Witwassen en wietplantages: Den Haag schakelt bewoners in voor zicht op criminaliteit
18 oktober 2022, 21:03 • 3 minuten leestijd
DEN HAAG - Den Haag wil beter zicht krijgen op ondermijning, de vermenging van de onder- en de bovenwereld. Het gaat dan bijvoorbeeld om het witwassen van crimineel geld via legale bedrijven of vastgoedeigenaren die hun panden verhuren voor illegale activiteiten zoals hennepteelt. Het stadhuis roept de hulp in van Hagenaars om ondermijning te herkennen en te melden, zodat de autoriteiten kunnen ingrijpen. 'Je weet nooit wat je niet weet', zegt Pepijn Sleyfer van de gemeente Den Haag.
Een kapper waarbij de spoelbakken niet zijn aangesloten op de waterleiding, een autospuitbedrijf waar geen klant te zien is of een restaurant waar nooit iemand komt eten. Het zijn allemaal situaties die verdacht zijn en waarbij sprake kan zijn van ondermijning. 'Dit zijn aanwijzingen die erop kunnen duiden dat de bedrijven als een dekmantel gebruikt worden voor het witwassen van crimineel geld. Dat moeten we echt bestrijden', zegt burgemeester Jan van Zanen.
De burgemeester is dinsdagochtend naar het Spuiplein gekomen dat is omgetoverd tot een soort informatiemarkt met ondermijning als centraal thema. Bezoekers kunnen de komende dagen met ambtenaren praten die uitleg geven over hun werk, maar ze kunnen ook een nagemaakte hennepkwekerij en een crystal methlab bekijken. Hiermee wil de gemeente ondermijning letterlijk verbeelden.
Bewust maken
'De reden dat wij hier staan is dat wij onze inwoners, maar ook onze ambtenaren die de straat op gaan meer bewust willen maken van ondermijning. Hoe ruikt het? Hoe proeft het?', vertelt Pepijn Sleyfer, programmamanager bij de gemeente Den Haag. 'Dat kunnen we hier laten zien.'
Het moet ertoe leiden dat de gemeente meer zicht krijgt op de omvang van het probleem in de stad. 'We hopen dat we hierdoor meer meldingen van ondermijning krijgen en daardoor meer zicht krijgen', zegt Sleyfer. 'Of we nu slechts het topje van de ijsberg kennen? Dat vind ik lastig om te zeggen, want je weet nooit wat je niet weet. Maar we moeten de komende jaren wel beter zicht krijgen, zodat we effectiever kunnen acteren.'
Kwetsbare sectoren
Sleyfer sluit niet uit dat de coronamaatregelen, zoals de horecasluiting, hebben geleid tot een toename van ondermijning. 'Het risico van ondermijning is groter in kwetsbare sectoren', zegt hij. 'Ondernemers in de financiële problemen zijn extra vatbaar voor ondermijning, omdat zij eerder crimineel geld aannemen. Corona zou gezorgd kunnen hebben voor meer risico in bepaalde sectoren.'
Burgemeester Van Zanen noemt het probleem van ondermijning 'altijd te groot'. 'De verleiding van de onderwereld is groot om geld in de bovenwereld wit te wassen en makkelijk geld te verdienen en dat gebeurt in Den Haag ook. Ik leg mij er niet bij neer dat wij mogelijk alleen zicht hebben op het topje van de ijsberg. Maar ik weet niet of ik alles al weet. En dat geldt niet alleen voor mij maar voor alle gemeenten.'
De gemeente Den Haag probeert op verschillende manieren ondermijning tegen te gaan. Zo voert het HEIT-team (Haags Economisch Interventie Team) controles uit bij malafide ondernemingen. De pandbrigade gaat langs bij panden en woningen in de stad en controleert onder meer op vergunningen en overbewoning. Verder toetst het bureau BIBOB of bedrijven zich aan de wet houden en het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) verbindt informatie en expertise van de verschillende overheidsinstanties.
