Zwemmers in de kou: ruim helft baden doet temperatuur niet meer omhoog

In zeker 19 zwembaden in het noorden van Zuid-Holland werd de thermostaat een graadje lager gezet, soms een halve graad. Dat heeft vooral te maken met de gestegen gasprijzen, maar dat gebeurde ook uit duurzaamheidsoverwegingen, laten de baden weten.

Bij 15 zwembaden veranderde er niks. Bij een enkel bad heeft dat te maken met een nog lopend voordelig energiecontract, maar meestal zeggen deze baden het comfort van de zwemmers belangrijk te vinden. Bij zwembad Vreeloo in De Lier hebben ze zelfs een verlaging teruggedraaid, na klachten van mindervaliden en fysiotherapeuten.

Over het algemeen viel het aantal klachten mee, zeggen de baden waar het water kouder werd. De meesten kregen een enkele klacht of zelfs helemaal niemand die zich roerde. In Delft kwamen twee klachten binnen, maar om welk bad het gaat, wil Sportfondsen niet zeggen. Meerdere baden geven aan dat ze juist complimenten van bezoekers kregen, zoals in Den Haag. Daar kreeg de gemeente van meerdere mensen te horen dat ze blij zijn dat de gemeente meehelpt energie te besparen.

Die besparing en bijdrage aan het milieu is voor de meeste zwembaden waar de temperatuur omlaag ging, een reden dat zo te houden. Desgevraagd zeggen bijna alle baden dat ze niet van plan zijn de temperatuur weer omhoog te doen. Alleen in Den Haag zijn ze er nog niet uit.

Bij de een is het dus lekker warm, bij de ander iets kouder. Maar wat verklaart nou al die verschillen tussen zwembaden? We vroegen het directeur Andre de Jeu van de Vereniging Sport en Gemeenten. Die ondersteunt gemeenten bij sport en beweging en een meerderheid van de gemeenten is erbij aangesloten. 'Geen zwembad in Nederland is hetzelfde. Het ene bad is splinternieuw, het andere is 30 jaar oud en nogal tochtig. Dat maakt nogal een verschil.'

De temperatuur van het water is volgens hem een ingewikkeld samenspel van de watertemperatuur en de zogeheten 'boventemperatuur', de omgevingstemperatuur in het zwembad. 'Die is gemiddeld een graad hoger dan de temperatuur van het water. Je kunt het zien als een deken. Je wilt niet dat die bovenlucht in beweging wordt gebracht, want dan krijg je tocht en dat is niet fijn als je op de kant staat.'

Het maakt ook een verschil of je baantjes komt trekken of komt recreëren, zegt hij. 'Dan breng je driekwart van je tijd op de kant door, dan ervaar je het heel anders dan bij baantjes trekken.' Het verlagen van de temperaturen is bij veel zwembaden onderwerp van discussie.

'In de jaren '90 raakten tropische zwemparadijzen in de mode. Toen is de temperatuur op veel plekken omhoog gegaan. Nu is daar vanwege het milieu veel meer discussies over. Bij het baantjes trekken kan het echt wel een graadje lager.'

De Jeu zegt dat het met de zwembaden na corona best wel weer goed gaat. 'Ondanks de hoge energieprijzen, ja. Gemeentes zijn hun baden ook wel een beetje te hulp geschoten en we hebben bij de minister voor elkaar gekregen dat er 207 miljoen beschikbaar is om de problematiek aan te pakken. Over twee weken kunnen zwembaden dat gaan aanvragen. Het is niet genoeg geld om alles op te lossen, maar wel een goeie hulp.'

De personeelstekorten in de zwembaden vallen ook mee, zo blijkt uit de inventarisatie van Omroep West. Op meerdere plaatsen zijn weliswaar één of twee vacatures, maar tot grote problemen leidt dat niet. Wel geven meerdere baden aan dat ze het 'maar net redden' en dat de situatie penibel is. Zo moeten activiteiten soms worden afgezegd omdat er een tekort aan medewerkers is.

Het recreatiebad van Aquarijn in Alphen aan den Rijn is een paar uur per week dicht vanwege personeelsgebrek, maar tot een structurele sluiting bij andere zwembaden in onze buurt heeft het nog niet geleid. Wel blijken sommige zwembaden in Den Haag het rooster anders in te vullen dan voorheen. Waar eerst bijvoorbeeld vrij zwemmen was, is het bad nu dicht voor 'gewone' bezoekers omdat er extra zwemlessen worden gegeven. Op die manier moeten de fikse achterstanden bij zwemlessen worden weggewerkt.

Het achterhalen van al deze gegevens was trouwens niet eenvoudig. De commerciële exploitant Sportfondsen wilde bepaalde vragen niet specifiek per bad beantwoorden. Concurrent Optisport deed zelfs alsof we naar staatsgeheimen vroegen en mailde na talloze mislukte contactpogingen dat ze 'geen interesse hadden'.

De exploitatie mag dan uitbesteed zijn aan Optisport, de gemeenten blijven eigenaar van de zwembaden De Schilp (Rijswijk), De Hofstee (Bergambacht, gemeente Krimpenerwaard), Poelmeer (Oegstgeest) en De Kuil (Bodegraven, gemeente Bodegraven-Reeuwijk).

Maar ook de gemeenten geven niet thuis als Omroep West om informatie vraagt. 'Wij kunnen als gemeente een commerciële partij niet dwingen deze informatie prijs te geven', klinkt het uit Rijswijk. 'Het is aan Optisport om te besluiten welke gegevens zij delen', zegt Oegstgeest.

'Als gemeente respecteren wij deze keuzes van de exploitant', laat Bodegraven-Reeuwijk weten. Krimpenerwaard zegt er 'niet over te gaan' en verwijst naar Optisport. 'Veel succes!', voegt de woordvoerder eraan toe.

Opmerkelijk genoeg weet de gemeente Westland de informatie wel snel boven water te krijgen, al is ook daar de exploitatie uitbesteed aan Optisport. Waarom dat bedrijf zo moeilijk doet, willen ze op het hoofdkantoor in Tilburg ook niet toelichten.

Andre de Jeu van de Vereniging Sport en Gemeente heeft wel een idee waarom ze zo geheimzinnig doen. 'Ze willen het niet vertellen, want dan gaat het publiek klagen. Echt een rare houding, kinderachtig.' Mocht je dus binnenkort in een van deze baden gaan zwemmen en toevallig een thermometer bij je hebben, dan horen we graag het resultaat. Van alle andere baden vind je hier de gegevens.