70 jaar later: 'Niet onmogelijk dat watersnoodramp zich herhaalt'

Hoogheemraad Peter Ouwendijk met zandzakdragers Wim van Oosten en Dirk van Beek
Hoogheemraad Peter Ouwendijk met zandzakdragers Wim van Oosten en Dirk van Beek © Delfland
'S-GRAVENZANDE - Het is deze week zeventig jaar geleden dat Nederland getroffen werd door de watersnoodramp. Het is de grootste natuurramp die Nederland in de recente geschiedenis heeft getroffen. Maar kunnen we in de toekomst eigenlijk nog een keer een watersnoodramp krijgen?
Wie over het strand van slag Beukel in 's-Gravenzande slentert, kan het zich eigenlijk niet voorstellen: dat dit de plek was waar het zeventig jaar geleden zo gruwelijk misging, en al helemaal niet dat dit ooit nog eens zal gebeuren.
'Toch is het niet onmogelijk', zegt Peter Ouwendijk van Hoogheemraadschap van Delfland. 'Ons gebied ligt nu eenmaal onder de zeespiegel. Daarnaast verandert het klimaat, waardoor de kans op extreme weersomstandigheden juist toeneemt. Wel is de situatie bij de kust heel erg veranderd ten opzichte van zeventig jaar geleden.'

Kust flink aangepakt

Toen er een gat in de duinen bij 's-Gravenzande werd geslagen, was het strand namelijk nog een stuk smaller en de duinen minder breed en hoog. 'De kustbescherming had na de oorlog geen prioriteit. De economische opbouw had voorrang. Daarom kon het water veel makkelijker toeslaan.'
Uit het onderzoek van het Rode Kruis blijkt dat de meeste Nederlanders zich niet echt (58 procent) of helemaal geen (28 procent) zorgen maken over overstromingen. Slechts vier procent van alle respondenten acht de kans groot dat hun woning (gedeeltelijk) onder water komt te staan in de komende tien jaar.
Maar er is in de afgelopen zeventig jaar hard gewerkt om ons gebied beter te beschermen tegen een stormvloed vanuit zee. 'De zwakke schakels in de kust zijn aangepakt', zegt Ouwendijk. 'De duinen tussen Hoek van Holland en Den Haag zijn opgehoogd en breder gemaakt door vele miljoenen kubieke meter zand op te spuiten.'

'Duinen kunnen zeespiegelstijging aan'

'Ook is onder de boulevard in Scheveningen een innovatieve dijk aangelegd die de stad beschermt. En de zandmotor bij Ter Heijde draagt door natuurlijke stroming en verstuiving bij aan het plaatselijk behoud van het duin. We kunnen wel stellen dat de Delflandse kustwering voorlopig op orde is. Een storm zoals die in 1953 die zouden we nu makkelijk aankunnen.'
Ruim tachtig procent van de respondenten geeft aan 'niet echt', of zelfs 'helemaal niet' te zijn voorbereid op een overstroming. De overstromingen in Limburg zijn voor de meeste mensen geen reden geweest om voorbereidingsmaatregelen te treffen. Maar zes procent geeft aan actie te hebben genomen na deze gebeurtenis.
Desondanks zijn de genomen maatregelen geen garantie dat er niet weer een ramp kan gebeuren. Want ook de zeespiegel stijgt, en de bodem daalt. 'We hebben berekend wat een, twee of drie meter zeespiegelstijging kan betekenen. Op basis daarvan, kunnen de duinen het aan. Maar werken aan waterveiligheid is nooit klaar.'

'Superstormen komen steeds vaker door'

'We zullen doorgaan met zandsuppleties aanbrengen om de duinen te versterken en we zullen ook met gemeenten in de omgeving nauw samenwerken om de kust veilig te houden.' Want: het klimaat verandert. 'Stormen, of zelfs superstormen zullen steeds vaker voorkomen. En of de duinen en kustverdediging ook dit natuurgeweld aan kunnen, dat is altijd de vraag. Wat wel zeker is, dat we nu al voldoen aan de normen van 2050, dat zijn drie generaties vooruit. De kans dat het echt misgaat, is heel klein.'
Op de website www.overstroomik.nl kunnen mensen aan de hand van hun postcode opzoeken hoe hoog het water in hun buurt kan komen. Het Rode Kruis adviseert om na te gaan hoe men zich kan voorbereiden op een overstroming. Er is veel wat men nu al kan doen om voorbereid te zijn op extreem weer. Zo is een noodpakket te maken met alles wat nodig is tijdens een noodgeval.