Agent die man met hakbijl neerschoot 'heeft situatie verkeerd ingeschat'

Betrokken agent speelt schietpartij na tijdens de reconstructie van het incident
Betrokken agent speelt schietpartij na tijdens de reconstructie van het incident © Duindorp Online
DEN HAAG - Het Openbaar Ministerie (OM) heeft twee maanden voorwaardelijke celstraf geëist tegen een 40-jarige agent die in 2020 een man neerschoot die met een hakbijl zwaaide op Scheveningen. 'De agent heeft de situatie verkeerd ingeschat met ernstige gevolgen', zegt het OM. De man met de bijl heeft aan het incident een dwarslaesie overgehouden en eist een schadevergoeding van ruim 300.000 euro.
Op 28 mei 2020 krijgt de politie een melding over een toen 36-jarige man die met een bijl zwaait op de Neptunusstraat. De man slaat hierbij een deur in en gaat achter bewoners aan. De politieagent die nu verdachte is, merkt al snel dat het 'menens' is en trekt zijn vest aan. In de rechtbank worden de beelden van wat er toen gebeurde afgespeeld.
Ze zijn gefilmd door een bodycam van een andere agent en mobieltjes van bewoners. De man met de bijl staat op het trottoir, de politie lost een waarschuwingsschot, een agent schreeuwt 'op je knieën, leg die bijl neer, we gaan je helpen'. Maar de man reageert niet, zwaait met zijn wapen en loopt de straat op, de hond naast hem is agressief.

'Jongere collega in gevaar'

Dan klinkt er een knal en klapt hij in elkaar. Agenten rennen op hem af en hij wordt aangehouden. Het zijn heftige beelden voor de hoofdagent (40) die het schot loste. 'Hij kwam heel dichtbij. Ik zag de blik in zijn ogen. Ik moest dit stoppen', verklaart hij. De verdachte dacht dat een jongere collega in gevaar was die er 'als bevroren stond'.
'Mijn mond is mijn beste wapen, maar hier kon ik het daar niet mee redden', zegt de agent. Hij is na deze actie even in shock: het is de eerste keer dat hij zijn dienstwapen gebruikt. Sinds dit incident hoort hij een piep in zijn oor. Hij kan de stress van inzet op straat niet meer aan en doet ander werk in de eenheid. 'Dit blijft een litteken op je ziel', vertelt hij in de rechtbank.

'Mijn leven is verwoest'

Het slachtoffer dat in een invalidenwagen zit is woedend op de agent. 'Mijn leven is verwoest. Ik word altijd wakker in een nachtmerrie en dat door een klein stukje koper afgevuurd door de agent.' De man eist 307.000 euro schadevergoeding. De verdachte zegt onder de indruk te zijn van de confrontatie. 'Het is spijtig hoe hij eruit ziet. Dat is nooit mijn bedoeling geweest. Ik deed gewoon mijn werk, het moest stoppen.'
Maar de officier van justitie vindt dat de agent niet had mogen schieten en acht hem schuldig aan poging tot doodslag. 'Hij heeft een inschattingsfout gemaakt. De man vormde geen bedreiging, hij viel niemand aan', zegt de aanklager. Hij zou met de hakbijl in de hand alleen over straat hebben gezwalkt. 'Er was geen reden om te schieten.'

Hoge eisen door geweldsmonopolie

Verder had de agente die de verdachte wilde beschermen dekking kunnen zoeken of pepperspray kunnen gebruiken. 'Ze stond niet met de rug tegen de muur. Er waren nog alternatieven voorhanden', zegt de aanklager. Zij wijst erop dat het vervolgen van de politie gevoelig ligt, maar het geweldsmonopolie nu eenmaal hoge eisen eist.
De officier vindt dat de verdachte aan het slachtoffer de gevraagde schadevergoeding moet betalen, omdat het slachtoffer levenslang afhankelijk zal zijn van zorg. 'Dat is de omgekeerde wereld', stelt de verdediging. De man zou zelf schuldig zijn aan het incident en was onder invloed van coke en medicijnen. 'De agent verrichtte zijn werk naar eer en geweten en maakte de keuze in een split second. Er is geschoten om slachtoffers te voorkomen.'

Steun van tientallen agenten

De rechtszaak wordt bijgewoond door tientallen agenten die hun collega willen steunen. De verdachte is juist op die 28ste mei precies 12,5 jaar in dienst. Hij zegt dat hij eindelijk duidelijkheid hoopt te krijgen. De rechtbank doet 28 november uitspraak.