Blokkade A12: 'Klimaatactivisten onevenredig hard aangepakt'

Het college wijst erop dat tijdelijke verkeersblokkades door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zijn aangemerkt als vorm van demonstreren. Overigens houdt het mensenrechtencollege wel een slag om de arm als het gaat om blokkadeacties. 'Dat hangt af van de mate van wanorde en verkeersgevaar die zo'n blokkadeactie gaat opleveren.' Wel zegt het college dat hinder en overlast in 'een zekere mate' horen bij een demonstratie.

Burgemeester Jan van Zanen van Den Haag heeft aangegeven de plek van actievoeren levensgevaarlijk te vinden. 'Stel je voor dat er iets mis was gegaan op de A12? Dat toch iemand doorrijdt die de demonstratie niet zag? Mijn hemel', zei Van Zanen in het TV-programma Buitenhof. Volgens de burgemeester waren er in de omgeving van de A12 goede plekken waar je gewoon kunt demonstreren. 'Honderd meter verderop ligt nota bene het Malieveld. Dat is een topplek.'

'Inzet van strafrechtelijke instrumenten om de organisatie van een demonstratie te verhinderen is een extreem zwaar middel dat niet makkelijk te rechtvaardigen valt', stelt het College voor de Rechten van de Mens. Bovendien lijkt het er volgens het college op dat er met twee maten gemeten wordt. Klimaatactivisten en Black Lives Matter-activisten worden 'onevenredig hard aangepakt' in vergelijking met andere demonstranten, zoals die van Farmers Defence Force.

De overheid moet volgens het college het demonstratierecht garanderen. 'Of het nu boeren zijn die demonstreren tegen stikstofbeleid dat het klimaat moet beschermen of klimaatactivisten die pleiten voor sneller overheidsoptreden om klimaatverandering tegen te gaan.'

Klimaatbeweging Extinction Rebellion gaf eerder ook al aan dat het hen tegen de borst stuit dat bij de boerenprotesten dergelijke maatregelen niet werden toegepast. Burgemeester Van Zanen reageert op deze kritiek: 'Ik ga over het demonstratierecht en ook bij vergelijkbare demonstraties moet ik precies hetzelfde handelen. Dat terwijl ik de politie liever voor andere dingen inzet. Ik leg alleen beperkingen op als het niet anders kan', beweert de burgervader.

Acht activisten van Extinction Rebellion werden opgepakt voor opruiing in aanloop naar de blokkade op de A12. De demonstranten mochten na verhoor het politiebureau weer verlaten, maar kregen een gebiedsverbod mee. Daarmee mogen ze de komende tijd niet op de Utrechtsebaan komen, het deel van de A12 dat in Den Haag tussen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de tijdelijke Tweede Kamer ligt.

Volgens het mensenrechtencollege kunnen deze arrestaties een 'verlammend effect' teweegbrengen. 'Anderen kunnen hierdoor ervan weerhouden worden om hun recht op vrijheid van meningsuiting en vreedzaam protest uit te oefenen.'

'Achteraf vervolgen van deelnemers aan een demonstratie kan en mag wel, maar alleen als zij zich ook daadwerkelijk schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten', schrijft het college. Voorbeelden die het college geeft zijn vernieling of geweldpleging.