Brandgevaar op Binnenhof, maar Mark Rutte mag langer blijven: 'Onbestaanbaar'

Mark Rutte in het Torentje
Mark Rutte in het Torentje © ANP
DEN HAAG - Premier Mark Rutte hoeft het Torentje nog niet te verlaten. De brandweer Haaglanden heeft de gemeente Den Haag uitdrukkelijk geadviseerd om het hele Binnenhof-complex te sluiten, omdat er eenvoudig een 'onbeheersbare' brand kan ontstaan. Maar 'vanuit nationaal belang' slaat het college van burgemeester en wethouders dit advies in de wind. Een uiterste poging van Hart voor Den Haag om Rutte alsnog het Torentje uit te krijgen strandde donderdagavond in de gemeenteraad.
Het Binnenhof staat al sinds september 2021 leeg. Alle 'bewoners' zijn vanwege de renovatie van het eeuwenoude complex verhuisd naar een tijdelijk onderkomen. Maar één bewoner komt nog dagelijks op zijn fiets naar zijn oude stek; Mark Rutte. Hij en zijn ministerie van Algemene Zaken zetelen nog altijd op het Binnenhof en het college heeft het ministerie toestemming gegeven om tot uiterlijk 31 juli 2024 van het Binnenhof gebruik te blijven maken.
Het is een opmerkelijk besluit, want het druist in tegen het uitdrukkelijke advies van de brandweer. Die waarschuwt al jaren voor het brandgevaar op het Binnenhof, zo blijkt uit vertrouwelijke stukken die op aandringen van Hart voor Den Haag door het college zijn vrijgegeven. In het najaar van 2020 schrijft Esther Lieben, de commandant van de brandweer Haaglanden, aan de gemeente Den Haag dat het al sinds 2008 niet best gesteld is met de brandveiligheid op het Binnenhof.

Onbeheersbare brand

'De huidige staat van de brandveiligheid is dusdanig dat de aanwezige personen tijdig kunnen worden gealarmeerd en kunnen ontvluchten bij brand', staat in de brief van Lieben. 'Een brand kan echter – vanwege de slechte kwaliteit van de brandcompartimentering – eenvoudig leiden tot een voor de brandweer onbeheersbare brand.'
Lieben waarschuwt in de brief in 2020 dat als er niet snel gestart wordt met de renovatie de brandweer kan besluiten om het Binnenhofcomplex per direct te sluiten. 'Als het huidige gebruik van het Binnenhofcomplex niet aansluitend aan het zomerreces 2021 wordt beëindigd, zal ik vanuit mijn verantwoordelijkheid als commandant van de brandweer, aan het college van burgemeester en wethouders adviseren haar bevoegdheid om handhavend op te treden, toe te passen', zegt Lieben.

Afraden

Een jaar later blijkt Mark Rutte langer op het Binnenhof te willen blijven en daarom heeft het Rijksvastgoedbedrijf aan de gemeente Den Haag hier toestemming voor gevraagd. Maar de brandweer adviseert in november 2021 in een brief aan het college om deze toestemming niet te verlenen vanwege de brandveiligheid. 'Het nog langer in gebruik houden van het complexdeel van het ministerie van Algemene Zaken tot medio 2023 is daarom ten zeerste af te raden', schrijft Lieben.
Toch heeft het college toestemming gegeven, zelfs tot juli 2024. 'Wij delen de zorgen over de brandveiligheid', zei burgemeester Jan van Zanen donderdagavond in de raadsvergadering. 'Maar er is op dit moment geen alternatieve locatie beschikbaar voor Algemene Zaken en er zijn veertien verbeterpunten aangebracht waardoor bij brand personen het gebouw uit kunnen en de brandweer erbij kan.'
Het Rijksvastgoedbedrijf had in eerste instantie het plan om het ministerie van Algemene Zaken tijdens de renovatie van het Binnenhof tijdelijk te verhuizen naar de tuin van het Catshuis. Daar zou een tijdelijk kantoorgebouw voor tweehonderd ambtenaren worden neergezet. Maar de gehele raad stak daar een stokje voor en bepaalde dat het stadsbestuur geen vergunning mocht verlenen. Belangrijkste argument was dat de tijdelijke nieuwbouw het beschermd stadsgezicht en de natuur van Park Sorghvliet zou aantasten.
Daarnaast is het werk van het ministerie van Algemene Zaken volgens Van Zanen van 'groot belang voor de gehele Nederlandse samenleving'. 'Het college begrijpt dat het ministerie, om zijn werk goed te kunnen doen, direct moet kunnen beschikken over een groot aantal stukken', schreef Van Zanen eerder in een brief aan de gemeenteraad. 'Het college begrijpt ook dat, vanwege de vertrouwelijkheid van deze stukken, deze zich in een omgeving moeten bevinden waar die vertrouwelijkheid kan worden gewaarborgd.'
Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag vindt het besluit om Rutte en zijn ministerie langer op het Binnenhof te laten 'onbestaanbaar'. Ín de laatste brandweeradviezen lees je een enorme urgentie om het gebouw leeg te maken', zegt Sluijs. 'De toon van de brandweer is in de afgelopen jaren alleen maar harder en serieuzer geworden, maar opeenvolgende burgemeesters hebben het genegeerd en de kop vakkundig in het zand gestoken.'

Uitzondering

Volgens Sluijs krijgt Rutte een voorkeursbehandeling. Sluijs: 'Het lijkt er sterk op dat burgemeester Van Zanen zich gedwongen ziet om een uitzondering te maken voor de premier die met de adviezen van de brandweer gewoon de kachel aanmaakt. Ondanks de levensgrote gevaren weigert hij het Binnenhof-complex te verlaten voor een alternatieve locatie en dat wordt gefaciliteerd door een voorkeursbehandeling van de burgemeester.'
De VVD vindt dat Hart voor Den Haag boter op z'n hoofd heeft. 'Het enorme brandgevaar is juist de reden dat er wordt verbouwd, dat is al jaren bekend', reageert VVD-fractievoorzitter Lotte van Basten Batenburg. 'Al die tijd wilden zij het Binnenhof niet sluiten voor de broodnodige verbouwing. En nu schreeuwen ze moord en brand omdat ze Rutte uit het torentje willen zetten. Hypocriet.' Een motie van Hart voor Den Haag om de afgegeven verlening in te trekken kreeg donderdagavond geen meerderheid in de gemeenteraad. Alleen de Partij voor de Dieren, Denk, de SP en de PVV stemden mee met de motie.