Onbegrip over weghalen van bankjes op Den Haag CS: 'Overlast verplaatst zich'

Een rustige ochtendspits op Den Haag Centraal.
Een rustige ochtendspits op Den Haag Centraal. © ANP
DEN HAAG - Het weghalen van bankjes op station Den Haag Centraal is een schijnoplossing. Dat vindt belangenorganisatie het Straat Consulaat. Vorige week werd duidelijk dat de NS bankjes in de stationshal heeft weggehaald om de overlast van vooral dakloze arbeidsmigranten aan te pakken. Maar dit verplaatst het probleem alleen maar, zegt de belangenorganisatie. De ChristenUnie/SGP in de gemeenteraad spreekt van een 'pestmaatregel'.
De NS en ProRail schreven onlangs een brandbrief aan de gemeente Den Haag. Op het Centraal Station is een 'onbeheersbare situatie' ontstaan door de sterke toename van overlast op en rond het station. Vooral dakloze EU-migranten zijn volgens de OV-bedrijven verantwoordelijk voor de overlast. Die hielden zich in de ochtend en avond op rond een aantal bankjes in de stationshal. Om het probleem het hoofd te bieden heeft de NS daarom de bankjes verplaatst naar een plek achter de OV-chipkaartpoortjes.
Maar volgens directeur Marlies Filbri van het Straat Consulaat is dat geen oplossing. 'Het weghalen van de bankjes helpt niet en verplaatst het probleem alleen maar', zegt Filbri. Ze vindt dat de groep dakloze arbeidsmigranten geholpen moet worden. 'Als je niets doet om de problemen van deze mensen op te lossen, dan wordt de groep vanzelf groter en krijg je overlast op straat.'

Land van herkomst

Oost-Europese arbeidsmigranten, die niet staan ingeschreven in de gemeente waar ze verblijven, nemen in Nederland een aparte positie in. Als zij in de problemen komen dan hebben zij vaak geen recht op een uitkering, huisvesting, zorg of opvang. Voor hulp moeten ze terug naar hun land van herkomst. Zo is dat in internationale wetten en verdragen geregeld. Filbri: 'Ten onrechte wordt gedacht dat EU-migranten geen rechten hebben opgebouwd, terwijl veel mensen dat wel hebben. Gevolg is dat sommigen op straat belanden en dat worden er steeds meer.'
De gemeente Den Haag vangt alle EU-arbeidsmigranten op die daar recht op hebben, aldus een woordvoerder van het stadhuis. Den Haag volgt hiervoor de landelijke en Europese wet- en regelgeving. Bovendien is er door het Rijk ruim 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de aanpak van kwetsbare EU-burgers en Den Haag is een van de pilot-gemeenten die deze aanpak vorm gaat geven. Hier wordt momenteel aan gewerkt, laat de woordvoerder weten.
'Wij zijn niet verrast door de toename van de overlast', zegt Filbri. 'Wij en andere organisaties waarschuwen al veel langer dat de problemen van mensen die dakloos zijn enorm toenemen en vooral die van EU-migranten. Dat komt omdat zij op dit moment niet ondersteund en opgevangen worden.'

Begeleiding

Filbri vindt dat de gemeente zich moet inspannen voor deze groep, omdat een deel wel degelijk recht heeft op opvang en ondersteuning. 'Deze mensen worden wel gezien, maar er wordt geen actie op ondernomen', zegt zij. 'Zo waren EU-migranten niet welkom bij de permanente winteropvang afgelopen jaar. Maar voor mensen die al zo lang op straat leven is er maar één oplossing: vang ze op en geef ze begeleiding.'
Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP in de Haagse gemeenteraad sluit zich daarbij aan. Ook zij stoort zich aan de ingreep van de NS. 'Het is absoluut een schijnoplossing', zegt Klokkenburg. 'Het is een verplaatsing van het probleem en het is om mensen te pesten. Wij willen dat de gemeente de mensen die overlast veroorzaken hulp biedt en perspectief geeft.' Donderdag dient zij tijdens de gemeenteraadsvergadering een motie in die oproept om de bankjes terug te plaatsen.
Voor een oplossing op korte termijn heeft de gemeente Den Haag de Stichting Barka versterkt met extra menskracht, vertelt een woordvoerder van de gemeente. Barka biedt ondersteuning, begeleiding en hulp aan deze kwetsbare groep. Vorig jaar ging dat om 663 personen die diverse vormen van hulp kregen. Ook is de samenwerking met de GGZ en verslavingszorg versterkt. De woordvoerder benadrukt dat de gemeente ernstig schrijnende gevallen altijd opvangt, ook als ze daar geen recht op hebben. Daarnaast wordt tijdens de Winterkoude Regeling iedereen opgevangen.
Hart voor Den Haag en de PVV kijken er anders naar. Deze partijen vinden dat de groep harder aangepakt moet worden. 'Al die EU-daklozen moeten Nederland uitgezet worden', vindt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. 'Vaker schoonvegen met meer politie-inzet en inzet op terugkeer dakloze arbeidsmigranten naar het land van herkomst', reageert Richard de Mos.
Maar dat is nog niet zo makkelijk, zegt Filbri. 'Een groot deel van de mensen gaat terug met de hulp van organisaties, maar een deel is er niet toe in staat om daarover na te denken. Zij zijn aan het overleven en bevinden zich in een heel onzekere situatie. Daarom roepen wij op om met deze groep mensen aan de slag te gaan. Je kunt wel net doen alsof ze er niet zijn, maar ze zijn er wel en ze worden steeds zichtbaarder. Dat heeft een enorme impact op de manier waarop een stad kijkt naar dakloosheid, want als je altijd het beeld in je hoofd hebt van mensen die niet worden geholpen, op bankjes slapen en ver weg zijn van het terugkeren naar een baan, dan is een oplossing nog heel ver weg.'