Stormen, beschietingen, piraten: kapitein Kees blikt terug op turbulente tijd op zee
DEN HAAG - Als sleepbootkapitein voer Kees Pronk de wereld over, hij heeft alle wereldzeeën bevaren en was meer op zee dan aan land. 'Het leven op de boot was overzichtelijk, je moest het met de bemanning zien te regelen en ik hield wel van avontuur', vertelt Kees in zijn appartement op Scheveningen. Dat Kees tot aan zijn pensioen is blijven varen, is een wonder te noemen. Hij is in 1971 bijna verdronken, hij is diverse malen beschoten tijdens de Golfoorlog en is aangevallen door piraten bij de kust van Singapore. De avonturen van deze zeeman staan nu in het boek 'Bergen slepen op zee'.
'Mijn dochter vroeg of ik een fotoboek wilde maken over mijn werk op zee. Dat werden al snel vier fotoboeken en alle gebeurtenissen kwamen weer op mijn netvlies', vertelt de voormalig kapitein. 'Ik kreeg plezier in het opschrijven van alle herinneringen en nu is het een echt boek geworden. Ik ben er trots op, mensen kunnen hierin lezen hoe het leven van een zeeman is.'
Als sleepbootkapitein sleepte Kees alles wat niet meer kon varen de wereld over. Van grote olietankers tot marineschepen, maar ook complete olieplatforms sleepte hij achter zich aan. 'Sommige vrachten waren zo groot, dan sleepten we met vier boten. Zo'n reis kon dan met gemak drie maanden duren.'
Dat het leven op een schip gevaarlijk kan zijn, ondervond Kees al aan het begin van zijn carrière. In 1966 kreeg hij een staalkabel tegen zich aan. Hij leek niet ernstig gewond, maar een oplettende collega stuurde hem met een helikopter naar het ziekenhuis. Daar werd hij twaalf uur later wakker uit de narcose, zijn nier en milt waren verwijderd.
Na een herstelperiode ging Kees weer terug de zee op om vervolgens bijna te verdrinken. 'We waren aan het werk op een booreiland, maar door een storm dreigde het eiland om te slaan. We zijn eraf gesprongen de woeste zee in. Toen dacht ik wel: dit kan heel fout aflopen. Gelukkig werden we door de sleepboot opgepikt.'
Inslagen van raketten
Begin jaren 80 gaf Kees zich vrijwillig op om te varen in het oorlogsgebied bij Iran en Irak. De olietankers die daar voeren, werden met regelmaat beschoten met raketten. Kees en zijn team stonden dan paraat om de tanker te blussen en te verslepen. 'We hebben een keer meegemaakt dat ik met mijn collega de machinekamer in wilde gaan, op zoek naar twee vermisten, toen een raket insloeg. Als we 10 seconden eerder naar binnen waren gegaan dan hadden we de raket ontmoet', vertelt Kees. 'Daarna hebben we nog een paar keer van zeer dichtbij een inslag meegemaakt.'
Het harde werken en de hang naar avontuur werd hem niet altijd in dank afgenomen. 'Ik verlangde nooit van mijn bemanning dat ze iets zouden doen wat ik ook niet wilde doen, maar regelmatig kwam ik erachter dat ik niet de juiste maatstaf was. Ik deed veel en durfde veel.'
Zo ook tijdens de brand op het schip de Surf City. 'Dat was een ingewikkelde brand om uit te krijgen, daarbij had ik extra bemanning om aan te sturen, maar die wilden dit werk liever niet doen. Dus ik moest steeds iedereen aan het werk houden. Nadat ik ruim zestig uur aan het werk was geweest, kreeg ik last van mijn voeten. Ik kon niet meer lopen. Het was een soort ontsteking en de arts wilde me van boord halen, maar dat ging natuurlijk niet. Ik heb toen een dagje op de brug gezeten met mijn voeten omhoog, na 24 uur ging het wel weer.'
'De piraten kwamen voor mij'
Een gebeurtenis die zelfs Kees niet snel vergeet, is de aanval van piraten voor de kust van Singapore. 'We wisten al wel dat er met regelmaat overvallen werden gepleegd door piraten. Deze mensen kwamen van Atjeh bij Indonesië en om hun onafhankelijkheidsoorlog te bekostigen, wilden ze de kapitein en de eerste stuurman ontvoeren om vervolgens voor losgeld weer terug te verkopen. Ze kwamen dus voor mij', vertelt Kees.
Op het moment dat het kleine bootje van de piraten in zicht kwam, versleepte Kees een olieplatform, dus de snelheid was niet hoog. 'De piraten probeerden langszij te komen, ik heb toen vier vuurpijlen op hen geschoten. Daar kan je helaas niet goed mee richten en de piraten wisten toen gelijk waar ik zat. Ze openden het vuur, de kogelgaten zaten overal. Ik moest wat doen, dus toen heb ik een hele gevaarlijke manoeuvre uitgehaald.'
Kees gooide de koers van zijn schip om, in de hoop de sleepkabel over de boot van de piraten te kunnen trekken. Dat lukte niet helemaal, maar het kleine bootje van zijn belagers kwam wel in een zeer gevaarlijke positie te liggen. 'Ze kregen het denk ik iets te benauwd en zijn er toen vandoor gegaan. Dat was echt een enorme opluchting.'
Bestellingen vanuit hele wereld
Het boek van Kees is in een kleine oplage gedrukt, maar het ziet er naar uit dat er meer geïnteresseerden zijn dan Kees verwachtte. 'Ik heb al honderden bestellingen van over de hele wereld ontvangen. Dus zelfs tijdens mijn pensioen ga ik weer de wereld over.'
