Crisis na crisis: hoeveel slecht nieuws kan een mens hebben?

De toespraak van premier Rutte vanuit het Torentje tijdens de coronacrisis
De toespraak van premier Rutte vanuit het Torentje tijdens de coronacrisis © ANP
REGIO - De torenhoge energierekening, oorlog in Europa, een onzekere toekomst voor boeren en het coronavirus dat waarschijnlijk weer gaat opleven. Als nieuwsconsument krijg je de laatste tijd flink wat voor de kiezen met al dit sombere nieuws. Heeft dat effect op onze gezondheid en wat kun je er tegen doen? Kiki de Bruin doet daar al twee jaar onderzoek naar en wil op het onderwerp 'nieuws mijden' promoveren.
Ook dit weekend staan journaaluitzendingen, nieuwswebsites en kranten vol met slecht nieuws. Zo heeft de inflatie in Nederland een recordhoogte bereikt. Sinds de Tweede Wereldoorlog was de inflatie niet eerder zo hoog als nu: 17,1 procent. Dat heeft voor een groot deel te maken met de gestegen energieprijzen. Er wordt weliswaar aan oplossingen gewerkt. De landelijke overheid komt 'ergens volgende week' met een prijsplafond voor energie, en Gouda lanceert een winterplan tegen energiearmoede, maar het zal nog wel even duren voordat wij dat daadwerkelijk in de portemonnee gaan merken.
Kiki de Bruin is bezig met een vierjarig onderzoek naar nieuws mijden. Die studie begon bij het uitbreken van de coronacrisis in 2020. Uit haar eerste bevindingen blijkt dat mensen die minder nieuws tot zich nemen, zich beter zijn gaan voelen. Wie dat niet doet, voelt zich over het algemeen meer somber. 'Al het nieuws over corona werd al snel te veel', legt de onderzoekster en docente journalistiek uit. 'Ook de hoeveelheid aan cijfers die continu gebracht werd speelt mee.'
Kiki de Bruin promoveert op 'nieuws mijden'
Kiki de Bruin promoveert op 'nieuws mijden' © Shaked Franke
Wat zijn redenen om nieuws te mijden? 'Wie af en toe het nieuws skipt, heeft over het algemeen weinig tijd om bovenop het nieuws te zitten. Wie vaker het nieuws links laat liggen, doet dit omdat ze er emotioneel van worden, zoals mensen die moeilijk met stress om kunnen gaan.' Dan is er ook nog een groep die nauwelijks tot geen nieuws tot zich neemt. 'Omdat ze wantrouwig zijn.' Dat kan op termijn een nadeel zijn. 'Het grote gevaar is dat nieuwsmijders minder goed geïnformeerd zijn. Dan kun je bij bijvoorbeeld verkiezingen minder goed een mening vormen.'
De Bruin sprak tijdens haar onderzoek een dame die door het lezen van één slecht nieuwsbericht, een dag van de kaart was. 'De oorlog in Oekraïne raakt ons bijvoorbeeld allemaal. De prijzen van brandstoffen zijn gestegen en Nederland is geconfronteerd met een grote groep vluchtelingen. Het heeft impact op je eigen leven.'

Tips om op de been te blijven

Mensen die snel gestrest raken van negatieve berichten, kunnen het beste nieuws doseren. 'Kies er bijvoorbeeld voor om op een bepaald moment nieuws tot je te nemen, zoals in het weekend of bij het opstaan. Houd het zelf in de hand en bepaal zelf wanneer je nieuws leest, en vooral het soort nieuws dat je wil weten.' Verder is het mogelijk om helemaal geen nieuws te volgen. 'Een aantal mensen wordt door hun partner of vrienden op de hoogte gehouden.'
Een andere oplossing om op de been te blijven, is het verrichten van vrijwilligerswerk. 'Neem de oorlog in Oekraïne. Daar komt heel veel slecht nieuws vandaan, maar je kunt ook vluchtelingen helpen die naar Nederland zijn gekomen. Zo krijg je het idee dat je bijdraagt aan de oplossing van sombere berichten.'