Voortbestaan bevrijdingsfestivals in gevaar? 'Mag niet onderschat worden'

Het bevrijdingsfestival in Den Haag trekt jaarlijks tienduizenden bezoekers
Het bevrijdingsfestival in Den Haag trekt jaarlijks tienduizenden bezoekers © ANP
REGIO - Veel bevrijdingsfestivals kampen door stijgende kosten en de coronacrisis met financiële problemen en dreigen zelfs om te vallen als er geen extra geld beschikbaar komt. Organisatoren luiden daarom de noodklok richting Den Haag. Hoe is het gesteld met de gratis toegankelijke bevrijdingsfestivals in onze regio? 'Het bevrijdingsfestival is een viering van vrijheid, een waarde die niet onderschat mag worden, vooral in de huidige tijden.'
Buffers aanvullen en opbouwen is in tijden van inflatie een lastig verhaal. Dat is voor bevrijdingsfestivals in de regio niet anders, erkent organisator Mark Merckens van het Bevrijdingsfestival Zoetermeer. Al zegt hij niet bezorgd te zijn over de financiële situatie van 'zijn' evenement. 'Het grootste gedeelte wordt door de gemeente ondersteund, zij vindt het bevrijdingsfestival heel erg belangrijk voor Zoetermeer.'
Merckens benadrukt dat het belangrijk is het jaarlijks vieren van de bevrijding en vrijheid te blijven ondersteunen. 'Dat doen we nu inmiddels al 22 jaar en dat wil de gemeente Zoetermeer heel graag in stand houden, zij vinden dit een prioriteit. Dus wij maken ons nu op voor editie 23. Iedereen is weer even enthousiast en we hopen op mooi weer, zodat het een mooie dag en avond kan worden.'

Nieuw bestuur

Het bevrijdingsfestival in Alphen aan den Rijn staat met een volledig nieuw bestuur op zichzelf al voor een grote uitdaging. 'Het oude bestuur heeft eind februari gezegd ermee te stoppen, stijgende kosten en financiering speelden hierbij grote rol. Dus de berichtgeving is herkenbaar', stelt de huidige voorzitter Frank Schildkamp.
Een club van vijf nieuwe bestuursleden pakte de handschoen op. Dat ze elkaar nog niet kenden, maakte het organiseren van een dergelijk evenement wel extra spannend. 'We hebben het vertrouwen dat de kennis voldoende in huis is nu', zegt Schildkamp hierover.
Het bevrijdingsfestival op het Rijnplein in Alphen aan den Rijn
Het bevrijdingsfestival op het Rijnplein in Alphen aan den Rijn © Ron Hoenson/Holland-Pictures.com
'Doordat de gemeente Alphen subsidie heeft verleend en diverse fondsen en ondernemers bereid waren bij te dragen, komen we financieel rond.' Schildkamp benadrukt dat voor de toekomst van het festival wel meer stabiele factoren nodig zijn. 'Een meerjarige toezegging van de gemeente zou bijvoorbeeld enorm helpen.'
De organisatie van het Alphense bevrijdingsfestival heeft bovendien plannen het programma in de toekomst breder te maken, met bijvoorbeeld dans en 'spoken word' in Theater Castellum, klassieke muziek en koren in de Adventskerk en activiteiten voor families overdag. 'Het bevrijdingsfestival draait om het vieren van vrijheid en het stilstaan bij het feit dat vrijheid niet vanzelfsprekend is', zegt Schildkamp. 'Het bestuur zet zich in om deze boodschap levend te houden.'

Kosten blijven stijgen

Ook in Den Haag wordt het jaarlijkse festival op 5 mei mede mogelijk gemaakt door een extra bijdrage van de gemeente. Desondanks zijn er zorgen over het voortbestaan in zijn huidige vorm, beaamt bestuursvoorzitter Martin Wörsdörfer. 'De kosten voor materiaal, artiesten en catering blijven stijgen en het is onzeker of de gemeente en provincie in de toekomst in staat zullen zijn deze groeiende kosten te blijven dragen. Wij vinden dat het Rijk een bijdrage zou moeten leveren om het evenement te ondersteunen. Het bevrijdingsfestival is een viering van vrijheid, een waarde die niet onderschat mag worden, vooral in de huidige tijden.' Ook dit jaar verwacht de organisatie weer zo'n 80.000 bezoekers op het Malieveld.
In 2022 was er voor het eerst, na twee coronajaren, weer een bevrijdingsfestival op het Malieveld
In 2022 was er voor het eerst, na twee coronajaren, weer een bevrijdingsfestival op het Malieveld © ANP
Een belangrijk aspect van de bevrijdingsfestivals is dat ze gratis zijn. 'Hierdoor kunnen zoveel mogelijk mensen van alle achtergronden de viering bijwonen.' Wörsdörfer zou het 'enorm jammer' vinden als het bevrijdingsfeest noodgedwongen kleinschaliger zou worden, of zelf versnipperd raakt bij onvoldoende financiële steun. 'Dat zou zonde zijn, want het evenement brengt juist mensen uit alle delen van de stad samen. Het festival maakt deel uit van een bredere Vrijheidsweek in Den Haag, met diverse activiteiten die allemaal gericht zijn op het vieren en begrijpen van vrijheid. Het is niet alleen bier drinken en muziek, het betekent iets.'

Staatssecretaris gooit deur dicht voor extra geld

Een bijdrage vanuit het Rijk kunnen de organisatoren in elk geval op hun buik schrijven, maakte staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) deze woensdag duidelijk. Hij is niet van plan bevrijdingsfestivals met meer geld te ondersteunen. 'Dit kan ik niet allemaal vanuit het Rijk oplossen. Het is een afweging die thuishoort bij de lokale en provinciale democratie', zegt hij voorafgaand aan de ministerraad over de moeilijkheden waarin sommige van de festivals verkeren. Twee coronajaren hebben de financiële positie van een aantal festivals geen goed gedaan.
Het ministerie van VWS financiert het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Extra subsidie uittrekken om de financiële positie van festivals te verbeteren, ziet Van Ooijen niet zitten. Hij wijst erop dat diverse gemeenten en provincies in de bres springen om de festivals door te laten gaan. Dat noemt hij 'hartstikke goed nieuws'.