'Gemeenten bedenken bouwplannen, maar denken niet aan de drinkwatervoorziening'

Foto ter illustratie
Foto ter illustratie © ANP
REGIO - Voor tienduizenden woningen die de komende jaren in deze regio gebouwd moeten worden, is onzeker of er straks wel water uit de kraan komt. Drinkwaterbedrijf Dunea kampt met een acuut probleem voor de regio's Den Haag, Leiden en Bollenstreek, omdat nu al nauwelijks aan de enorme vraag kan worden voldaan. Drinkwaterbedrijf Oasen, dat voor het oostelijk deel van Zuid-Holland water levert, voorziet problemen in aanloop naar 2030.
Hoewel Dunea hierover al meermaals alarm heeft geslagen, lijkt bijvoorbeeld het nieuwe Haagse stadsbestuur zich er niet veel van aan te trekken. Dat stelt Dunea-directeur Wim Drossaert in een noodkreet die maandag is gepresenteerd. Drossaert verwijst onder meer naar de onlangs gelanceerde plannen van het nieuwe college van burgemeester en wethouders van Den Haag.
Deze voorzien in de komst van 4000 nieuwe woningen per jaar op Haags grondgebied. 'Maar ik heb nog niet de vraag gehad of we voldoende drinkwater hebben om deze huizen aan te sluiten,' aldus de Dunea-directeur. 'Onze boodschap lijkt niet echt te landen', zegt ook Dunea-woordvoerder Arie Spruit. 'Zo blijf je achter de feiten aanlopen. Een keer gaat het dan knellen.'
Op deze kaart zie je waar in Nederland de drinkwaterproblemen het grootst zijn
Op deze kaart zie je waar in Nederland de drinkwaterproblemen het grootst zijn © Vewin
In juli van dit jaar wees Dunea er al op dat alle seinen op rood staan. Rond 2030 dreigt zelfs de situatie te ontstaan dat het bedrijf met grote watertekorten te kampen krijgt. Een van de oorzaken is de razendsnelle groei van de bevolking: op dit moment wordt daarom in alleen al het Dunea-gebied 85 miljard liter water per jaar verbruikt en in 2030 zal naar schatting 95 miljard liter nodig zijn.

'Is er wel genoeg drinkwater?'

Wat eveneens meespeelt is dat de Maas en de Lek geen onuitputtelijke bronnen blijken te vormen. Deze rivieren leveren het drinkwater dat in grote pijpleidingen naar het duingebied tussen Katwijk en Monster gaat. Maar in tijden van grote droogte stagneert de toevoer.
'Je zou verwachten dat bij het plannen van nieuwe woningen iemand een check doet van: goh, is er eigenlijk wel genoeg drinkwater?', zegt Spruit. 'Maar we zien wat dit betreft te weinig urgentie. Wat we graag zouden willen is dat er bij wijze van spreken eerst een belletje wordt gepleegd waarin wordt gezegd: wij willen dit, maar kán het ook?'

Nieuwe bronnen

Dat zoiets niet of nauwelijks gebeurt komt volgens Dunea omdat iedereen het nu als iets vanzelfsprekends beschouwt dat er water uit de kraan komt. Maar dat is het niet. Het bedrijf moet inmiddels alle zeilen bijzetten om de gevraagde hoeveelheden water te kunnen leveren.
Daarom is Dunea ook nog eens naarstig op zoek naar nieuwe bronnen. Zo draait op dit moment een project waarbij wordt bekeken in hoeverre meer grondwater uit de duinen tussen Scheveningen en Wassenaar kan worden gehaald. Daarnaast begint binnenkort een jarenlange proef met het onttrekken (en daarna zuiveren en voor consumptie geschikt maken) van water uit het Valkenburgse Meer bij Leiden.
Dunea is niet de enige die zich grote zorgen maakt over de snel toenemende vraag naar drinkwater. Het geldt ook voor de negen overige drinkwaterbedrijven in ons land. 'Daarom is nu actie van overheden nodig om de drinkwatervoorziening zeker te stellen,' zegt bijvoorbeeld drinkwaterbedrijf Oasen (oost-Zuid-Holland), dat maandag ook alarm heeft geslagen, en 7500 bedrijven en tien keer zo veel personen bedient. Evides, het derde drinkwaterbedrijf in onze regio, ziet voor de regio Westland vooralsnog geen problemen. De overkoepelende vereniging van waterbedrijven in Nederland, Vewin, stelt dat maatregelen noodzakelijk zijn om te voorkomen dat, naar eigen zeggen, 'alle drinkwaterbedrijven te maken krijgen met knelpunten in het nakomen van de leveringsplicht'.
Aangezien de nood hoog is, is het volgens Dunea van groot belang dat gemeentes, de provincie en andere betrokken partijen op voortvarende wijze meewerken aan alle te doorlopen procedures. 'De praktijk blijkt echter weerbarstig: de procedures rond vergunningen voor uitbreidingen kosten bijvoorbeeld enorm veel tijd', zegt directeur Drossaert. 'Daardoor is het steeds vaker de vraag of we volgens planning met een uitbreidingsproject kunnen starten.'
Arie Spruit noemt de ontwikkelingen in het duingebied Berkheide tussen Wassenaar en Katwijk als voorbeeld. De bedoeling is dat dit jaarlijks 7 miljard liter water méér dan in de huidige situatie oplevert. Om dit voor elkaar te krijgen, moet Dunea in nieuwe putten en installaties investeren. Daarnaast staat ook nog de aanleg van een nieuwe 'infiltratieplas' op het programma. 'Maar hier ging het onlangs bijna mis met een vergunning bij een deelproject', vertelt Spruit.

Achter de schermen

'Met veel gepraat achter de schermen is het uiteindelijk wel goed gekomen.' Voor Dunea was dit een enorme opluchting, want Spruit stelt ook dat dit soort procedures 'vrijwel geen vertraging kunnen hebben'.
De reden hiervoor is dat, mede als gevolg van het broedseizoen, de planning van projecten in natuurgebieden steevast heel nauw luistert. Als een paar weken oponthoud een beetje ongunstig uitpakt, kan dit 'zomaar in totaal een jaar vertraging betekenen'.
Wim Drossaert, directeur van Dunea
Wim Drossaert, directeur van Dunea © Dunea
Directeur Drossaert benadrukt dat Dunea dit soort kwesties dan ook niet alleen kan oplossen. 'We hebben veel meer bewustwording en betrokkenheid van gemeenten en van de provincie nodig, zodat we er samen voor kunnen zorgen dat er ook in 2030 nog water uit de kraan komt in steden als Den Haag, Leiden en Zoetermeer', zegt hij.

'Altijd voldoende en schoon drinkwater'

Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen (CDA) reageerde dinsdagmiddag in het vragenuurtje in de Tweede Kamer op een vraag van GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet. 'Schoon en voldoende water uit de kraan is van levensbelang. Dat is nu zo en dat blijft zo in de toekomst. Ik wil de mensen dus gerust stellen. We zullen er altijd voor zorgen dat iedereen toegang heeft tot voldoende en schoon drinkwater.'
LEES OOK: