'Basisschool verdwijnt omdat er heel onfatsoenlijk met mensen is omgegaan'

Krijn de Winter voor de Ichthusschool in Boskoop
Krijn de Winter voor de Ichthusschool in Boskoop © Omroep West
BOSKOOP - Het bestuur van de Ichthusschool in Boskoop moet bij zichzelf te rade gaan, vindt voormalig leerkracht Krijn de Winter (40). De als 'zeer zwak' te boek staande basisschool met 146 leerlingen houdt binnen een jaar op te bestaan, maar volgens hem verschuilt de schoolleiding zich onterecht achter het landelijk lerarentekort. 'Ze zijn heel onfatsoenlijk met mensen omgegaan', beweert hij stellig.
In 2019 komt Krijn op de Ichthusschool werken, als meester van groep 8. Hij is net met zijn vrouw vanuit Rijswijk naar Boskoop verhuisd. Op de protestants-christelijke basisschool - het gebouw staat letterlijk op een steenworp afstand van zijn huis - voelt de geboren Brabander zich vrijwel meteen thuis. De samenwerking met collega's en kinderen verloopt naar wens.
Maar al snel merkt hij dat er achter de schermen allerlei randzaken opspelen. 'Er zat veel oud zeer', vertelt Krijn. 'De directeur die mij had aangenomen, was ineens weg. Er was heel veel wantrouwen over de koers die het schoolbestuur wilde gaan varen. En de aanstelling van een zoveelste interim-directeur zorgde voor veel onzekerheid op de werkvloer.'
De Ichthusschool in Boskoop
De Ichthusschool in Boskoop © Omroep West
Aan het eind van zijn eerste jaar kampt de school met een lerarenoverschot. Toch komt de formatie voor het nieuwe schooljaar maar niet rond. Als lid van het managementteam (MT) waarschuwt Krijn dat sommige docenten serieus overwegen te vertrekken. 'Ik heb gezegd: als er nu niks wordt gedaan, gaan ze weg en dan heb je over twee of drie jaar een heel groot probleem. Daar is niks mee gedaan.'
Liefst zeven leerkrachten keren die zomer niet meer terug. Zelf heeft Krijn zich voor drie jaar aan de Ichthusschool verbonden. Voorafgaand aan zijn tweede jaar blijkt dat geen enkele leraar voor de 'complexe' groep 7 wil staan. 'In de dynamiek van die klas was veel aan de hand. Met kinderen onderling, maar ook met ouders', verklaart Krijn.

Valse start

Als enige stelt hij voor om de klas te leiden, maar de schoolleiding wil hem liever in groep 8 houden. Daarop wordt een beginnende docente aangenomen en voor groep 7 gezet. 'Zij werd vanaf de hoogste duikplank in het diepe gegooid. Na een paar maanden kwam ze ziek thuis te zitten. Haar contract werd niet verlengd en ze hoefde niet meer terug te komen.'
Dat er zo wordt omgegaan met een collega die net in het vak begint, vindt Krijn onbegrijpelijk. Samen met een andere docent neemt hij groep 7 een halve week onder zijn hoede. Het jaar erop krijgt hij de klas volledig onder zich, maar kent hij een valse start. 'Ik heb de ouders bij elkaar geroepen en hun volledige steun geëist. Met daarbij de boodschap: ben je het vertrouwen kwijt, kies dan iets anders.'
'Er is niet geluisterd naar wat er in het docententeam speelde'
Die mededeling zet kwaad bloed, waarvoor hij achteraf de hand in eigen boezem steekt. 'Ik had empathischer moeten zijn', erkent Krijn. Gevolg is dat ouders hem bijna dagelijks ter verantwoording roepen. En dat niet alleen, want ook met leerlingen onderling loopt het niet lekker. Diezelfde periode blijkt na lang proberen dat zijn vrouw eindelijk zwanger is geraakt.
'Ik heb steun van het bestuur en de directie gemist', geeft Krijn te kennen. 'Mijn gevoel was dat ik er alleen voor stond. Toen heb ik aangegeven: als ik merk dat ik niet word gesteund, ga ik voor mijn gezin kiezen.' Daar komt bij dat een bezoek van de Onderwijsinspectie, die later de Ichthusschool als onvoldoende beoordeelt, 'als een zwaard van Damocles boven ieders hoofd hangt'.

'Onredelijk boos'

Alle tegenslag stapelt zich op tot net na de kerstvakantie. Ook de nieuwe directeur ('die vond het schoolplein vernieuwen superbelangrijk, want dat was goed voor de pr, terwijl het onderwijs onvoldoende was') vertrekt voortijdig. 'Eerder dat schooljaar had ik al behoorlijk geëmotioneerd gezegd tegen de directie: Jullie hebben geen idee wat er leeft onder het personeel.'
Alles wat er in en rondom het klaslokaal speelt, zorgt ervoor dat Krijn slecht slaapt. Hij merkt dat hij 'onredelijk boos' wordt. 'Dat is echt fout, de leerlingen mogen daar nooit iets van merken.' Na een bezoek aan de huisarts krijgt hij het advies om zich twee weken ziek te melden. Dit is niet de manier waarop hij zijn vaderschap wil beginnen, beseft Krijn bovendien.

Schoolkamp geschrapt

Wel bereidt hij het aanstaande schoolkamp nog voor, met het idee daar na zijn herstel 'gewoon' bij te kunnen zijn. Hetzelfde geldt voor de afsluitende schoolmusical. Dat verandert allemaal als er een artikel in het AD verschijnt, waarin het dagblad suggereert dat de meester door leerlingen is ‘weggepest’. Pertinente onzin, zegt Krijn, die op dat moment andere dingen aan zijn hoofd heeft.
Tussendoor wordt zijn dochtertje namelijk vroeger dan verwacht geboren, een weekend voor het inmiddels door de school geschrapte kamp. Vanzelfsprekend gaat Krijn vervolgens met ouderschapsverlof. Groep 8 blijkt ondertussen te zijn opgesplitst. 'Ik vond het heel sneu dat het kamp niet door kon gaan, maar ik moest aan mezelf, mijn vrouw en ons kindje denken.'
Na dit schooljaar sluit de Ichthusschool in Boskoop definitief haar deuren
Na dit schooljaar sluit de Ichthusschool in Boskoop definitief haar deuren © Omroep West
Terwijl zijn pasgeboren dochter twee weken in het ziekenhuis moet blijven, dreunt de in zijn ogen onjuiste weergave van de werkelijkheid in het genoemde krantenartikel keihard na. 'Ik brak echt, de grond zakte onder mijn voeten weg. Ik was vier jaar bezig om vader te worden, ik heb alles gedaan om de klas zo goed mogelijk te leiden. En dan komt opeens dat ontzettend nare artikel in de krant.'
Bij terugkomst na zijn ouderschapsverlof, krijgt Krijn te horen dat hij tijdelijk niet mag lesgeven, omdat alle leerlingen uit zijn voormalige klas zijn verdeeld over de groepen 3 tot en met 7. 'De directie wilde geen gezeik met ouders. Ik dacht: wat voor een angstcultuur leeft hier? Ik voelde me in mijn hemd gezet. Toen ben ik maar magazijnen gaan opruimen.'

'Gesmeekt om te blijven'

Wanneer een collega-docent zich ziekmeldt, lijkt het schoolbestuur opnieuw te zwichten voor bezorgde ouders en wordt hij opnieuw gepasseerd. Dat is voor hem de druppel. 'Zoiets raakt je als professional. Ik besloot dat ik hier niet meer wilde werken. De dag erna heeft de directeur van het schoolbestuur mij aan de telefoon gesmeekt om te blijven. Maar na twee weken bedenktijd heb ik hem laten weten dat ik bij mijn besluit ben gebleven.'
Krijn gaat verder: 'Dan hebben we te weinig mensen en valt de Ichthus om, waren zijn woorden. Dat zei hij ook tegen een collega die meer dan twintig jaar op de school heeft gewerkt. Ik zei: Daar ben jíj verantwoordelijk voor. En daarbij heb ik hem niet één keer gehoord over dat bewuste krantenartikel, of toen mijn dochtertje in het ziekenhuis lag. Toen wist ik het zeker: voor hem wil ik nooit meer werken.'
Zwak onderwijs en tekort aan leerkrachten: basisschool heft zichzelf op
'Nog steeds is het een dramatisch besluit om de school te moeten sluiten', aldus de directie van Stichting Protestants Christelijk Onderwijs (SPCO) LEV, waar de Ichthusschool onder valt. 'Het doet pijn dat we geen mensen hebben kunnen vinden die een kwalitatieve bijdrage kunnen leveren om de problemen op te lossen.' Verder zegt het schoolbestuur geen commentaar te willen geven.
De afgelopen drie jaar zijn er in totaal achttien leerkrachten vertrokken bij de Ichthusschool, zo heeft Krijn becijferd. Intussen is hijzelf nog steeds werkzaam in het onderwijs, zij het in een iets andere hoedanigheid. 'Dat de school nu verdwijnt, komt niet door een landelijk tekort aan leraren, zoals het schoolbestuur suggereert. Het komt doordat ze heel onfatsoenlijk met mensen zijn omgegaan. Er is niet geluisterd naar wat er in het docententeam speelde', stelt Krijn.

'Twee heel toffe jaren'

'Sommige ouders kijken me nog steeds niet aan, omdat hun kind niet op schoolkamp kon gaan doordat ik me heb ziekgemeld. Maar ik had het schooljaar dolgraag afgemaakt. Voor de kinderen vind ik het ook intens sneu dat de Ichthus gaat sluiten. Heel veel mensen hebben herinneringen aan deze school, ik heb er ook twee heel toffe jaren gehad. Maar het was niet meer te redden. Helaas is mijn voorspelling uitgekomen.'
Gert-Jan Schotanus (Nieuw Elan), wethouder onderwijs namens de gemeente Alphen aan den Rijn, laat weten zich voor de leerlingen te gaan inzetten, zodat zij een 'warme overplaatsing' naar andere scholen in Boskoop krijgen. Dat zegt hij in een reactie op raadsvragen van het CDA over het opdoeken van de Ichthusschool. 'We hebben een collectieve verantwoordelijkheid voor deze kinderen. Daar hebben we allemaal onze rol in te pakken en dat zal ik ook doen als portefeuillehouder onderwijs', belooft Schotanus.