Gemeenten willen minder asielzoekers opvangen dan de staatssecretaris

De 18 gemeenten in de regio Hollands Midden spraken af dat de 2200 opvangplekken verdeeld gaan worden op basis van het aantal inwoners per gemeente. Dat zou betekenen dat Leiden, Alphen aan den Rijn, Gouda, Krimpenerwaard en Gouda de meeste asielzoekers zullen ontvangen, waarvan de meesten op de nieuwe locaties terecht komen.

Met het voorstel van 2200 opvangplekken komen de gemeenten niet tegemoet aan de wens van staatssecretaris Eric van der Burg (VVD). Op basis van zijn wens om landelijk 75.500 asielzoekers op te vangen in 2023, moeten in Zuid-Holland dit jaar ruim 18.000 asielzoekers een plek krijgen. Op basis van het aantal inwoners zou de regio Hollands Midden daarom 3477 mensen van een plek moeten voorzien. Toch gaan de gemeenten voorlopig uit van een lager aantal, omdat dat een 'realistischer' doel zou zijn.

De provincie Zuid-Holland vindt het vooral knap dat het in Hollands Midden überhaupt lukt om in ieder geval 2200 asielplekken toe te zeggen; ze neemt het de gemeenten niet kwalijk dat zij lager inzetten en dus de opdracht van de staatssecretaris mogelijk niet halen. 'Het klopt dat er nog meer plekken bij moeten komen, daar is iedereen zich van bewust, maar op dit moment is het vooral belangrijk dat er plekken voor asielopvang opgezet worden, ongeacht wat het einddoel is', meldt een woordvoerder.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) laat in een reactie geen uitspraak te doen over het aantal opvangplekken dat Hollands Midden aanbiedt. 'Wij doen hier als uitvoeringsorganisatie geen uitspraken over. De provincie heeft een opgave gekregen en zij staan aan de lat om dit te organiseren. Het COA denkt mee, adviseert en helpt zoeken naar oplossingen', meldt een woordvoerder.

Veel gemeenten zijn overigens al bezig met het vinden van opvanglocaties. Zo gaat Alphen aan den Rijn onderzoeken of zij op industrieterrein Hoorn-West maximaal 400 asielzoekers kunnen opvangen en gaat de gemeente Krimpenerwaard 80 minderjarige jongeren opvangen in het klooster in Haastrecht.

Daarnaast komen er ook meer asielzoekers naar Katwijk. Daar mogen dit jaar maximaal 600 mensen worden opgevangen. Inmiddels worden ook al tijdelijke azc's opgebouwd in Gouda (350 asielzoekers), Bodegraven (100 asielzoekers) en Leiden (340 asielzoekers). Andere gemeenten zullen dus extra meters moeten maken.

'Wij vinden het belangrijk om, net als een aantal andere grote gemeenten in de regio, ook ons aandeel in de opvang te leveren', verklaarde de Alphense burgemeester Liesbeth Spies afgelopen dinsdag. Om de plannen extra 'kracht' bij te zetten, kondigde de gemeente ook aan dat ze flexibele woningen neer gaan zetten voor eigen inwoners en Oekraïners. 'Dat is goed voor het draagvlak', besloot Spies.

Dat zijn de 'zekerheden', iedere gemeente weet in ieder geval waar zij aan toe zijn. Maar vooralsnog is er vooral nog veel onzeker over de opvang voor asielzoekers en is het alles behalve zeker dat iedere gemeente bij gaat springen.

Zo vinden de wethouders en de burgemeester van Noordwijk bijvoorbeeld dat 'de betrokkenheid van inwoners en de gemeenteraad mist bij het maken van de plannen', en laten daarom het onderwerp eerst langs de gemeenteraad gaan. Katwijk heeft laten weten zelf geen extra actie te gaan ondernemen, op een kleine uitbreiding van het huidige azc na.

Daarnaast zijn er in de andere veiligheidsregio, Haaglanden, nog geen plannen bekend. In een document van de gemeente Delft viel te lezen dat de gemeenten Den Haag, Delft, Westland, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg en Wassenaar zich beraden op een bod van drieduizend asielzoekers.

'Aan de provinciale regietafel is gezamenlijk het idee ontstaan om een verkenning te doen naar wat een realistisch aantal opvangplekken zou zijn, als reactie op de opgave van 18.593 plekken in Zuid-Holland. Daar komt het aantal van circa 3000 opvangplekken vandaan', vertelt een woordvoerder van de provincie. 'Maar het is niet zo dat de regio zich heeft gecommitteerd aan dit aantal.'

De ruim 18.000 opvangplekken die de provincie Zuid-Holland voor het eind van het jaar voor elkaar moet krijgen, komen overigens niet uit de lucht vallen. Ook dat aantal is op basis van het aantal inwoners berekend door het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Dat is iets waar de provincie eerder al bezwaar tegen maakte. 'Omdat Zuid-Hollandse gemeenten juist bovenmatig presteren in de huisvesting van statushouders en ook omdat we de meest dichtbevolkte provincie van Nederland zijn, en daarnaast ook eens de grootste woningbouwopgave hebben', legt een woordvoerder uit.

Dat is dan ook een mogelijke verklaring voor het lagere aantal van 2200 opvangplekken in Hollands Midden. De burgemeesters en wethouders in die regio hebben raadsvoorstellen gestuurd, die in de verschillende gemeenteraden besproken gaan worden. Voor 1 mei moet dan duidelijk worden wat er precies wordt besloten.