Omstreden islamitische privéschool was voor gemeente onzichtbaar: 'Onwenselijk en zorgelijk'

18 november 2022, 14:32 • 3 minuten leestijd

Les uit de Koran © Omroep West archief

DEN HAAG - Het Haagse stadsbestuur had geen enkel benul van het bestaan van het Achterhuis Lyceum. De omstreden onderwijsbestuurder Soner Atasoy blijkt in Den Haag in 2021 een islamitische middelbare privéschool met deze naam te hebben opgericht, maar dat gebeurde buiten het zicht van de gemeente. Tot op de dag van vandaag weet het stadhuis ook niet waar de school staat. Deze situatie is volgens het college 'onwenselijk' en de keuze voor de schoolnaam ligt 'uiterst gevoelig', maar ingrijpen kan alleen de Inspectie van het Onderwijs.

Een paar weken geleden maakte NRC Handelsblad bekend dat Soner Atasoy in Den Haag is opgedoken en op een onbekende plek in de stad een privéschool heeft geopend. Op het Achterhuis Lyceum krijgen volgens Atasoy 45 leerlingen les van zeven docenten in een eerste en tweede klas. Bij de start van de school ging het alleen om leerlingen die thuisonderwijs mogen volgen, omdat zij een vrijstelling hebben gekregen voor het regulier onderwijs, maar nu wil hij ook leerlingen toelaten die geen vrijstelling hebben. Zijn school moet daarvoor een officiële privéschool worden en Atasoy heeft zich daarom bij het ministerie gemeld.

Soner Atasoy is de oud-bestuurder van het Haga Lyceum in Amsterdam. Hij werd de laan uit gestuurd nadat de AIVD in 2019 waarschuwde voor de radicale connecties die Atasoy zou hebben. Hierop stelde de Onderwijsinspectie een onderzoek in, maar de kritiek uit het daaropvolgende rapport werd onlangs van tafel geveegd door de Raad van State. Het ontslag van Atasoy werd onterecht verklaard. Ook de AIVD werd op de vingers getikt door toezichthouder CTIVD, omdat de inlichtingendienst de beweringen onvoldoende had onderbouwd. Wel werd de waarschuwing terecht gevonden, omdat Atasoy 'sinds 2000 in een salafistische en radicale omgeving' verkeert.

De gemeente Den Haag wist al die tijd niets van de school, blijkt uit antwoorden op raadsvragen van de VVD, ChristenUnie/SGP en het CDA. 'Dat het Achterhuis Lyceum sinds 2021 lesgeeft aan leerlingen was buiten het zicht van de gemeente', schrijft het college. 'Bij het college is ook niet bekend waar het onderwijs plaatsvindt. Dit achten wij een onwenselijke situatie.' Ook het feit dat de leerlingen op een school zitten waarvan de bestuurder in salafistische kringen verkeert is volgens het college 'reden tot zorg'. Het kan de integratie van de leerlingen in de samenleving tegenwerken.

Maar ingrijpen kan Den Haag niet, die bevoegdheid ligt bij de Inspectie van het Onderwijs. 'Wel hebben wij zorgen over deze ontwikkeling en deze zorgen hebben wij inmiddels ook, telefonisch en schriftelijk gedeeld met de Inspectie van het Onderwijs.' De Onderwijsinspectie is een onderzoek gestart waarin gekeken wordt of de privéschool aan de kwaliteitseisen en de wet- en regelgeving voldoet.

Het college onderstreept verder dat het gebruik van de naam het Achterhuis Lyceum 'uiterst gevoelig' ligt. 'Daar moet de grootst mogelijke zorgvuldigheid en terughoudendheid mee worden betracht', aldus het college. Maar meer dan het vragen van aandacht hiervoor - binnen de mogelijkheden die er zijn - kan het college niet, blijkt uit de antwoorden.

De keuze om de school het 'Achterhuis Lyceum' te geven, verwijzend naar de schuilplek van Anne Frank in de Tweede Wereldoorlog, is volgens Atasoy passend, want hij zegt zich ook opgejaagd te voelen. In een gesprek met Omroep West wuifde Atasoy de gevoeligheden over de naam weg. 'Dit ligt voor mij ook heel gevoelig', zei hij verwijzend naar de tegenwerking bij de oprichting van het Haga Lyceum in Amsterdam en die hij nu ook in Den Haag zou krijgen. 'Ik ben beschuldigd van terrorisme, van wanbestuur, van slecht onderwijs. De Raad van State heeft mij in het gelijk gesteld en toch ben ik mijn school verloren', stelde hij.

Simon Fritschij van de ChristenUnie/SGP noemt deze reactie 'onbegrijpelijk'. 'Ik snap niet waarom het college zich niet uitspreekt tegen de smakeloze en totaal ongepaste naam van de school', zegt hij. 'Een naam die bejegening van moslims op één lijn zet met de Jodenvervolging. Dat het college die bizarre keuze voor de naam niet veroordeelt vind ik echt een zwaktebod.'

Verder stellen de antwoorden hem niet gerust. 'Ik ben blij dat de gemeente en de Onderwijsinspectie de zorgen die wij hebben delen en er een onderzoek komt', zegt Fritschij. 'Maar er zijn nog een hoop vragen die beantwoord moeten worden. Waar komen de leerlingen vandaan? Waar zit deze school überhaupt? En bovenal: welk gedachtengoed krijgen de leerlingen mee? De kous is nog niet af.'

De komende tijd voert de Onderwijsinspectie het onderzoek uit naar het Achterhuis Lyceum en velt daarna een oordeel waaraan de school en de gemeente zich moeten houden. Het kabinet wil ondertussen de regels voor privéscholen aanscherpen. Nieuwe privéscholen moeten binnenkort aan dezelfde regels voldoen als bij de oprichting van scholen die met publiek geld bekostigd worden. Minister Dennis Wiersma (VVD) wil een wetsvoorstel om dit te regelen volgend jaar naar de Tweede Kamer sturen.