Situatie in crisisnoodopvang steeds grimmiger: 'Eten voor onze neus op de grond gegooid'

Foto ter illustratie
Foto ter illustratie © ANP
WADDINXVEEN - De situatie in de crisisopvang in Waddinxveen wordt steeds grimmiger. Dat zeggen bewoners en oud-medewerkers tegen Omroep West. Voor hen is de maat vol. Het frustreert de bewoners vooral dat er niets met hun problemen wordt gedaan. 'Het enige wat we horen, is dat als we onze mond niet houden we terug kunnen naar ons eigen land of naar Ter Apel.'
De bewoners van de crisisopvang zijn de situatie helemaal zat en trekken aan de bel. Uit angst voor represailles willen ze alleen anoniem hun verhaal vertellen. 'We worden anders behandeld dan mensen die in andere crisisopvangcentra zitten', legt een van hen uit. 'Wij vinden dit niet oké en hebben hierover uitleg gevraagd. Maar de leiding kan niet tegen kritiek en dreigt direct met het terugsturen als we onze mond opendoen.'
Als voorbeeld noemt een oud-medewerker de situatie rond het eten. Er zou met enige regelmaat niet voldoende salade zijn voor de groep van 130 asielzoekers die in de tennishal in Waddinxveen verblijft. Daar is meerdere keren over aan de bel getrokken bij de locatiecoördinatoren van de Veiligheidsregio Hollands Midden, die verantwoordelijk is voor de crisisopvang. 'Als wraak wordt dan de bak met eten voor de neus van de asielzoekers omgekiept en op de grond gegooid.'

Voor eigen eten zorgen

De bewoners bevestigen dit verhaal van de oud-medewerker. 'Het is de afgelopen drie maanden meerdere keren gebeurd', vertelt een van hen over de periode in de crisisopvang. De asielzoekers zitten sinds 1 oktober in Waddinxveen, maar de meesten werden daarvoor al door de Veiligheidsregio in Zevenhoven en Moordrecht opgevangen. 'We proberen nu maar zo goed als het gaat voor ons eigen eten te zorgen.'
De crisisopvang is de verantwoordelijkheid van de Veiligheidsregio. Veiligheidsregio Hollands Midden heeft twee locatiecoördinatoren voor de verschillende vestigingen in de regio. Op elke locatie is 24 uur per dag een locatiehoofd aanwezig die verantwoordelijk is voor de gang van zaken op de opvanglocatie. Dit hoofd wordt ondersteund door andere medewerkers, zoals een host en schoonmakers.
Volgens de asielzoekers wordt het centrum in Waddinxveen met harde hand geregeerd en worden beloftes niet nagekomen. 'We hebben al tien dagen geen shampoo. Hierdoor hebben we niet een keer normaal kunnen douchen. We moeten het doen met een beetje handzeep. Als we hierom vragen, wordt er gezegd dat het de volgende dag geregeld wordt, maar dat gebeurt niet. Verder krijgen we alleen te horen dat we onze mond moeten houden.'
Shampoo is niet het enige dat schaars is, beaamt een voormalig medewerker. 'Mensen kregen ook maar één wascapsule per week. Dat was voor veel mensen te weinig, maar er werd niets mee gedaan.'

Situatie wordt steeds grimmiger

Met als gevolg dat de situatie in het opvangcentrum steeds grimmiger is geworden. De oud-medewerker kon de behandeling van de mensen niet langer aanzien en heeft ontslag genomen. Wel vindt de oud-medewerker het belangrijk het verhaal uit de opvang te vertellen. Er is namelijk nog steeds contact met bewoners en hieruit blijkt dat de situatie steeds onveiliger wordt.
'Het beleid rond de wascapsules heeft diefstal in de hand gewerkt. Want als iemand zijn capsule ergens liet liggen, werd deze gestolen door een ander. Het heeft de sfeer enorm verhard en dit had absoluut voorkomen kunnen worden', zegt de inmiddels vertrokken medewerker. De situatie is zo hoog opgelopen dat een groep van tien mannen al een keer een avond uit protest niet heeft gegeten. Op die manier willen ze behandeling door de leidinggevenden onder de aandacht brengen.

Aan het werk als uitzendkracht

Het gevolg is een steeds onveiligere situatie. De voormalige medewerkers trekken daarom nu anoniem aan de bel, omdat ze bang zijn dat de situatie nog verder zal escaleren. 'Er wordt niets met onze input gedaan. De locatiecoördinatoren kunnen heel slecht tegen kritiek, zelfs als het niet aan hen gericht is. De mensen op een locatie werken daar als uitzendkracht, dus dan kiezen ze er uiteindelijk maar voor om medewerkers te ontslaan als ze te veel kritiek hebben.'
Een van de oud-medewerkers die Omroep West heeft gesproken, zegt regelmatig het gebrek aan veiligheid te hebben aangekaart. 'In Moordrecht was er geen evacuatieplan. Dat heb ik gemeld en dan worden de locatiecoördinatoren boos dat we ons hiermee bemoeien. Terwijl dat juist ons werk was om dit soort dingen aan te kaarten.'
Beeld ter illustratie
Beeld ter illustratie © ANP
'We hadden niets om mee te werken', vervolgt de ontslagen medewerker. 'Er zijn geen protocollen of iets gemaakt. Alleen een los blaadje met wat huisregels. Meer niet.'

Bezoek aan kinderen onmogelijk gemaakt

De bewoners van het centrum in Waddinxveen zijn voornamelijk nareizigers, wat wil zeggen dat ze al familie in Nederland hebben. Volgens de ontslagen medewerkers hebben mensen het recht om bij hun familie te zijn, maar wordt dit door de mensen van de Veiligheidsregio tegengehouden. 'Een vader wilde naar een van zijn kinderen toe, maar dat wordt dan onmogelijk gemaakt door de locatiecoördinatoren', vertelt de oud-medewerker.
De medewerkers die verantwoordelijk waren voor de dagelijkse gang van zaken, hebben geprobeerd dit op te lossen, maar liepen naar eigen zeggen ook tegen de onwil van de leiding aan. 'We hebben nooit vaste dingen gehad waar we ons aan vast konden houden en waar we de bewoners mee konden helpen. Dat zorgde alleen maar voor meer onbegrip.'

Ontslagen medewerkers zaten in 'irritatiezone'

Volgens de voormalig medewerker zijn er de afgelopen maanden zeker vijf locatiehoofden ontslagen. Vaak zonder reden, zeggen ze zelf. 'Het enige wat we hoorden is dat die mensen in de 'irritatiezone' van de leiding zijn gekomen.' Ontslagen medewerkers hebben nog steeds geen idee waarom ze ontslagen zijn, blijkt ook uit appverkeer dat Omroep West heeft ingezien.
Het zorgt er volgens de oud-medewerkers en asielzoekers voor dat de situatie steeds minder veilig wordt in het opvangcentrum. Ook met klachten over seksueel grensoverschrijdend gedrag door een van de medewerkers op de locatie zou niets zijn gedaan. 'We hebben met een beveiliger te maken gehad die contact zocht met een jongere asielzoeker. Dat hebben we gemeld, maar daar werd niets mee gedaan. Ook niet toen hij dit bij andere mensen in de opvang deed. Meer konden wij op dat moment ook niet doen, omdat we niet wisten bij wie we terecht konden', legt een voormalig medewerker uit.

Klachten worden weggewuifd

'We hebben het ook aangekaart bij het uitzendbureau waar we voor werkten, maar dat heeft ook niet tot oplossingen geleid', zegt de oud-medewerker. Alle klachten zouden door de locatiecoördinatoren worden weggewuifd. 'Het enige wat we te horen kregen, is dat het zo’n lieverd is die zoiets nooit zou doen. Of dat dit nu eenmaal Nederland is en dat ze er maar aan moeten wennen. Er is in die tijd dat ik er werkte helemaal niets mee gedaan en niets veranderd.'
Met als gevolg dat de spanningen in het centrum steeds verder oplopen. Een van de huidige asielzoekers zegt dat er ook nauwelijks aandacht is voor medische problemen. 'Mijn moeder lag een week met buikpijn op bed. Wij hebben meerdere keren bij de leiding gevraagd om een dokter, maar dat werd steeds geweigerd. Uiteindelijk waren we genoodzaakt om zelf 112 te bellen, waarna mijn moeder naar het ziekenhuis is gebracht.'

'Geen vertrouwen in leiding'

Hier werd de vrouw deze week geopereerd. Volgens de huidige bewoners is het typerend voor de gang van zaken in Waddinxveen. 'We voelen ons onbegrepen, er is eigenlijk niemand die ons steunt en we hebben mede door dit soort dingen geen vertrouwen in de leiding.'
Het constante vertrek van de locatiehoofden, met wie de asielzoekers vaak wel een band op kunnen bouwen, werkt hier niet in mee. Ook de ontslagen medewerkers maken zich zorgen om de gezondheid in het centrum. 'De coördinatoren moeten er voor zorgen dat kinderen in vaccinatieprogramma's komen, maar dit weigeren ze te doen. Juist hier is het nodig, omdat je niet weet wat mensen met zich meebrengen. We hebben al diverse ziektes op de locaties gehad, zoals schurft. Maar als wij hier wat over zeiden, werden de coördinatoren boos.'
In een reactie laat een woordvoerder van de Veiligheidsregio Hollands Midden weten te begrijpen dat de bewoners van de crisisnoodopvang in Waddinxveen teleurgesteld zijn. 'Wij kunnen ons voorstellen dat dit niet is hoe zij zich hun leven in Nederland hadden voorgesteld. En dat dit tot emoties leidt.' Toch zegt de woordvoerder dat de kritiek van de bewoners en oud-medewerkers niet terecht is en dat de frustraties vooral komen door de huisregels die in de opvang gelden. Volgens de woordvoerder is er slechts een keer een melding gemaakt van seksueel grensoverschrijdend gedrag, terwijl uitzendbureau Medi Interim wel zegt meerdere klachten gekregen te hebben van medewerkers en die ook met de Veiligheidsregio besproken te hebben.
Het zou volgens de asielzoekers al veel schelen als er meer behulpzaamheid en begrip wordt getoond vanuit de leiding bij de crisisnoodopvang. 'We bijten weken op onze tanden om dan daarna weer opnieuw te vragen om hulp. Daarna krijgen we hetzelfde antwoord: het komt eraan. Daarna wachten we weer weken. En op het moment dat er te veel wordt gezeurd, krijgen we het verhaal van: stoppen of je moet terug naar Ter Apel.'
Het zorgt ervoor dat de situatie steeds meer gespannen wordt. 'Het gaat allemaal heel snel achteruit', zegt een van de bewoners. 'Het constante dreigen van de locatiecoördinatoren met het terugsturen naar Ter Apel of naar ons eigen land zorgt ervoor dat mensen minder willen luisteren. We krijgen sinds kort geen leefgeld meer, terwijl andere locaties dat wel krijgen. Iedereen is er klaar mee. We gaan dan echt nog liever terug naar Ter Apel.'
Omroep West sprak voor dit verhaal twee oud-medewerkers en drie bewoners van de crisisnoodopvang in Waddinxveen. Zij willen anoniem blijven vanwege angst voor represailles. De namen van de geïnterviewden zijn bekend bij de redactie.