Extra zittingsdag nodig voor zaak-De Mos, maar rechtbank heeft al goed beeld

'Als u dat geld niet had gegeven, was de kans een stuk kleiner geweest dat u hier gezeten had', zegt de voorzitter van Rotterdamse rechtbank donderdagmiddag, aan het einde van de eerste zittingsweek, tegen de verdachte vastgoedondernemer Edwin Jansen. In dit gesprek worden drie lange zittingsdagen bondig samengevat.

Jansen heeft net gevraagd of het verboden was dat hij Richard de Mos in 2019 vertelde dat de Haagse band DI-RECT, waarvan Jansen vroeger de manager was, het oog had laten vallen op een bedrijfspand dat door de gemeente werd verkocht. DI-RECT wilde het gebouw graag gebruiken als oefenruimte en broedplaats voor opkomende acts. 'Waarschijnlijk komt het wel goed, maar wil even met jou over hebben hoe we dit monitoren', mailde Jansen.

De Mos, dan als wethouder nog verantwoordelijk voor bedrijfspanden en city-marketing, wilde DI-RECT graag voor Den Haag behouden en liet een topambtenaar weten dat hij het bod 'graag gehonereerd ziet'. Tevens vroeg De Mos aan DI-RECT of ze iets terug konden doen voor de omliggende, 'zwakke' buurt.

De biedingsprocedure vond plaats via een onafhankelijke makelaar en het bod van DI-RECT bleek het hoogste. De koop ketste uiteindelijk af nadat de Rijksrecherche binnenviel bij Jansen en De Mos, die zijn blijven zitten met de vraag: mogen we dan niet hardlopen voor ideeën die zo duidelijk goed zijn voor de stad?

De vraag heeft in de eerste drie zittingsdagen al vaker geklonken vanuit de verdachtenbankjes. En als Jansen en De Mos hem donderdag nogmaals stellen, richt de voorzitter zich tot beide procespartijen: 'Wat we hier in de gaten moeten houden, is het causale verband tussen de donaties en de geleverde diensten. Dat er geld is betaald, staat wel vast. Dat De Mos voor u dingen heeft geregeld, ook wel. Maar we moeten een oordeel geven of er een relatie is tussen het geld en de diensten.' In andere woorden: de samenwerking tussen Jansen en De Mos is verdacht omdat Jansen ook een donateur was van De Mos, niet omdat hij goede ideeën bij een kennis opperde.

Omdat de voorzitter dit proces beschouwt als een 'open uitwisseling van ideeën' over wat er is toegestaan rond partijfinanciering, verzoekt hij de partijen om de discussie in de tweede week meer toe te spitsen op dit causale verband. 'Dat gaan wij met ons oordeel ook doen', verklapt de voorzitter alvast.

Die discussie gaat vandaag onder meer verder met de behandeling van de dossiers over stemfraude en de verstrekking van een subsidie waar zalencentrum Opera baat bij had. Eigenlijk stonden deze punten vorige week al op de planning, maar door uitloop in vooral het nachtvergunningendossier waren drie dagen onvoldoende voor de rechters om elk gewenst onderwerp aan te stippen. In die behandeling merkte de rechter op dat alle verdachten wel heel uitgebreid ingaan op zijn vragen. Vanwege die grote voorraad aan spraakwater wordt er nu gebruik gemaakt van een vooraf ingeplande reservedag.

Deze dag gaat wel ten koste van de voorbereidingstijd van het Openbaar Ministerie (OM) voor het requisitoir, een betoog waarin de officier van justitie het bewijs becommentarieert en een straf eist. Hier zou het OM eigenlijk dinsdagochtend mee beginnen, maar omdat de officier van justitie het niet ziet zitten om 's maandags tot in de nacht door te werken, neemt de aanklager vanaf dinsdagmiddag het woord. Omdat hier een volle zittingsdag voor nodig is, verplaatst de strafeis naar woensdag.

De officier van justitie zal waarschijnlijk vooral opletten wanneer de rechters zich richten tot Erdinç Akyol. Bij verhoor van zijn partner en voormalig raadslid Nino Davituliani bleek vorige week dat Akyol app-berichten stuurde over dat haar zetel gekocht zou zijn door hem en zijn broer Atilla, die 30.000 euro doneerde aan Hart voor Den Haag.

Ook werd toen duidelijk dat Erdinç Akyol en Davituliani zeker een aantal stempassen en identiteitsbewijzen verzamelden, wat duidt op mogelijke stemfraude. Akyol sprak ook aan de telefoon over het kopen van stemmen. De Mos en anderen uit de verdediging, waaronder Akyols advocaat, doen al zijn woorden af als grootspraak.