Vaste, goedkopere energiecontracten zijn terug: direct vastleggen of nog even wachten?

Slecht nieuws voor veel mensen: de energierekening zal hoger uitvallen
Slecht nieuws voor veel mensen: de energierekening zal hoger uitvallen © ANP
DEN HAAG - Na maanden van zorgen over peperdure energierekeningen bieden sommige leveranciers weer vaste energiecontracten aan, soms zelfs onder het prijsplafond. In enkele gevallen hoeft men zelfs niks meer voor de rest van het jaar te betalen. Is het gunstig om daarvoor te kiezen of kan je beter nog even wachten? 'Of mensen nu moeten afsluiten of niet, hangt echt per situatie af.'
Tom uit Alphen aan den Rijn betaalde vorig jaar - voor het prijsplafond werd ingesteld - 396 euro voor zijn variabele energierekening. 'Daarna ben ik flink op mijn verbruik gaan letten en daalde het maandbedrag naar 356 euro. Dat was uiteraard nog steeds veel meer dan de 170 euro die ik betaalde voor de crisis.'
Maar het tij lijkt te keren. 'Ik kreeg deze week een aanbieding van mijn energieleverancier om een contract van 146 euro per maand voor een jaar af te sluiten. Dat is zelfs een lager bedrag dan dat ik betaalde vóór de crisis', vertelt hij. De Alphenaar viel vervolgens van de ene verbazing in de andere. 'Ik heb ook de mogelijkheid om mijn energiecontract maandelijks op nul euro te zetten, omdat ik anders te veel terugkrijg. Ik wist niet wat ik zag.'

'Geen glazen bol'

Maar wat is verstandig, nu de aanbiedingen van vaste contracten ons weer om de oren vliegen? Voor dat dilemma staan veel mensen die vaste energiecontracten krijgen aangeboden. Gaan de prijzen nog meer dalen, of gaan ze juist weer stijgen, en wat als je al heel veel hebt betaald, en je energiecontract nu flink daalt?
'We hebben geen glazen bol', zegt Tjitte Mastenbroek van Autoriteit Consument en Markt. Hieronder vijf vragen en antwoorden.

Waarom zijn de vaste contracten terug?

'Heel simpel: omdat de energieprijzen fors aan het dalen zijn', zegt Mastenbroek. 'Leveranciers durven het weer aan om vaste contracten aan te bieden. Vooralsnog bieden leveranciers ze alleen aan op kleine schaal, maar komende maanden komt er waarschijnlijk meer aanbod, omdat er een nieuwe regeling komt als je vroegtijdig je contract opzegt.'

Wat zijn de nieuwe regels rondom het opzeggen van je energiecontract?

'Die gaan per 1 april in', zegt Mastenbroek. 'Nu kan je vaak nog voor zo'n 50 euro per product uit een vast contract stappen', legt hij uit. 'Maar wie dan een nieuw contract afsluit en dat eerder wil opzeggen, moet het prijsverschil tussen de marktprijs en de prijs van het contract gedurende de resterende looptijd betalen aan de energieleverancier. Die loopt zo minder risico energie ingekocht te hebben die niet meer nodig is als de klant is vertrokken. Door dat risico bieden nu maar enkele energieleveranciers vaste contracten aan.'

Nu afsluiten of nog even wachten?

Dat de gunstige opzegvergoeding bijna verdwijnt, kan een argument zijn om direct een vast jaarcontract af te sluiten, zegt ook Hans de Kok van prijsvergelijkingssite Pricewise. 'Verder hangt het van ieders persoonlijke situatie af. De mensen die nu al flink meer verbruiken dan het prijsplafond, profiteren de komende maanden direct als ze een vast contract afsluiten. Aan de andere kant weten we niet of de prijzen nog verder gaan dalen, we verwachten dat uiteindelijkveel alle tarieven onder het prijsplafond tarief uitkomen. Tot slot zal het aanbod vaste contracten alleen maar toenemen, omdat de opzegregels strenger worden. Over een paar maanden valt er voor mensen dus meer te kiezen.'

Helemaal niks of heel weinig betalen voor dit jaar, klopt dat wel?

'Het kan zijn dat sommige mensen de afgelopen periode zuinig met hun energie zijn omgegaan, maar door de hoge gasprijzen wel veel hebben betaald. Kijkend naar het hele jaar en de dalende energieprijzen, kan het zijn dat een energieleverancier nu al ziet dat iemand aan het eind van de rit veel geld terug krijgt. Het is dan inderdaad verstandig om op het aanbod van de energieleverancier om het maandbedrag fors te verlagen, in te gaan. Het is namelijk niet de bedoeling om je energierekening te gebruiken om te sparen. Sparen doe je bij de bank, niet bij je energieleverancier.'

Weten we al hoe de energieprijzen op lange termijn zijn?

Kan het zijn dat de energieprijzen nog verder gaan dalen? Mastenbroek: 'Hoe laag de prijs precies wordt, is lastig te voorspellen. Dat hangt van meerdere, onzekere factoren af. De weersomstandigheden spelen hier een belangrijke rol in. Hoe lager de temperaturen, hoe meer we immers stoken in huis. Hoe hoger ons verbruik is, hoe meer gas we nodig hebben. De hogere vraag naar gas drijft vervolgens de prijs op. Daarnaast is het de vraag wat er elders in de wereld gebeurt. Hoe lang duurt de oorlog in Oekraïne nog? Het zijn verschillende factoren die lastig te voorspellen en te beïnvloeden zijn.' Daarnaast is er ook nog een ander scenario, aldus Kok. 'Het kan net zo goed dat de prijzen straks weer omhoog gaan, we weten het gewoon echt niet.'
Vorig jaar februari brak de oorlog in Oekraïne uit. Hierdoor kwam de gashandel tussen Rusland en West-Europa onder druk te staan. Gas werd schaarser en de energieprijzen rezen al gauw de pan uit. Mede hierdoor boden energieleveranciers tijdelijk geen vaste energiecontracten meer aan. Ze konden het zich niet permitteren om lage prijzen voor een langere tijd vast te leggen, gezien de verliezen die ze dan lijden. De prijzen schoten omhoog en huishoudens kwamen financieel in de problemen. Het kabinet kwam met een prijsplafond om hen te helpen.