Gaat Den Haag dit weekend harder of minder hard ingrijpen bij nieuwe blokkade A12?

De politie zette in maart een waterkanon in tegen de demonstranten van Extinction Rebellion
De politie zette in maart een waterkanon in tegen de demonstranten van Extinction Rebellion © ANP
DEN HAAG - Burgemeester Jan van Zanen doet nog geen uitspraken over de handhaving tijdens een eventuele blokkade van de A12, die Extinction Rebellion zaterdag wil uitvoeren. Tijdens een debat in de Haagse gemeenteraad probeerden zowel voor- als tegenstanders van de klimaatbeweging de burgemeester uit de tent te lokken, maar daar ging hij niet in mee. 'Gepast' en 'gefaseerd' zijn nagenoeg de enige woorden die hij vuil maakte aan een eventueel ingrijpen.
Het debat was aangevraagd door PVV-raadslid Sebastiaan Kruis. Hij vindt dat bij de vorige blokkade in maart te laat en te zacht is ingegrepen. 'Klimaatgekkies zaten uren en uren vastgeplakt op de Utrechtsebaan', zeg Kruis. Onder het mom van 'nieuwe ronde, nieuwe kansen' dient hij samen met Hart voor Den Haag-leider Richard de Mos een motie in die de burgemeester oproept om 'alles in het werk te stellen om nieuwe A12-blokkades te voorkomen en direct met alle beschikbare middelen op te heffen'.
Van Zanen wijst deze motie af omdat hij geen toezeggingen wil doen. Extinction Rebellion (XR) heeft toestemming om zaterdag te demonstreren op het Malieveld, maar een blokkade van de snelweg is niet toegestaan. Mocht het er toch van komen, wordt er volgens Van Zanen wel opgetreden, maar: 'Gefaseerd en altijd afhankelijk van de veiligheid van demonstranten, politiepersoneel en derden. Daarover leg ik graag verantwoordelijkheid af na afloop.'

Moeilijke evenwichtsoefening

Kruis is hierover teleurgesteld: 'De vorige keer zei de burgemeester precies hetzelfde en heeft de blokkade veel te lang geduurd. Ik zou graag zien dat die weg nu vrij blijft.' Van Zanen zegt daarop dat het een moeilijke evenwichtsoefening is om zowel het demonstratierecht, de openbare orde als ieders veiligheid te waarborgen: 'Ik heb na vorige keer urenlang, bijna tot op de seconde, uitgelegd waarom er welke keuzes zijn gemaakt. Het was buitengewoon complex en dat zal zaterdag niet anders zijn.'
Robert Barker van de Partij voor de Dieren vindt juist dat er bij de vorige blokkade veel te hard is opgetreden, verwijzend naar de inzet van een waterkanon en preventieve arrestaties van activisten. 'Hierdoor groeit de weerstand tegen het gezag en worden de demonstraties steeds groter.' Van Zanen onthoudt zich van uitspraken over de aanhang van Extinction Rebellion, maar zegt wel dat hij niet kan toestaan dat de A12, 'vijftig meter van het Malieveld', een permanente demonstratielocatie wordt.

'Redelijk en proportioneel'

Bovendien, zegt de burgemeester, kan Extinction Rebellion ook naar de voorzieningenrechter stappen als de groep het niet eens is met de beperking van de demonstratie. 'Dat doen ze niet en daar kiezen ze bewust voor. Dat is strategie.' Op een oproep van Barker om 'redelijk en proportioneel' in te grijpen, volgt alleen een herhaling van de woorden 'gepast' en 'gefaseerd'.
Ook Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag krijgt de burgemeester niet aan het praten als hij vraagt of er bij deze demonstratie wellicht andere middelen worden gebruikt dan bij de vorige. De enige die iets van een hint als reactie krijgt, is VVD-fractievoorzitter Lotte van Baten Bastenburg.

Contact zoeken met XR

Zij vraagt de burgemeester of er wordt overlegd met Extinction Rebellion over verplaatsing van de demonstratie naar de wegen boven de tunnelbak van de A12, voor het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer. 'Aangezien ze daar zo graag hun geluid willen laten horen.' Van Zanen geeft aan dat er pogingen tot contact zijn ondernomen, maar dat de organisatie daar niet voor openstaat.
Van Baten Bastenburg: 'Bent u het dan ook met de VVD eens dat, als ze daar niet voor openstaan, de enige juiste weg is om stevig op te treden? Omdat anders wordt aangetoond dat het inzetten van dwangmiddelen loont in Den Haag?' Van Zanen: 'Het sluit niet uit dat je ingrijpt om een manier die gepast en gefaseerd is, maar zeker: dit is de kern van de discussie.'