Zitting afgelopen, rechtbank besluit later over oproepen deskundigen corruptie

De rechtbank is terug uit de raadkamer en heeft besloten dat Harms en Wuite inderdaad worden opgeroepen als getuige. Iets anders waar de rechtbank nog niet over heeft besloten, is het oproepen van deskundigen op het gebied van gemeentepolitiek en corruptie om meer licht te schijnen op het grijze gebied van donaties en corruptie. Die beslissing valt in de komende periode. De zitting is nu gesloten. Op 23 januari wordt het proces hervat, bij de start van de inhoudelijke behandeling.

De officier van Justitie zegt in een reactie geen bezwaar te hebben tegen het oproepen van Henk Harms en Roderik Wuite als getuigen. Eerder tijdens de zitting op maandag vroeg de advocaat van Jansen en Zaadhof om deze twee getuigen te horen.

De officier van Justitie gaat nogmaals in op de donaties en zegt dat doneren inderdaad mag. ‘Maar in dit geval werd er iets voor teruggedaan. Dat is strafbaar.’ De rechtbank trekt zich nu terug om te besluiten over de ingediende voorstellen.

Michel Zaadhof, een andere ontwikkelaar, vertelt 'met veel plezier' in 2017 een donatie aan De Mos te hebben gedaan, vanwege zijn verfrissende blik op lokale politiek. Dat leidde tot deze zaak. Het zorgde voor een slechte reputatie. Hij is op deze manier 'volstrekt onnodig in de publiciteit' gekomen. En in zijn branche zijn integriteit en een goede reputatie van groot belang, aldus Zaadhof.

Hij zegt niet te begrijpen dat er met zo weinig bewijs, volgens hem, zo’n groot onderzoek is opgetuigd. Dat het OM enkel spreekt van ‘sterke aanwijzingen’ in plaats van bewijs, kan hij niet begrijpen. Wel kijkt hij met vertrouwen uit naar de inhoudelijke behandeling in januari. ‘Dan kunnen ik en mijn gezin deze periode afsluiten.’

Edwin Jansen is nu aan het woord. 'Dit is een schande en de wereld op zijn kop.' Hij zegt nooit iets met politiek te hebben gehad en nooit te hebben gestemd. 'Tot ik Richard leerde kennen. Een goede vent.'

Jansen is betrokken geraakt bij Groep de Mos omdat hij het leuk vond. 'En na een burn-out moest ik van mijn mental coach leuke dingen doen.’ Dat hij met ‘criminele vriendjes’ een plan heeft gesmeed om De Mos groot te maken en te beïnvloeden, noemt hij totale onzin. Jansen vertelt hoe hij volledig heeft medegewerkt met het onderzoek, maar heeft niet het idee dat er sprake is van waarheidsvinding. 'Anders was het OM nooit met zoveel tamtam binnengevallen, zonder goed bewijs.'

Atilla Akyol begint zijn verhaal met de vriendschap die tussen hem en De Mos is ontstaan. Omdat de stad Den Haag hem aan het hart ging, zou hij de partij zijn gaan sponsoren. Dat was ook geen geheim: er hing een enorm spandoek aan de gevel van zijn bedrijf en hij was kandidaat-raadslid.

Akyol zegt dat hij nooit bevoordeeld is in ruil voor zijn donaties. ‘De nachtvergunningen zijn door twee burgemeesters, in alle openbaarheid, goedgekeurd.’ Door de verdenkingen is Akyol alles kwijtgeraakt, zegt hij: ‘Ik heb Opera noodgedwongen moeten verkopen.’

Na een korte pauze krijgen de verdachten zelf het woord. Allereerst Nino Davituliani: ‘Ik ben gewend om publiekelijk te spreken, maar om hier te staan is toch wel surrealistisch. Omdat ik hier ook nog als griffier heb werkt. De politiek ingaan was altijd een droom', zegt Davituliani. ‘Maar ik had niet verwacht dat het in deze tragedie zou veranderen.’

‘Welk concreet strafbaar feit wordt mij nu verweten?’, vraagt Davituliani zich hardop af. De tip over de vergunningenverkoop die via haar zou lopen, is ongegrond gebleken, volgens Davituliani. Ook dat haar plek in de partij gekocht zou zijn, verwerpt zij. ‘Ik had juist de reputatie van het meest dwarse raadslid.’ Haar vertrouwen in de Nederlandse rechtstaat heeft een deuk op gelopen zegt ze, maar is niet verloren. ‘En ik wil graag een bijdrage leveren aan de verbetering hiervan, op welke manier dan ook.’

Nu spreekt Hendrik Sytema, advocaat van Nino Davituliani. Het onderzoek is begonnen na een gerucht dat er via Davituliani horecavergunningen te koop waren op het stadhuis en dat zij het brein was achter deze operatie. ‘Terwijl ieder weldenkend mens weet dat het onmogelijk is om vergunning te kopen. Dat moet eerst langs het halve stadhuis', aldus Sytema.

De Rijksrecherche is hier te snel bovenop gesprongen, zegt Sytema: ‘Voordat de tip vooraf op waarde wordt geschat, worden binnen no time ongebruikelijk zware opsporingsmiddelen ingezet. De gedachte dringt zich dan op dat er een buitengewone interesse is geweest in Hart voor Den Haag/Groep de Mos en de familie Akyol.’ Volgens Sytema is Davituliani misbruikt om die interesse verder te onderzoeken, maar is er nooit enig bewijs tegen haar gevonden. Er wordt volgens hem van alles bij elkaar geveegd onder de term criminele organisatie: ‘Het duizenddingendoekje van de officier van justitie.’

De advocaat van Atilla Akyol, Arthur van der Biezen, gaat in op het feit dat het OM de rechtbank verzoekt om duidelijkheid te scheppen in wat wel en niet mag qua donaties. ‘Er is sprake van een 'fishing expedition’, waarbij de rechtbank volgens Van der Biezen door het OM op pad wordt gestuurd en maar moet kijken wat ze vangen.

Hij richt zich tot de rechter: ‘U wordt geacht om te bepalen hoe er politiek gedoneerd mag worden in Nederland. Laat u hier niet voor gebruiken.’ Hij adviseert de rechter: 'Verklaar het OM niet-ontvankelijk en blaas de zaak af'.

Advocaat Judith de Boer, die Edwin Jansen en Michel Zaadhof vertegenwoordigt, wil nog twee getuigen horen. Tot voor kort had zij geen wensen, zegt zij, omdat er geen definitieve vervolgingsbeslissing is genomen. ‘Wij dachten dat er geen bewijs was. En dat er niet zou worden gedagvaard.’ De Boer zegt dat het OM verkeerde aannames maakt over de donaties van haar cliënten. ‘Omdat de cliënten ook in professioneel opzicht in contact staan met de gemeenten. Het OM probeert dit te koppelen aan de donaties. Maar er zijn niet eens sterke aanwijzingen dat zij invloed hebben willen kopen.’

De eerste getuige die De Boer wil oproepen is Henk Harms, voormalig directeur stedelijke ontwikkeling en verantwoordelijk voor alle vastgoedprojecten. ‘Ik snap niet dat hij nog niet verhoord is.’ Het OM heeft al aangegeven hier geen bezwaar tegen te hebben. De tweede getuige die De Boer wil horen, is Roderik Wuite. Hij is voorzitter van het bedrijf dat het bedrijfsgebouw De Schilde beheert. Een eventuele overname van dit pand, deels gemeentelijk eigendom, door Zaadhof en Akyol is ook onderdeel van dit dossier.

De groep is volgens de officier ontstaan in 2017, toen er discussie ontstond over de bestemming van parkeergarage de Zeeheld. Deze was eigendom van NU Projectontwikkeling, het bedrijf van Zaadhof en Jansen. In die periode maakte de vastgoedondernemers kennis met Richard de Mos en later raakten zij als adviseurs betrokken bij een partij.

Volgens de officier van justitie werd die betrokkenheid te groot na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Toen zaten Jansen en Zaadhof in de klankbordgroep die De Mos en Rachid Guernaoui adviseerden over de coalitieonderhandelingen. Daarbij zouden zij hun eigen belangen hebben doorgedrukt.

De officier gaat nogmaals in op de kritiek over de duur van het onderzoek. De strekking: het is een complexe zaak die veel vertraging opliep door de coronapandemie. Ook zou het nog langer hebben geduurd doordat de verdachten zelf eerst extra getuigen wilden laten verhoren. Waarvoor alle begrip, aldus de officier van justitie.

De verdenkingen tegen deze vier verdachten zijn soortgelijk als die vorige week werden behandeld. De verdachten zouden onderdeel zijn geweest van een criminele organisatie, waarin ondernemers via donaties en giften invloed hebben gekocht op het beleid dat door Hart voor Den Haag/Groep de Mos werd opgesteld en uitgevoerd.

Akyol, Jansen en Zaadhof doneerden geld. Davituliani zou als raadslid hebben bijgedragen aan de voorkeursbehandeling.

De tweede zittingsdag is begonnen. De aanwezige verdachten vandaag zijn vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof, voormalig raadslid Nino Davituliani en horecabaas Atilla Akyol.

De agenda ziet er vandaag hetzelfde uit als vrijdag. Eerst leest het OM de tenlastelegging voor, vervolgens krijgen de advocaten kans om te reageren en extra onderzoekswensen aan te vragen. Daarna krijgen de verdachten zelf nog het woord.

De zitting die maandag om 10.00 uur van start zou gaan, is nog niet begonnen.

Op 1 oktober 2019 viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van De Mos en Guernaoui. Al snel bleek dat de zaak onder meer draaide om het verlenen van nachtvergunningen aan horecaondernemers, die donateur zijn van de partij van De Mos. Naar aanleiding van de zaak viel op het stadhuis de coalitie uiteen en moesten De Mos en Guernaoui opstappen als wethouder.

Vorige week werd duidelijk dat het OM in totaal een bedrag van 113.000 euro aan donaties verdacht vindt. Het gaat om donaties die Hart voor Den Haag kreeg van vastgoed- en horecaondernemers. In ruil voor de donaties zouden de oud-wethouders de ondernemers toegang hebben gegeven tot geheime informatie en ze een voorkeursbehandeling hebben gegeven, zo stelt het OM. Deze ondernemers zijn ook verdachte in de zaak, evenals een voormalig raadslid van Hart voor Den Haag. Op maandag 23 januari 2023 begint de inhoudelijke behandeling van de zaak.

De oud-wethouders van Hart voor Den Haag ontkennen al die tijd al betrokken te zijn bij de verweten zaken. Tijdens de eerste zittingsdag vrijdag gaven De Mos en Guernaoui beide een verklaring. De Mos noemde het onderzoek een 'aanslag op het democratisch proces', want waar grote partijen als VVD en D66 volgens hem miljoenen krijgen gedoneerd, wordt hij om een ton verdacht van corruptie. 'Terwijl ik altijd overal transparant over ben geweest.'

Guernaoui zei dat hij nooit heeft gehandeld om donateurs te bevoordelen, maar om de stad te verbeteren. 'Ik heb helemaal niks verkeerds gedaan', verklaarde hij. Geëmotioneerd vertelde de oud-wethouder ook nog hoe de zaak hem al drie jaar achtervolgt.

De advocaat van de verdachte oud-wethouders De Mos en Guernaoui, Peter Plasman, stelde vrijdag dat het Openbaar Ministerie geen bewijs heeft tegen zijn cliënten. Dat baseert hij op de uitspraken van de officier van justitie. Die zei vrijdag dat het OM 'sterke aanwijzingen' heeft van corruptie.

Dat is volgens Plasman heel wat anders dan 'bewijs hebben'. 'Dat is opmerkelijk', stelt de advocaat. 'Normaal gesproken dagvaardt het Openbaar Ministerie als ze zelf vindt dat ze bewijs heeft. Als je het nu zelf duidt als sterke aanwijzingen, ontken je eigenlijk bewijs te hebben.'