Culturele instellingen vrezen voor toekomst: 'Amare houdt hele sector gegijzeld'

De culturele subsidies worden om de vier jaar vastgesteld. Voor deze periode gaat het om een bedrag van 56 miljoen euro per jaar. De partijen in de Haagse gemeenteraad bespreken donderdag de voorwaarden waaraan de volgende subsidieregeling moet voldoen. Uit de gepresenteerde cijfers blijkt dat vooral de kleine culturele instellingen gekort gaan worden. 'Het wordt gepresenteerd als een vooruitgang, maar voor de instellingen die minder dan een ton per jaar krijgen is het rampzalig.'

Den Haag heeft 32 culturele instellingen die minder dan 100.000 euro per jaar krijgen. Een ervan is het Conconia Consort, een klassiek orkest dat jaarlijks diverse concerten organiseert. Zij zijn aangesloten bij het Collectief Haagse Klassieke Muziekinstellingen. 'We zouden dertig procent van onze subsidie kwijtraken. Dat zouden we niet overleven', legt Vergunst uit hoe belangrijk die subsidie is. 'We maken ons dan ook ontiegelijk veel zorgen.'

Volgens Vergunst blijkt uit de keuzes die wethouder Saskia Bruines (D66, cultuur) heeft gemaakt dat de grote instellingen belangrijker zijn. 'De 32 kleine organisaties krijgen 2,8 procent van het totale subsidiebedrag, terwijl de tien grootste goed zijn voor 60,5 procent. Maar wij moeten bijna een derde inleveren. Het is absurd en niet te geloven.'

De reden voor deze keuze lijkt vooral Amare te zijn. Het peperdure cultuurcomplex kost meer geld dan gedacht. 'Uit de plannen blijkt dat er anderhalf miljoen euro aan cultuursubsidies bij gaat komen', legt Vergunst uit. 'Maar Amare heeft een tekort van drie miljoen euro. Dat geld moet blijkbaar weg gepeuterd worden bij de andere instellingen. Maar daar los je het probleem niet mee op.'

'Het probleem is gewoon dat Amare veel te duur is', vervolgt Vergunst. 'Hierdoor is ook de exploitatie veel te duur geworden. Op deze manier houdt Amare de hele cultuursector gegijzeld. Want veel kleine instellingen kunnen hun programma met een korting op de subsidies niet uitvoeren. Dat zou betekenen dat de diversiteit en pluriformiteit zou verdwijnen. Dat kan gewoon niet de bedoeling zijn.'

De eerste opzet van de plannen wordt donderdag in de commissie besproken. Vergunst hoopt dat er voldoende steun is voor de kleine culturele instellingen. 'Ik hoop dat het plan een vergissing is en dat het voorstel alsnog van tafel gaat.'

De kleine instellingen krijgen in ieder geval steun van Hart voor Den Haag. Volgens de grootste oppositiepartij presteren deze kleine instellingen veel meer per euro Haagse subsidie en hebben zij een groot aandeel in het totale culturele aanbod in de stad. Zo krijgt Amare jaarlijks 5,7 miljoen euro subsidie. 'Dat is 168 euro subsidie per bezoeker', berekent Coen Bom, raadslid van Hart voor Den Haag.

De partij zegt er tijdens de vorige onderhandelingen voor gezorgd te hebben dat de kleine instellingen juist meer subsidie kregen ten koste van de grote culturele partijen. Een ontwikkeling die volgens raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag weer teruggedraaid gaat worden. 'We zien nu echter dat D66-wethouder Bruines de botte bijl van partijgenoot en voorganger Van Asten weer ter hand heeft genomen om het culturele middenkader alsnog de nek om te draaien.'

Volgens Sluijs moeten de kleintjes opdraaien voor het constantie verlies op prestigeproject Amare. 'Uit de voorbeelden van het Collectief blijkt dat het overgrote deel van de subsidie daar naar de exploitatie van het gebouw en beheerlasten gaat en er relatief weinig geld bij de uitvoerende cultuur terechtkomt. Maar we geven geen cultuursubsidies om een peperduur gebouw overeind te houden', stelt Hart voor Den Haag.

Volgens wethouder Saskia Bruines is er in het nieuwe voorstel helemaal geen sprake van dat er minder geld naar de uitvoerende instellingen gaat. 'Over de financiële situatie van Amare wordt nog gesproken. Dit staat los van dit vernieuwde subsidiestelsel', legt een woordvoerder uit.

Verder is het nog lang zeker hoe de subsidiegelden precies verdeeld gaat worden, aldus de woordvoerder. 'In het coalitieakkoord staat beschreven dat er 1,4 miljoen euro per jaar extra subsidie wordt toegevoegd aan cultuursubsidies.'

Het idee is alleen dat kleine instellingen elke twee jaar een subsidie aanvragen in plaats van iedere vier jaar, zoals grote instellingen dat moeten doen. 'Met het voorstel voor de nieuwe tweejarige regeling geven we gehoor aan de wensen vanuit de sector en stellen we juist extra budget beschikbaar voor kleinere instellingen. Bij een aanvraag onder de 100.000 euro per jaar krijgen zij de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier een meerjarige subsidie aan te vragen', vertelt de woordvoerder van Bruines.

De definitieve verdeling van de subsidies, die pas in 2025 ingaan, moet nog worden vastgesteld. 'Het minimum aanvraagbedrag voor het subsidiebestel 2025-2028 maakt dat kleine en grote organisaties niet met elkaar hoeven te concurreren op ongelijk niveau. Het budget moet nog worden bepaald, maar zou hoger uitkomen dan de totaalsom van alle subsidies die de kleine instellingen in het huidige subsidiebestel ontvangen. Met dit voorstel zou er dus meer geld beschikbaar komen voor de instellingen.'