Arme huishoudens krijgen 500 euro, maar studenten vissen achter het net

Studenten zijn al maanden bezig om tóch energietoeslag te krijgen, en kregen in studentensteden als Nijmegen, Amsterdam en Utrecht allemaal al gelijk: studenten mogen niet worden uitgesloten van de energietoeslag. De rechter oordeelde dat er rechtsongelijkheid is voor studenten die in studentensteden wonen.

Toch lopen studenten opnieuw een nieuwe energietoeslag mis. Vanaf 1 mei krijgen mensen met een laag inkomen 500 euro om de energiecrisis te overbruggen. Ondanks eerdere rechtszaken krijgen studenten in studentensteden als Delft en Leiden toch niet allemaal een energietoeslag. 'De rechtsongelijkheid die nu is ontstaan is onwenselijk, maar we vinden dit samen met andere gemeenten een landelijk probleem. Daar moet een landelijke oplossing voor komen', zegt de gemeente Leiden.

In Leiden is er geen totaaloverzicht van het aantal keer dat er bezwaar is gemaakt tegen het weigeren van de energietoeslag, ook is niet precies duidelijk hoeveel studenten bezwaar aantekenden. 'Maar om een indruk te geven: van de laatste bulk van 124 bezwaren, bleken 115 bezwaarmakers geen recht te hebben op de energietoeslag. Het valt op dat we niet kunnen vaststellen dat mensen een laag inkomen hebben, omdat veel mensen niet reageren op verzoeken om meer informatie', zegt Leiden.

In Delft zijn er inmiddels 255 bezwaren binnengekomen, waarvan er nog veertig in behandeling zijn. Dat zijn overigens niet alleen bezwaarschriften van studenten, daar zitten ook andere doelgroepen tussen. Die stad sloot studenten niet helemaal uit: je moet kunnen bewijzen dat je jouw eigen energierekening hebt, en ook betaalt. 'De woonsituatie moet vergelijkbaar zijn met een normaal huishouden', zegt Delft. Studenten die 'op kamers' zitten in de Prinsenstad, worden dus wel uitgesloten.

De reden dat de studenten worden uitgesloten, komt doordat zij van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het advies hebben gekregen om studenten uit te sluiten van de energietoeslag. De woonsituatie zou te divers zijn, waardoor maar moeilijk aangetoond zou kunnen worden of iemand ook daadwerkelijk meer betaalt.

Maar de gewonnen rechtszaken in Nijmegen, Amsterdam en Utrecht, waar de studenten in het gelijk werden gesteld, hebben er nog niet toe geleid dat de minister het beleid heeft aangepast. Amsterdam en Utrecht hebben na de rechtszaken besloten om mensen die eerder bezwaar aantekenden alsnog een energietoeslag te geven.

De gemeenten hebben trouwens geen geld van de overheid gekregen om studenten een energietoeslag te geven. Dat is dan ook de reden is om ze (deels) uit te sluiten. En het zou dan ook flink wat extra kunnen gaan kosten om alle studenten wel van energietoeslag te voorzien.

'We hebben berekend dat als we dit uit eigen zak doen, het uitkeren van de energietoeslag aan studenten Leiden zo'n 15 miljoen euro zou kosten. Dat is aanzienlijk meer dan we beschikbaar hebben voor ons armoedebeleid’, legt een woordvoerder van de gemeente uit. 'Zo'n uitgave zou onverantwoordelijk zijn en ten koste gaan van andere armoederegelingen.'

De meeste bezwaren zijn in beide gemeenten ongegrond verklaard. Dat komt volgens de gemeente Leiden doordat aanvragers een te hoog inkomen hebben, soms niet woonachtig zijn in de stad of jonger dan 21 jaar zijn. 'Ook komt het soms voor dat er te laat bezwaar wordt ingediend, of dat er niet wordt gereageerd op verzoeken om meer informatie', vertelt een woordvoerder.

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) heeft in Delft in ieder geval één zaak waarmee het naar de rechter gaat, een datum daarvoor is nog niet bekend. Vorig jaar liet de LSVb al weten voor de rechter te gaan slepen. Studenten gaven toen in sommige gevallen al aan dat zij terug wilden verhuizen, omdat ze de huur niet meer kunnen betalen.