In poep het aantal coronabesmettingen meten: 'Virusdeeltjes zie je niet met het blote oog'

Onderzoeker Eke Rijkmans tijdens het bemonsteren
Onderzoeker Eke Rijkmans tijdens het bemonsteren © Omroep West
LEIDEN - Het aantal coronabesmettingen in de regio stijgt flink de afgelopen weken. Dat meet het RIVM onder andere in het rioolwater. Eke Rijkmans, onderzoeker bij het Leidse bedrijf Aquon, haalt bij de rioolwaterzuiveringen watermonsters op om vervolgens te checken of er coronavirusdeeltjes in het water zitten. 'Als je besmet raakt met het coronavirus, komen de virusdeeltjes uiteindelijk terecht in je poep.'
'Op het moment dat je naar het toilet gaat, trek je dat natuurlijk door na de poepbeurt en komt het in het rioolwater terecht, van iedereen komt dat dan bij de waterzuivering terecht', legt Rijkmans uit. Hij kan met het blote oog niet zien of er virusdeeltjes in het water zitten. 'Ik zie natuurlijk veel bruins drijven, en natuurlijk andere zaken die in het riool terechtkomen. Maar virusdeeltjes zie ik niet met het blote oog', legt hij uit.
Rijkmans gaat per dag zo'n tien rioolwaterzuiveringen af als hij onderzoek doet naar corona. Hij stopt het water per reinigingspunt dan in een potje en laat het RIVM, dat een speciale laboratoriumtest heeft, vervolgens onderzoeken of er virusdeeltjes in het water zitten. Andere onderzoekers doen dat ook: iedere waterzuivering wordt zo'n vijf keer per dag 'bemonsterd'.
De rioolwaterzuivering in Leiden
De rioolwaterzuivering in Leiden © Omroep West
'Dan krijgen we daarna de cijfers door die ook op het dashboard worden gezet. Daar kan je dan zien wat er de afgelopen week in het riool is gevonden. En we zien de afgelopen twee weken wel dat het aantal besmettingen toeneemt.' Het exacte aantal besmettingen valt niet te halen uit het water dat Rijkmans in potjes opstuurt naar het RIVM. 'Maar je kan wel zeggen of er relatief gezien veel coronabesmettingen zijn in het algemeen. We zien dat aan de hoeveelheid virusdeeltjes die in het rioolwater zitten.'

Meer corona door Leidens Ontzet?

De afgelopen weken stijgt het aantal coronabesmettingen en hebben we ook grote festiviteiten gehad met bijvoorbeeld het Leidens Ontzet. Is er een link tussen dat soort feesten en de hoeveelheid virusdeeltjes in het rioolwater? Dat is volgens Rijkmans niet of nauwelijks te meten. 'Stel, je hebt een festival in Groningen en er komen mensen uit het hele land naartoe, dan nemen die mensen dat natuurlijk mee naar huis. Je kan dus niet zeggen dat één feest of festival leidt tot meer virusdeeltjes op de plek van het festival.'
Het is niet te zien of er virusdeeltjes in het rioolwater zitten
Het is niet te zien of er virusdeeltjes in het rioolwater zitten © Omroep West
'Maar het Leidens Ontzet is natuurlijk wel een lokaal festival, waar veel Leidenaren op af komen, dus daarvan zou je wel met voorzichtigheid kunnen stellen dat zo'n feest effect kan hebben', gaat de onderzoeker verder. 'Maar, het RIVM houdt dat lokaal of regionaal niet bij.'
Toch wil Rijkmans er niet aan dat het Leidens Ontzet heeft gezorgd voor meer coronabesmettingen. Het RIVM ziet namelijk in heel Nederland een stijging van het aantal besmettingen, het verhoogde aantal virusdeeltjes loopt daar parallel aan. 'Een festival of een feest koppelen aan het aantal besmettingen blijft dus lastig.'