De een betaalt meer waterschapsbelasting dan de ander: waar je woont maakt veel uit
26 februari 2023, 08:00 • 5 minuten leestijd
REGIO - Inwoners van Den Haag, Delft en het Westland betalen het meeste waterschapsbelasting van onze regio. Veel meer dan inwoners van Leiden, Alphen aan den Rijn of Gouda. In sommige gevallen gaat het om een verschil van meer dan 150 euro. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep West. De inwoners van Krimpenerwaard zijn de afgelopen jaren fors meer belasting gaan betalen.
De waterschappen moeten zorgen voor droge voeten en schoon oppervlaktewater. Dat kunnen ze niet zonder geld en daarom betaal je voor deze twee taken apart belasting: de 'watersysteemheffing' voor droge voeten en de 'zuiveringsheffing' voor schoon water.
De belasting verschilt ook per huishouden. Heb je bijvoorbeeld een koophuis, dan betaal je daar extra voor. De waterschappen beschermen namelijk de waarde van je huis door te zorgen dat het niet onder water komt te lopen.
Op 15 maart zijn de Waterschapsverkiezingen. In onze regio zorgen vijf waterschappen - vaak achter de schermen - voor schoon grondwater en droge voeten. Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit? Wat merken we van het beleid van de waterschappen en over welke dilemma's beslissen de mensen die we op 15 maart voor vier jaar verkiezen? Tot aan de verkiezingen lees je bij Omroep West elke zondag over onder meer wateroverlast, strandtenten en het gevaar van muskusratten.
Een plek waar jouw belastinggeld bijvoorbeeld naartoe gaat, is gemaal De Keulevaart ten oosten van Haastrecht. Dit gemaal pompt water uit het poldergebied de Lopikerwaard omhoog naar rivier de IJssel. 'Daardoor blijft het grondwaterpeil in de polder laag en houden we droge voeten', zegt beheerder André van Beek.
Ook zorgt gemaal De Keulevaart voor aanvoer van zoet water in tijden van droogte. Als er minder regenwater valt, dan trekt zout water bij kustgebieden makkelijker het grondwater in. Via de IJssel pompt gemaal de Keulevaart dan zoet water richting de kustgebieden.
'Evenveel stroom als 153 huishoudens'
En dat kost allemaal geld. 'Dat gaat naar het onderhoud en het keuren van de installaties, zodat we niet misgrijpen als we ze in willen zetten', zegt Remco Lots. Hij beheert namens waterschap Stichtse Rijnlanden onder andere de gemalen. 'Daarnaast is er het stroomverbruik. De Keulevaart is ons op twee na grootste gemaal en verbruikt evenveel stroom als 153 huishoudens en houdt daarmee 3300 hectare polder droog.'
Als de kaarten niet goed zichtbaar zijn, dan adviseren wij om de donkere modus van de app uit te zetten. Dan is het kaartje duidelijk zichtbaar.
De hoogte van de belasting verschilt per waterschap. Woon je in waterschap Delfland, dan betaal je het meeste. Dat terwijl inwoners van de Stichtse Rijnlanden (slechts een klein gedeelte van onze regio, zie bovenstaande kaart) het minste belasting betalen.
De verschillen komen door de kenmerken van de omgeving waar je woont. Zo gaat er bij de waterschappen dichtbij zee veel geld naar kustbescherming. Wonen er in een gebied veel mensen dicht op elkaar, dan is er veel afvalwater en zijn de kosten voor het zuiveren hoog. In gebieden onder zeeniveau gaat veel geld naar het wegpompen van water om droge voeten te houden.
Kassengebied
Een laatste kenmerk dat zorgt voor hoge kosten, is de glastuinbouw. Over een paar jaar mogen gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen die in de kassen worden gebruikt niet meer worden geloosd. Delfland heeft hier veel mee te maken vanwege het kassengebied in het Westland. Het waterschap handhaaft daarop en houdt de boel scherp in de gaten.
De interactieve kaart hieronder laat de verschillende belastingen zien per waterschap. De hoogte van je belasting hangt ook af van de samenstelling van je huishouden. In de kaart zie je drie type huishoudens. Voor bedrijven is er een apart tarief, dat is in dit onderzoek niet meegenomen:
Toen we vier jaar geleden naar de stembus mochten, betaalden we een stuk minder belasting. In alle vijf de waterschappen is de belasting gestegen. Het is voor de waterschappen simpelweg duurder geworden om de taken uit te voeren.
Dat merken ze ook in gemaal De Keulevaart. 'De energiekosten stijgen, net als de loonkosten en de materialen voor het onderhoud', zegt Lots. 'Daarnaast hebben we te maken met meer intensievere buien. Dan valt er in kortere tijd meer regen. Dat houdt in dat de installaties meer en vaker moeten draaien. En soms moet je dan zelfs noodpompen plaatsen.'
Naast hogere energiekosten en het inspelen op klimaatverandering, is de toename van medicijnresten in ons afvalwater van invloed op het huishoudboekje van de waterschappen. Door de vergrijzing gebruiken we steeds meer medicijnen waarvan de resten via onze ontlasting het riool instromen. Het filteren van die minuscule resten is mogelijk, maar kost veel geld.
Spaarpotjes inzetten
De grootste stijging komt van het waterschap Schieland-Krimpenerwaard. Voor een eenpersoonshuishouden in een huurwoning bedraagt de stijging maar liefst 25 procent. Waar andere waterschapsbesturen hun spaarpotjes aanspreken om de gestegen kosten op te vangen, doen ze dit in Schieland-Krimpenerwaard niet.
In de interactieve kaart zie je de procentuele stijging van de belastingen ten opzichte van 2019, toen de vorige verkiezingen waren:
De toegenomen belastingen zorgen voor sommige gezinnen voor nog minder ruimte in de portemonnee, maar veel kunnen de waterschappen daar niet aan doen. Het systeem is gebaseerd op het principe 'de gebruiker betaalt'. Heel progressief is het niet. Sterker nog: in de meeste waterschappen hebben huurders te maken gehad met relatief de grootste stijging. Waterschappen mogen niet aan inkomenspolitiek doen, al is het wel zo dat er voor de minima kwijtscheldingsregelingen zijn.
Gelet op alle ontwikkelingen is de verwachting dat de belasting voor het werk van de waterschappen in de toekomst verder zal stijgen. Het is immers een steeds grotere uitdaging om te zorgen voor droge voeten en schoon drinkwater.
