Haagse zaaddonor die minimaal 550 kinderen verwekte, spreekt van 'nieuw concept'

Massadonor Jonathan (links) met zijn advocaat bij de rechtbank
Massadonor Jonathan (links) met zijn advocaat bij de rechtbank © ANP
DEN HAAG - Spermadonor Jonathan uit Den Haag, die zeker 550 kinderen heeft, vindt zijn aanpak 'een geheel nieuw concept'. Hij noemt zich bovendien een 'bekende donor plus'. Hij zegt dat hij met zijn kinderen een goed contact heeft en met vaderdag 'krijgt hij heel veel pakjes met knutsels'. Stichting Donorkind en een moeder van een van zijn kinderen eisten donderdag bij de rechtbank in Den Haag dat de 42-jarige Jonathan een verbod krijgt op doneren van zijn sperma.
In Nederland geldt een maximum van 25 kinderen die verwekt mogen worden met het zaad van één donor. Dat is ingesteld om het risico op inteelt te beperken. Een ander argument is dat halfbroers en -zussen vaak contact met elkaar willen hebben.
Jonathan heeft dat aantal dus ver overschreden. Dat geeft hij zelf ruiterlijk toe in de rechtszaal. Zelf vindt hij daar niets vreemds aan. 'De maatschappij is gegaan van anonieme donoren naar bekende donoren, naar bekend plus. En ik ben een bekende donor plus.' Hij noemt massadonatie een nieuw concept en wil enkel mensen helpen die zelf geen kinderen kunnen krijgen, zegt hij.

Via spermabanken en 'privé'

De Haagse donor gaf zijn zaad bij Nederlandse spermabanken, maar ook bij een spermabank in Denemarken die wereldwijd zaad levert aan vruchtbaarheidsklinieken. Bovendien stond Jonathan op websites en in besloten groepen waar wensouders met donoren in contact kunnen komen. Het toezicht is dan een stuk minder. Zelf vertelde hij de ouders dat hij zich aan de regels hield. Tegen enkelen vertelde hij ook dat hij tien nakomelingen had, en dat zij de laatste zouden zijn.
'Dat was een leugen en daar heeft hij spijt van', zegt zijn advocaat bij de rechtbank. Hij is tegen een donatieverbod omdat dit volgens hem indruist tegen de lichamelijke integriteit van zijn cliënt. Bovendien is hij al gestopt bij de spermabanken. Zelf zegt Jonathan daarover in de rechtszaal: 'Ik had een relatie maar die leed onder mijn donaties. Als je zoveel doneert als ik toen deed, gaat het op bepaalde vlakken in de relatie ook niet zo goed.'

Privédonaties gingen wel door

Bij de klinieken stopte de donor dus, maar hij ging wel door met privédonaties aan wensouders. Ook ging hij na 2019 met de ouders naar klinieken om te doneren. Als de rechter vraagt of hij bereid is daarmee te stoppen, antwoordt hij ontwijkend: 'Ik benader niemand actief, maar als ik zelf wordt benaderd dan kunnen we altijd praten.' Bij klinieken mag hij ook officieel niet meer doneren omdat 'de meeste klinieken een leeftijdsgrens hebben van 40'.
Hij gelooft ook niets van wetenschappelijke stukken op basis waarvan het maximumaantal van 25 kinderen per donor is gebaseerd. 'De kinderen vinden het leuk, ze spreken samen af en gaan ook samen op vakantie. Het is een bijzondere band die andere kinderen niet hebben', laat hij via zijn advocaat aan de rechtbank weten. Als de rechter vraagt hoe je een familie runt met 550 kinderen, blijft hij het antwoord schuldig.

Donorkind blijft bij vraag om verbod

De rechter probeert nog of beide partijen er samen uit kunnen komen, maar dat lukt niet. Stichting Donorkind blijft bij de vraag om een donatieverbod. 'Want', zegt voorzitter Ties van der Meer, 'je kunt met dit aantal kinderen elkaar niet allemaal kennen en dus is er een gevaar op inteelt en incest. Als je elkaar wel kent, hebben veel mensen echt last van psychosociale problemen omdat je zo'n enorm grote familie blijkt te hebben.'
De rechtbank doet over twee weken uitspraak. Dan zal blijken of Jonathan een verbod krijgt om sperma te doneren.