakt.

Moeilijke tijden

Ambitieuzer had het ook wel gekund als het gaat om vragen hoe het aanstaand bestuur in moeilijke tijden Den Haag bij elkaar wil houden. Ondanks de maatregelen die het kabinet op Prinsjesdag aankondigde, wachten waarschijnlijk moeilijke tijden. De inflatie loopt sterk op. Grote groepen gaan het moeilijk krijgen. Bovendien telt Den Haag vele arbeidsmigranten uit Westland die werkloos dreigen te worden. Dat legt een grote druk op deze stad met z’n twee gezichten.
De Haagse gemeenteraad praat maandagavond over de plannen die vijf beoogde coalitiepartijen vorige week presenteerden. Het debat over het coalitieakkoord begint om 18.00 uur. Dinsdag worden de beoogd wethouders vanaf 17.00 uur aan de tand gevoeld. De bedoeling is dat ze vervolgens om 20.00 uur worden geïnstalleerd.

Meer optimistisch

Wie is gezegend is met een meer optimistische inslag ziet toch ook positieve kanten in het stuk. De vijf partijen waren pas twee jaar echt op stoom toen in maart van dit jaar verkiezingen werden gehouden. De plannen waren net in de steigers gezet. Daar bovenop nog tal van nieuwe voorstellen stapelen, zou wel heel veel vragen van de stad.
Het nieuwe akkoord kent toch ook nog wel degelijk ook nieuwe elementen. Na jaren van discussie wil de gemeente toch eigenaar blijven van de voormalige Amerikaanse ambassade op het Voorhout om hier het Escher Museum in te vestigen. De partijen willen ook 1600 mensen aan een gesubsidieerde baan helpen. Ze willen veel meer werk maken van burgers betrekken bij nieuwe bouwplannen. Ze willen nu eindelijk meer werk maken van verduurzaming. Er komt meer geld voor cultuur. In Moerwijk en het Benoordenhout worden (eerder gesloten) bibliotheken geopend, er komt een permante winteropvang voor daklozen. Veel geld is er verder voor het verbeteren van de gezondheid van mensen.

Rode cijfers

Daarbij moet ook nog worden aangetekend dat de stad er financieel niet goed voorstaat. Vooral vanaf 2026 zou de stad diep in de rode cijfers komen als er niets gebeurt. Dus grijpen D66, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA in. Ze willen onder meer de lasten verhogen om ook in de toekomst nog nieuwe dingen te kunnen doen.
Dat is een belangrijke trendbreuk. Maar om het in perspectief te zien: in het verleden kozen de coalities er steevast voor om de lasten zo laag mogelijk te houden. Gevolg is dat Den Haag ten opzichte van de drie andere grote steden de laagste woonlasten heeft.

Verhogen belastingen

Een adviescommissie bracht vorig jaar al in beeld hoe de gemeente uit de financiële problemen zou kunnen komen. Een van de eenvoudigste mogelijkheden bleek het verhogen van de lokale heffingen en lasten. Dat gaat dus ook gebeuren. De ozb gaat met ongeveer 15 procent omhoog. De riool- en afvalstoffenheffing worden kostendekkend gemaakt. Verder wordt parkeren duurder.
Een gezin met een gemiddelde koopwoning en een auto moet straks iets minder dan tientje per maand meer betalen dan nu aan gemeentelijke lasten. Daarmee blijft Den Haag blijft nog wel steeds een van de goedkoopste gemeenten om in te wonen.

Negatieve en positieve kanten

Een coalitieakkoord met negatieve en positieve kanten, dus. Natuurlijk hadden linkse kiezers graag gezien dat er meer aandacht zou zijn voor integratie, duurzaamheid en sociale zaken en gruwen de rechtse van de lastenverzwaringen. En waarschijnlijk is het in deze tijden van polarisatie niet de lekkerst in het gehoor liggende boodschap. Maar toch: met Voor een stad die tegen een stootje kan ligt er een sober, maar realistisch akkoord.