Rolling Stones in Zuiderpark: 'Fans maken slagveld van stadion'

Mick Jagger in 1976
Mick Jagger in 1976 © ANP
DEN HAAG - In 1976 zijn er zeven jaar verstreken sinds het dramatisch verlopen concert van de Rolling Stones in het Amerikaanse Altamont met de security van de Hells Angels. Eén van hen steekt een 18-jarige Afro-Amerikaanse student tijdens het concert dood. Twee andere bezoekers worden in hun slaap overreden, een vierde verdrinkt in een irrigatiekanaal. Als de Hells Angels het publiek voorafgaand aan het concert op 30 mei 1976 in het Haagse Zuiderparkstadion terroriseren, is de maat vol voor de Stones. Politiefunctionaris Frans Lepelaar: 'Zij hebben gezegd: wij treden niet op voordat dat probleem van de Hells Angels voor het podium is opgelost.'
De Rolling Stones vierden in 2022 hun 60-jarig bestaan met een uitgebreide wereldtournee. Sinds begin deze eeuw luidt elke keer de vraag of het hun laatste is. Niemand die het weet. Wat wel zeker is, is dat de Britse band in totaal 43 keer heeft opgetreden in Nederland. Maar de meeste indruk maakten, om verschillende redenen, de vier concerten in Den Haag. En, met een beetje smokkelen, hebben we zelfs nog een vijfde gevonden. Dat verdient een serie. Na de geruchtmakende optredens in het Kurhaus en de Houtrusthallen, verzorgen de Stones twee concerten in het Zuiderparkstadion van ADO Den Haag. Alle ogen zijn deze keer gericht op een confrontatie tussen de Hells Angels en de ME.
De populariteit van de Rolling Stones is in 1976 groter dan ooit. Het concert in het Zuiderparkstadion op 29 mei is, met dertigduizend bezoekers, binnen een dag uitverkocht. Op verzoek van de bandleden, die zeer vereerd zijn met de grote Nederlandse belangstelling, wordt een Keuls concert afgezegd en plakken organisatoren Acket en Mojo er op zondag 30 mei meteen een tweede concert aan vast.
Het enorme succes staat in schril contrast met de kaartverkoop bij FC Den Haag, de vaste bespelers van het stadion, constateert columnist en scheidsrechter Frans Derks in Het Parool: 'Bij FC Den Haag - FC Utrecht waren de afgelopen zondag 4500 toeschouwers. "Hoe is dat toch in godsnaam mogelijk", vroeg men zich bij leiding van de Haagse club af, toen bekend werd dat er een tweede Rolling Stones-avond zal volgen.'

Stones-koorts in Den Haag

Volgens Derks is dat zo'n raadsel niet. Bij de Stones draait alles om een daverende show, de muziek is leuk meegenomen: 'Reken maar dat die Stones daar diep van doordrongen zijn. Veel meer in elk geval dan de heren voetballers. Ik ben er van overtuigd, dat het verloop van een voetbalwedstrijd in Nederland bijna beter voorspelbaar is dan een concert van de Stones.' Waarmee Nederlands meest flamboyante scheidsrechter ooit maar wil zeggen dat in het hedendaagse voetbal alleen het resultaat lijkt te tellen.
De Rolling Stones tijdens het concert in het voormalige ADO-stadion
De Rolling Stones tijdens het concert in het voormalige ADO-stadion © Bert Verhoeff, Nationaal Archief, CCO
Dat het concert van de Stones een happening is, is een dag daarvoor al goed te merken, ziet de verslaggever van Het Vrije Volk: 'In Den Haag was The Stones-koorts gisteren al voelbaar. Talloze nieuwsgierigen waren naar het stadion gekomen om de werkzaamheden aan het immense podium te volgen.' De veiligheid is deze keer niet echt een issue en wordt afgedaan met een enkele zin: 'In het stadion moeten 120 leden van een speciale ordedienst de 30.000 toeschouwers in bedwang houden.'

Hells Angels

Maar maandag 31 mei schrijven alle kranten toch weer over chaotische taferelen: 'Puinhoop bij de Rolling Stones', 'Zestigduizend man publiek grimmig bewaakt', 'Geweld en hasj bij twee dagen Stones', 'Stones-fans maken slagveld van stadion' en '49 arrestaties bij Stones-concerten'.
In het boek Herinneringen aan het Zuiderparkstadion (1925-2013) vat Marcel Mulhuyzen de oorzaak van de chaos kort samen: 'De concerten werden ontsierd door het gedrag van de Hells Angels, die het publiek provoceerden, vechtpartijen uitlokten en zelfs over bezoekers urineerden.'
Politiefunctionaris Frans Lepelaar en Stonesfan Marcello van den Dop vertellen over de aanwezigheid van de Hells Angels bij de concerten van de Rolling Stones op 29 en 30 mei 1976 in het voormalige ADO Den Haag-stadion in het Zuiderpark:
Hells Angels waren niet welkom bij de Rolling Stones in het Zuiderpark
Het Vrije Volk telt na afloop in totaal 49 arrestaties: 'Omstreeks half vijf, zaterdag, moest de mobiele eenheid van de politie in actie komen omdat twaalf Hells Angels over andere concertgangers urineerden en met kettingen sloegen.' Bij die aanhouding worden een motorketting, een boksbeugel en een mes in beslag genomen.'
Ook zondag worden arrestaties verricht: 'Dertien jongeren die openlijk drugs te koop aanboden werden aangehouden. Twaalf werden gearresteerd wegens geweldpleging.' Ondanks dat spreekt een politiewoordvoerder van een 'vrij rustig' weekend. 'Er waren weinig moeilijkheden met het verkeer en de opvang van slapers leverde evenmin weinig problemen op.'
De Rolling Stones traden op voor een zo goed als uitverkocht ADO Den Haag-stadion in het Zuiderpark
De Rolling Stones traden op voor een zo goed als uitverkocht ADO Den Haag-stadion in het Zuiderpark © Bert Verhoeff
Over de verrichtingen van de Stones zelf zijn de kranten verdeeld. Zo is de kritiek in het Algemeen Dagblad niet mals: 'Vuur is er uit.' De recensent vervolgt: 'Er lag zaterdagavond een onbegrijpelijke matheid over het spel van de Stones. Mick Jagger's optreden heeft veel van zijn glans verloren.' Andere bandleden komen er ook niet goed van af. Over solo-gitarist Keith Richards: 'Zonder zich te bewegen leverde hij onopvallende soli af.'
De Volkskrant is positiever, want aan de inzet van de Stones ligt het niet: 'Jagger werkt professioneel, geroutineerd en hard, maar meer voor zichzelf dan voor wie keek.' De recensent wijt de problemen vooral aan de massaliteit van de twee concerten: 'Een massaliteit die vertragend werkt. Het publiek is van een amorfe omvang en de afstand tot de groep is zo groot, dat contact tussen wie optreedt en wie luistert nauwelijks meer mogelijk is.'

Vuurwerk

Dagblad De Waarheid is echter lyrisch over met name de tweede avond: 'Een ouderwets goede Stones-show met veel oude nummers afgewisseld door de beste songs van de nieuwste LP Black and Blue. Jagger: mooier dan ooit, agressief en bezwerend als altijd.' Maar een luid uitgeschreeuwde wens voor een toegift blijft uit. In plaats daarvan een oogverblindend vuurwerk als redelijk alternatief: 'De beste afsluiting van dit machtige Rock-spektakel.'
Hoewel er wel wat dingen misgingen, konden de organisatoren Acket en Mojo tevreden terugblikken op de eerste grote stadionconcerten in Nederland. Dat Den Haag daarvoor was uitgekozen was geen toeval, zo schrijft Marcel Mulhuyzen in zijn boek. De Hofstad was namelijk de eerste stad waar de vermakelijkheidsbelasting werd afgeschaft. Bij de aanvraag voor de concerten werd overigens, vanwege de ervaringen in het Kurhaus en de Houtrusthallen, de naam van de band geheim gehouden. Maar na langdurig overleg kwam er dus die toestemming. Daarna was het dertien jaar wachten voordat de Stones nog één keer Den Haag zouden aandoen.