Rechtbank roept hoogleraar op in zaak-De Mos

De voornaamste verdenking tegen De Mos, Guernaoui en vijf ondernemers plus een oud-raadslid, is dat de politici 110.000 euro aan donaties hebben aangenomen van de ondernemers, in ruil voor een voorkeursbehandeling. Maar tijdens de voorbereidende zittingen gaf ook het Openbaar Ministerie (OM) toe dat de regels voor financiering van lokale partijen niet altijd helder zijn, en het dus moeilijk te bepalen is wanneer deze worden overtreden. Hierdoor ontstond het idee om deskundigen op te roepen als getuige, zodat een oordeel kan worden gebaseerd op een stevige bodem. Kort daarop besloot de rechtbank om een of meerdere experts te selecteren.

Uit berichtgeving richting de verdediging blijkt nu dat de keuze is gevallen op Gerrit Voerman, sinds 2012 hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1989 is hij directeur van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP). In die tientallen jaren dat hij de Nederlandse politiek bestudeert, schreef hij over bijna elke landelijke partij een boek.

Onderzoeksplatform Follow The Money omschrijft Voerman in een interview als 'een lopende encyclopedie op het gebied van partijfinanciering en daarmee dé persoon om deze ontwikkelingen te duiden'. In dat gesprek, van mei vorig jaar, zegt Voerman over landelijke partijen dat grote donateurs zorgen voor een ongelijk speelveld en dat er een 'schijn van belangenverstrengeling' vasthangt aan de fondsenwervingsdiners van bijvoorbeeld CDA en VVD. Ook Hart voor den Haag, de partij van De Mos en Guernaoui, organiseerde deze diners bij de laatste verkiezingen. Wel wijst Voerman erop dat dit ook al gebeurde in de tijd van Hans Wiegel.

Hoewel aanvankelijk werd gesproken over meerdere deskundigen, is Voerman de enige die is opgeroepen als getuige. De rechtbank in Rotterdam kan dit nog niet bevestigen, omdat het precieze procesrooster nu voorligt bij de verdediging, maar advocaten zeggen dat Voerman als enige expert op de planning staat. Hij wordt gehoord in de rechtbank en kan daarbij worden bevraagd door alle procespartijen. Op dit moment staan er twaalf dagen ingepland voor de zaak, de eerste is op maandag 23 januari.

Advocaat Peter Plasman, raadsman van Richard de Mos, is positief over het oproepen van de expert: 'Wij hebben als verdediging wel nagedacht over het oproepen van getuige-deskundigen, maar uiteindelijk is dit een beslissing die de rechtbank zelf heeft genomen. Dat geeft aan dat de rechtbank vragen heeft over hoe partijfinanciering werkt en daar een open antwoord op wil.'

Dat antwoord kan volgens Plasman uitvallen in het voordeel van zijn cliënt: 'Bijna iedereen die verstand heeft van de financiering van politieke partijen, spreekt van een grijs gebied.' Dat blijkt volgens Plasman ook uit de mond van het OM, dat tijdens de regiezitting aan de rechtbank vroeg om met een oordeel helderheid te scheppen wat wel mag en wat niet. 'Daarmee kom je in de sfeer van een proefproces, en dat is heel interessant', zegt Plasman. Dat Voerman de enige is, maakt voor hem niet uit. 'Als je één goede deskundige hebt, komt er niet meer deskundigheid bij op het moment dat je er meerdere oproept. Als blijkt dat hij bepaalde vragen niet kan beantwoorden, kan je altijd nog iemand anders oproepen, maar dat lijkt me onwaarschijnlijk. Voerman lijkt mij heel deskundig, dus ik ben blij.'