Van de hoofdredactie: Ik wil vergeten worden, kan dat?

'Ik was met jullie in contact en toen is er een artikel geplaatst. Ik zou graag willen dat het artikel wordt verwijderd vanwege privacyredenen.' Harde cijfers ontbreken, maar wanneer je ons archief met binnenkomende mails erbij pakt, lijkt de trend onweerlegbaar: het aantal mensen dat onze omroep benadert om online artikelen of video's te laten verwijderen neemt gestaag toe.

Van een verzoek per maand zitten we nu soms op vier vragen per week. Steeds meer mensen willen vergeten worden. Elders in de media is die trend niet anders.

Elk verzoek is weer anders, maar ontegenzeggelijk is de gemene deler dat mensen vaker verwijzen naar het recht om vergeten te worden. Een recht dat inwoners van de Europese Unie hebben om bepaalde verouderde of onjuiste privacygevoelige informatie te laten verwijderen door verwerkers van persoonsgegevens.

Het is heel begrijpelijk dat het recht op vergetelheid wordt gebruikt om argumentaties kracht bij te zetten. Het is bedoeld om in een aantal situaties organisaties te verplichten persoonsgegevens van iemand te wissen als diegene hierom vraagt. Maar dit onderdeel van de privacywet AVG werkt niet een-op-een door in de journalistieke praktijk.

In ons vak wordt veelal verwezen naar de Leidraad van de Raad voor de Journalistiek. In die leidraad wordt beschreven wanneer sprake is van zorgvuldige journalistiek en wanneer niet. Recent moesten wij als omroep in dit kader een rectificatie plaatsen. In deze leidraad staat ook het belang van een volledig en betrouwbaar archief voorop.

'Wanneer journalisten het verzoek krijgen om online toegankelijke publicaties (tekst, beeld en/of geluid) te anonimiseren dan wel te verwijderen, laten zij slechts in uitzonderlijke gevallen het publieke belang van zo volledig mogelijk, betrouwbare archieven wijken voor de particuliere belangen van degenen die hierom verzoekt.'

Geschiedschrijving en archieven die op orde zijn, tellen dus. In aanvullende overwegingen staat hoe bij de beoordeling van klachten over vergetelheidsverzoeken wordt gekeken. In de praktijk komt het er bij veel media op neer dat verzoeken om verwijdering worden beantwoord met 'Nee, tenzij'.

Ook bij Omroep West kijken we er zo naar. We zeggen dat we niet aan geschiedvervalsing doen en dus in principe artikelen, foto's en video's niet verwijderen.

De leidraad en overwegingen geven daartoe alle aanleiding, maar er zijn ook uitzonderingen. Daarom: nee, tenzij. Kort gezegd: natuurlijk telt de menselijke maat. Is er sprake van persoonlijk leed of persoonlijke schade wanneer iets online zou blijven te vinden, dan bewegen we mee. Of: als minderjarigen, eenmaal volwassen geworden, iets uit hun jeugd om moverende redenen verwijderd willen zien, ook dan komen we in actie. Bijvoorbeeld door een verhaal te anonimiseren, of toch geheel te verwijderen.

Het is een uitzondering, want verder zijn we streng, op basis van documenten van de Raad voor de Journalistiek, want anders is het einde zoek.

Daar komt nog iets bij. Als wij iemand interviewen voor een artikel of radio- of tv-reportage, dan zit er ook vanuit onze kant veel tijd en moeite in - dus geld, belastinggeld waar we zorgvuldig mee moeten omgaan. Het is zonde dat zomaar weg te doen, zonder goede reden - nog los van de archieffunctie. Bovenal staan wij voor wat we publiceren, ook dat telt.

Het kan een oplossing zijn om artikelen die ooit zijn geschreven aan te vullen met een update. Ging het bedrijf failliet (en schreven we hierover), maar is er later een doorstart gemaakt (waarover we niet schreven) dan is het goed dat we het oorspronkelijke artikel van een naschrift voorzien. Weghalen is dan geen optie, aanvullen wel.

Maar ook als de omroep weigert een verzoek te honoreren, kan er een uitkomst zijn. Zo kun je bij zoekmachine Google een verzoek indienen om vergeten te worden. Dan blijft het nog wel in het archief van ons medium, maar Google laat dit dan niet meer zien.