Westland heeft geen extra bedden voor arbeidsmigranten, wat nu?

De bouwtekeningen lagen op tafel, de projectontwikkelaars stonden paraat en er waren al meerdere informatieavonden voor omwonenden geweest. De afgelopen twee jaar werden drie grootschalige huisvestingsprojecten ontwikkeld. 'De gemeente had haar huiswerk op orde', verzekerde de toenmalige wethouder. 'Deze plannen zouden wél doorgaan.'

Maar de afgelopen weken herhaalde de geschiedenis zich. Door twee van de drie plannen ging een dikke streep. Het nieuwe college vond de plannen 'te massaal'. De kans dat het overgebleven plan in De Lier voor 688 arbeidsmigranten doorgaat wordt ook met de dag kleiner. Er liggen namelijk zeventien bezwaren op tafel van omwonenden. Ook heeft een onafhankelijke commissie geadviseerd het project in de ijskast te zetten en een meerderheid van de gemeenteraad zegt bij voorbaat tegen het project te stemmen. 'Dat er echt gebouwd gaat worden, zal hoe dan ook nog járen gaan duren', zegt Peter Duijsens van Westland Verstandig, de grootste Westlandse partij.

En dat betekent dat we eigenlijk terug bij af zijn. Geen nieuwe lopende projecten. Op korte termijn geen zicht op meer bedden voor arbeidsmigranten in Westland. Buurgemeenten zoals Den Haag en Schiedam kunnen voorlopig het werk grotendeels opknappen. Zij verweten het Westland al eerder wel de lusten - namelijk een goedlopende economie - maar niet de lasten te hebben.

De Haagse wethouder Martijn Balster is klaar met de Westlandse houding. 'De gemeente Westland heeft verschillende plannen voor huisvesting van arbeidsmigranten, maar ze krijgen deze niet gerealiseerd. De schrijnende situatie van arbeidsmigranten wordt zo echt niet beter, het schiet niet op', laat hij aan Omroep West weten.

Balster vindt dat Westland meer moet doen. 'Goedkope arbeidskrachten aan het werk hebben is ook verantwoordelijkheid nemen voor huisvesting', zegt hij. 'Het is zaak dat er een doorbraak komt op korte termijn en dat de provincie en het rijk meedenken en -helpen om die doorbraak te forceren. Mensen kunnen niet langer in matraswoningen wonen of in de bosjes van Transvaal.'

Volgens Westland Verstandig-partijleider Duijsens zijn de aantijgingen niet terecht. 'Huisvesting voor arbeidsmigranten is niet primair een taak van de gemeente, maar van de uitzendbureaus', zegt hij. 'De uitzendbureaus gaan op zoek naar de goedkoopste grond of locatie voor huisvesting, zodat hun plannen het meeste opleveren. En die grond zit vaak niet in Westland, maar in Den Haag of Schiedam.'

'Zelfs als we hier meer woningen zouden hebben, is het de vraag of arbeidsmigranten niet eerder in een goedkopere kamer dáár zouden gaan zitten.' Maar wát moet er dan gebeuren. Blijft het Westland dan maar gewoon niets doen en toekijken? 'Het is absoluut zo dat er slaapplekken moeten komen, omdat er veel arbeidsmigranten in de tuinbouw werken. De ooit voorgenomen doelstelling van 2000 bedden is nog steeds een goede.'

Volgens Duijsens is er slechts één plek - in het hele Westland - waar op korte termijn huisvesting voor arbeidsmigranten zou kunnen komen. 'Dat is een braakliggend stuk grond van tien hectare bij de Horti Campus (een kennis- en innovatiecentrum van de internationale glastuinbouwsector in Naaldwijk). Daar heeft niemand er last van. Er zouden drie woontorens kunnen verrijzen. Maar daarvoor moeten wel meerdere uitzendbureaus met elkaar samenwerken, want anders is het niet haalbaar. Ook zullen ze het klassieke verdienmodel wat moeten loslaten.'

De uitzendbureaus vinden dat Duijsens in een sprookje gelooft. 'Aan zo'n constructie zitten zoveel haken en ogen', vertelt Robin Taal van uitzendbureau Tradiro die in De Lier het complex voor 688 arbeidsmigranten wil neerzetten. 'Het terrein is officieel van Royal Flora Holland. Flora Holland wil het zelf houden voor uitbreiding als het hen ooit uitkomt. Daarnaast helpt het maar een klein beetje. Als tien uitzendbureaus in zo'n toren allemaal honderd arbeidsmigranten kwijt kunnen, terwijl wij er met ons complex alleen al 688 voor ons eigen bureau een slaapplek kunnen bieden.'

Volgens diverse uitzendbureaus ontbreekt bij de gemeente de wil om echt te helpen. 'Ja, het is de verantwoordelijkheid van de uitzendbureaus', zegt Taal. 'Maar er wordt door de gemeente op geen enkele manier meegedacht aan echte realistische voorstellen.' Ook de oppositiepartijen in de raad beamen dit. 'Op dit moment wordt elk initiatief door het college afgebrand', aldus Benjamin Hofland van D66. 'We maken van onszelf een lachtertje door wél te roepen dat er iets moet veranderen, maar vervolgens houden we ons niet aan de kaders die we zelf vaststellen.'

Een andere optie die nog over is, is huisvesten bij de tuinder. 'Er liggen dertien aanvragen van tuinders', weet Duijsens. 'Bij elkaar zouden zij zo'n 600 arbeidsmigranten kunnen huisvesten. Ik hoop echt dat het college dat gaat toestaan.' De gemeente heeft aangegeven van de dertien aanvragen er slechts drie nader te bekijken.

Toch rijst de vraag of - ook áls Westland eenmaal die 2000 bedden neerzet - dat niet alsnog een druppel op een gloeiende plaat is? Volgens de website van de gemeente werken er namelijk op een piekmoment 16000 arbeidsmigranten in het Westland en wonen er slechts 4500. Dan kom je 7500 te kort. 'Ach, aan die cijfers moet niet te veel waarde worden gehecht', zegt Duijsens. 'Er zijn ook arbeidsmigranten ingeschreven, die nooit uitgeschreven zijn. Ik vraag me echt af hoeveel het er werkelijk zijn.'