Echt waar: in dit ziekenhuis krijg je als patiënt bitterballen te eten
DEN HAAG - Het klinkt niet heel logisch: een ziekenhuis waar je bitterballen te eten krijgt. En toch bestaat het. Bij het HagaZiekenhuis in Den Haag kiezen ze daar juist heel bewust voor. En of het met de bitterballen te maken heeft, is niet duidelijk, maar in ruim een jaar tijd steeg de waardering voor het eten in dit ziekenhuis enorm. Wij kregen een kijkje in de keuken.
Nou ja, keuken. Wie denkt dat er tientallen witgemutste koks met een duizelingwekkende snelheid kroppen sla in stukjes staan te snijden in een enorme ziekenhuiskeuken, die heeft het mis. En ook rood aangelopen kokkinnen die grote pannen soep staan te roeren, zul je in het Haga vandaag de dag niet meer aantreffen.
'We koken al een tijd niet meer zelf, maar krijgen alles dagvers aangeleverd van een bedrijf. Alles wat vandaag binnenkomt wordt vandaag of uiterlijk morgen opgegeten', vertelt Marieke de Hamer. Zij is senior projectleider facilitair bedrijf. Een hele mond vol, maar het betekent onder meer dat er onder haar verantwoordelijkheid elke dag zo'n 400 maaltijden in het ziekenhuis worden geserveerd.
Niet iedereen krijgt hetzelfde eten
Een enorme logistieke operatie, die ook nog eens best ingewikkeld is omdat niet iedereen hetzelfde te eten krijgt. 'Sommige mensen krijgen op advies van hun dokter en diëtist iets anders voorgeschoteld', vertelt senior diëtist Mariëlle Cecilia. 'We krijgen in de ochtend een hele lijst van mensen die een dieet hebben. Met zeven diëtisten per dag bekijken we dan per persoon wat ze wel en niet mogen eten. En we gaan bij ze langs om te overleggen.'
Zo krijgen mensen die op de hartafdeling liggen eten met minder zout. 'En bij kankerpatiënten letten we bijvoorbeeld extra op met rauwe producten. Ook krijgen mensen soms aangepast eten tijdens een chemokuur, met dat soort dingen houden wij allemaal rekening.'
Zien doet eten
Op elke etage zijn zorgondersteuners actief, twee in de ochtend en twee in de middag. Die komen in totaal zes keer per dag bij de patiënten langs met eten. 'Eerder was dat drie keer, maar als je ziek bent wil je geen grote hoeveelheden eten. Dus dit werkt veel beter, met die kleine porties', zegt De Hamer. Vorig jaar werd definitief een nieuwe manier van eten ingevoerd en die bevalt goed.
'Eerder moesten mensen om 10.00 uur 's ochtends al kiezen wat ze die avond wilden eten. Nu is dat pas om 15.00 uur 's middags. En we laten mensen ook echt zien wat er allemaal te eten is. Alles wat ze zien liggen, kunnen ze meteen opeten. Daardoor en door de meerdere keuzes die ze hebben, gaan mensen meer eten. Dat is belangrijk na een medische ingreep', zegt diëtist Cecilia.
Rapportcijfer schiet omhoog
Niet alleen het ziekenhuis is blij, ook de patiënten, zegt ze. Werd er dan voorheen vaak geklaagd, over spruitjes en zo? 'Nou ja, we zijn geen hotel, we behandelen hier patiënten. Er werd vroeger vooral geklaagd over de smaak. Sinds ons nieuwe concept is ons rapportcijfer voor het eten flink gestegen. Dat was eerst een 5,5, nu een 8,5', glundert de projectleider.
Hoe de smaakpapillen van de zieken het eten in het Haga ervaren, wordt zorgvuldig gemonitord. Vier keer per jaar gaat er een nieuwe 'cyclus' in qua eten. Na afloop wordt er bij de mensen die het eten rondbrengen nagevraagd wat er wel en niet goed loopt op de afdeling. Ook de reacties die verpleegkundigen op het eten krijgen, worden meegenomen.
Hoezo bitterballen in een ziekenhuis?
Maar toch nog nog even over die bitterbal. Klinkt niet logisch, in een ziekenhuis. 'Ik snap dat je dat denkt, zeker als je kijkt naar de richtlijnen voor gezonde voeding', zegt de diëtist. 'Maar er zitten veel eiwitten en energie in. Onze patiënten hebben vaak calorieën en eiwitten nodig, dus dan kan het prima.'
Worden ze dan ook gefrituurd? 'Nee, zeg', reageert de projectleider bijna gechoqueerd. 'Hij komt uit de oven. Zoals we alles hier opwarmen, met hele grote ovens op de afdeling. Dat is veel gezonder dan frituren.' Maar, vooruit, als je het vriendelijk vraagt kun je er wel een beetje mosterd bij krijgen.
Roombotercake en kibbeling
Er valt sowieso wel meer lekkers te snacken als patiënt van het HagaZiekenhuis. Je zou er bijna voor je plezier gaan liggen. 'Kijk, hier hebben we bijvoorbeeld een shake. Die worden elke dag vers geleverd. Maar ook een worstenbroodje, al is dat wel vegetarisch. Mensen krijgen ook roombotercake en eerder hadden we zelfs kibbeling. Die ging ook hard.' Toch wordt ook de echt gezonde eter hier op zijn wenken bediend.
'We proberen ook altijd handfruit of groentefrietjes aan te bieden. En eerder hadden we zelfs een brownie op basis van zwarte bonen. Ook die was populair.' Wat zijn verder de grote toppers? 'Onder de patiënten zijn de oudhollandse maaltijd populair. Stamppotten. We hebben hier veel oudere mensen, die lusten dat graag.' Maar, vast niet zo populair als de bitterballen? Beide dames lachen. 'Nou', zegt De Hamer, 'die gaan altijd wel hard ja. Best vaak zijn ze uitverkocht.'
