Van de hoofdredactie: Wakker schrikken en wereldnieuws, zo deden we verslag van treinongeluk

Redacteur Dennis van Schie hoort afgelopen dinsdag rond 3.45 uur 's nachts meerdere sirenes langs zijn woning in Westland. Hij is toevallig wakker, omdat zijn pasgeboren zoon honger heeft en dat luid laat merken. Ongeveer een kwartier eerder zijn bij station Voorschoten een goederentrein en daarna een passagierstrein op een bouwkraan gecrasht. Het is zoveel geluid van de hulpdiensten, dat hij meteen collega's waarschuwt.

Even later belt een persfotograaf van nieuwssite Regio15 onze collega Christel Verloop wakker. Het is de allereerste keer dat zij de zogeheten piketdienst heeft, dus het is een echte vuurdoop. Binnen een mum van tijd staat het eerste bericht online omdat de twee redacteuren al vroeg wakker zijn: 'Grote ravage door ontspoorde treinen, meerdere gewonden', koppen wij om 4.33 uur.

Redacteur Tom van der Horst wordt wakker door de rondcirkelende helikopter en springt bij het zien van de eerste foto's meteen uit bed om naar de plek te gaan, zodat hij zijn collega's kan voorzien van informatie.

Datzelfde geldt voor verslaggever Hans Otte, die wakker wordt gebeld. Iets over vijven komen ze aan bij station Voorschoten en op dat moment is er een groepsapp gemaakt om snel te communiceren.

Om 5.21 uur stuurt Otte een video door waarin hij twee jongemannen spreekt over het ongeluk. 'We kwamen uit Utrecht en moesten naar Rotterdam en toen zijn we gebotst bij Voorschoten rond half vier', beschrijft een van de twee heel feitelijk. 'We zaten in de op een na laatste [wagon], hoor. Gewoon een heel harde klap, licht viel uit, ramen sprongen eruit.'

De verslaggevers horen van de persfotograaf van Regio15 dat hij één dode heeft gezien. Om 6.47 uur bevestigt de brandweer de dode. Op dat moment besluiten we, gezien de enorme impact van het ongeluk, het nieuws over de dode openbaar te maken. We houden het bewust algemeen, om de politie de tijd te gunnen de familie te informeren.

Een cameraman is rond half zes ook onderweg, zodat we even later de beelden kunnen livestreamen op de site en app. 'LIVESTREAM: treinramp bij Voorschoten' gaat online. Verslaggever Lieuwe van Slooten is iets na 6.00 uur op de plek.

In onze berichtgeving noemen we het ongeluk nog een aantal keer een 'treinramp'. Een lezer wijst ons erop: 'Kan Omroep West zijn woordgebruik aanpassen t.a.v. het treinongeluk bij Voorschoten? Om te spreken van een 'ramp' is lichtelijk overdreven en sensatiebelust.'

De mail zet ons aan het denken. De enorme ravage, de tientallen treinpassagiers en de tientallen ambulances schetsen voor ons als redactie aanvankelijk een rampsituatie. Maar bij nader inzien vragen wij ons af: wat is de definitie van 'een ramp'? We vinden - en dat is een afweging van dat moment - dat het tragische ongeluk waarbij een dode is gevallen niet als ramp moet worden bestempeld. We besluiten vanaf dat moment alleen nog te spreken over een 'treinongeluk'.

Het roept de vraag op of je als redactie kaders moet hebben om iets een ramp te noemen; vooralsnog kiezen we op basis van de omschrijving van het woord 'ramp' voor 'ongeluk', omdat er geen ernstige verstoring was van de openbare veiligheid waarbij het leven of de gezondheid van vele personen wordt of was bedreigd c.q. zijn geschaad.

Een klus als deze doe je als redactie niet alleen. Zo brengt onze huismeester broodjes en drinken naar het gemeentehuis in Voorschoten waar de persconferentie plaatsvindt, zodat onze verslaggevers en cameramensen weer even kunnen opladen.

Deze gebeurtenis vergt ook van bijvoorbeeld technici het uiterste, zodat we op website, app, social-kanalen, radio en televisie actueel kunnen zijn. Collega's van alle afdelingen werken van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat intensief samen.

Na de extra lange uitzending van West Wordt Wakker en de extra tv-uitzending om 12.00 uur, besluit een deel van de onlineploeg even bij elkaar te komen. Welke nieuwe verhalen kunnen we op basis van de laatste informatie maken? En welke verhalen kunnen we de komende dagen maken? Voor ze het door hebben, schuift vrijwel de hele redactie aan.

Verschillende ideeën komen voorbij. Wie zaten er in de trein? Kunnen we de arts spreken die de slachtoffers hielp? En wil de boer die passagiers opving in zijn stal zijn verhaal op camera vertellen? Welke bewoners namen de slachtoffers in huis om ze even op adem te laten komen?

Ook voor de langere termijn ontstaan er ideeën. Hoe gaat het versterken van de hulpdiensten in z'n werk? Waarom werd het calamiteitenhospitaal in Utrecht geopend? Hoe komen reizigers de komende dagen toch op hun bestemming? Een vraag aan de ANWB: wordt het de komende dagen drukker op de weg?

Het ongeluk is wereldnieuws: wat schrijven de buitenlandse media erover? We krijgen tips dat er meerdere ongelukken zijn gebeurd op dit traject, hoe zit dat? Onderzoeksjournalist Chris van Dijk oppert om een reconstructie te maken - die we uiteindelijk op vrijdagavond publiceren.

Rond 5.30 uur 's ochtends krijgen we ook al de eerste mediaverzoeken. 'Radio 2 wil iemand van Omroep West in de uitzending', vraagt collega Van Schie. Later op de ochtend komen er nog meer verzoeken binnen: van onder andere Omroep MAX, Rijnmond, Khalid & Sophie en BEAU.

Verslaggever Otte maakt een lange dag: hij schuift 's avonds samen met persfotograaf Daan van den Ende nog aan bij Khalid Kasem en Van Slooten zit samen met de persfotograaf René Hendriks van Regio15 aan tafel bij Beau van Erven Dorens.

Het tragische ongeval heeft veel losgemaakt. Op de eerste plaats leven we mee met de nabestaanden en alle betrokkenen bij het treinongeluk.

Volg het laatste nieuws over het treinongeluk in Voorschoten in ons dossier.