Bedenker ribbels in N14 meldt zich: 'Vrienden en familie zeggen: Jaap, die kloteribbels van jou...'

De irritante ribbels in de N14
De irritante ribbels in de N14 © Omroep West
LEIDSCHENDAM - Twee weken geleden publiceerde Omroep West een verhaal over de irritante ribbels die in de N14 tussen Leidschendam en Wassenaar zitten. Prompt meldde zich bij onze redactie de man die niet alleen de weg en de tunnels ooit heeft bedacht, maar ook die opmerkelijke ribbels. Hoewel, echt zelf bedacht heeft hij ze ook weer niet en ze liggen er eigenlijk bij toeval.
'Ik was inderdaad de initiatiefnemer van het project', vertelt Jaap Boneveld. 'Samen met Piet van Hemmen, de gebiedsontwikkelaar van Volker Wessels Vastgoed. Daar zit een heel verhaal aan vast. De toen nog zelfstandige gemeente Voorburg wilde die hele weg niet. Maar er was een projectontwikkelaar die dacht: als we die weg nou onder de grond stoppen, dan kunnen we op die grond huizen bouwen. Ik werkte bij Van Hattum en Blankevoort en die werden gebeld vanwege hun ervaring met tunnels bouwen.'

Een projectontwikkelaar die zelf een tunnel bouwt, dat klinkt een beetje gek. Dat is toch een taak van de overheid?

'Ja, normaal gesproken wel. Deze projectontwikkelaar wilde heel graag huizen bouwen op de plek waar die weg eigenlijk moest komen, maar een tunnel is duur. Rijkswaterstaat zei: prima, maar we hebben een maximaal budget, dat kun je krijgen en verder zoek je het maar uit. De rest van de kosten voor de tunnel kon worden betaald uit de opbrengst van de nieuwe huizen, dat was heel vooruitstrevend.'
'We moesten wel alles zelf regelen en doen, maar dat ging prima. Toen hebben we de Sijtwendetunnel bedacht. Vanaf de Vliet kon het ondergronds, maar de volgende twee tunneldelen hebben we bovengronds gehouden. Een landtunnel, dat was ook helemaal nieuw voor Rijkswaterstaat. Ook nog een kruispunt erbij, dat was helemaal buiten de orde.'
Toenmalig projectleider Jaap Boneveld
Toenmalig projectleider Jaap Boneveld © Eigen foto

Voordat we het over die ribbels hebben, nog even iets anders. Want op het ene stuk mag je 50 en dan weer 70, dat is verwarrend. Waarom is dat?

'Je ogen moeten wennen als je een tunnel in of uitgaat, van licht naar donker of andersom. In 1996 toen we het ontwerp maakten, zijn we daarom naar TNO gegaan. Toen gingen we met simulatoren en testpersonen kijken hoe dat werkte, dat was toen hartstikke hip. Voor een 70 kilometer per uur-weg was de tunnel te kort. Met 70 hadden je ogen niet genoeg tijd om te wennen, dan was je de tunnel al weer te snel uit. Dus werd het 50. Langer maken was geen optie. Dan hielden we in de middentunnel geen plek meer over om woningen op te bouwen. Dus daarom mag je daar maar 50.'

Goed, maar dan de hamvraag. Die ribbels dus… Hoe is dat ooit zo gekomen?

'Als je naar de Utrechtsebaan kijkt, ook een Rijksweg, dan zie je daar een aantal vluchthavens. Dat wilde Rijkswaterstaat niet, geen vluchthavens in de tunnel. Dus die moest zo breed worden, dat er in geval van nood een vrachtwagen stil zou kunnen staan en dat je daar dan met twee auto's langzaam langs kon rijden. Dat was de eis. Dus dan krijg je een hele brede tunnel, als je maar twee rijstroken hebt. Aan beide kanten hielden we ruimte over. Hoe harder je rijdt, hoe breder de weg moet zijn, andersom moet je bij een wegversmalling ook langzamer rijden. Wij moesten zorgen dat de snelheid in de tunnels zou worden beperkt.'

Hoe deed u dat dan?

'Nou, we hebben daarom de zijkanten horizontaal en de wanden verticaal dezelfde kleuren gegeven. Daardoor lijkt het alsof het smaller wordt. Ook zitten er richting de uitgang van de tunnel zwarte, verticale tegelstroken. Daardoor denk je, net als bij een rijtje bomen: dat is eng, ik ga langzamer rijden. Maar omdat de tunnel zo breed is, werkt dat niet.'

Ok, maar toen kwamen dus die ribbels?

'Ja. Wij zeiden tegen Rijkswaterstaat: hang nou camera's op, om te flitsen. Maar dat wilden ze niet. Toen kwam ik met het idee van die ribbels, want als je daar overheen rijdt, ga je vanzelf langzamer rijden. Iedereen ergert zich er vreselijk aan, dus dat is goed. Al mijn vrienden en familie zeggen nog steeds: Jaap, die kloteribbels van jou... Maar het is wel effectief gebleken.'

Hoe kwam u dan op het idee voor die dingen?

'Ik spaarde krantenartikeltjes. In het verleden hadden ze dat ergens in Drenthe al eens gedaan, die ribbels. Op een 60 kilometer-weg. Dat heb ik mij toen herinnerd. Dat knipseltje lag ergens onderin een lade. Zo gaan die dingen meestal.'
U zegt dat het werkt, maar in ons vorige artikel zei een verkeerspsycholoog dat het nooit is onderzocht…
'Ik denk wel dat het werkt. Ik vind ook dat het werkt. Als ik door die tunnel rij, wordt er nooit echt hard gereden. Niemand gaat je snel voorbij.'

Dat is natuurlijk maar één waarneming, die van u. Dat is toch niet te vergelijken met een onderzoek?

'Dat is waar. Misschien moeten ze dat eens doen.'

U rijdt er dus zelf nog wel eens doorheen. Wat denkt u dan?

'Ja, als ik naar Scheveningen ga. Of ik mij dan erger aan die ribbels? Nee hoor, ik moet juist altijd glimlachen. Die 70 kilometer is trouwens prima. Niemand houdt zich daar aan de 50, dat zijn trouwens dezelfde ribbels.'

Het valt wel op dat er altijd file lijkt te staan. Dus de 70 haal je meestal niet. Meestal knipperen die olijke oranje lampjes met 50 erop…

'Ja, het is daar enorm druk geworden. Ze zouden er een groene golf moeten maken, anders houd je altijd file. Ik had dat ook al zien aankomen. De Utrechtsebaan zat vroeger ook altijd al vast. Die N14 is een hele mooie verbinding geworden. Via de Hubertustunnel kun je zo de stad Den Haag in.'

Maar als die tunnel toch zo breed is, dan kan er nog wel een rijstrook bij?

'Dat zou wel kunnen. Maar dat is niet goed voor de verkeersveiligheid en de file los je er ook niet mee op. Dus dat is geen goed idee.'

Heeft u na dit project nog wel eens een tunnel gebouwd?

'Nee. Het is nog wel eens geprobeerd, in Leiden. Maar dat ging niet meer, de woningen zouden daar te weinig opbrengen om de tunnel te kunnen betalen. In Voorburg waren de grondprijzen twintig jaar geleden nog hoog ten opzichte van de omgeving, zo konden ze bijdragen aan de kosten van de tunnel. Het mag trouwens juridisch ook niet meer. Grote aannemers gingen woonwijken helemaal compleet opleveren en schakelden daarbij hun eigen wegenbouwers in. Lokale wegenbouwers zijn toen naar de rechter gestapt en die stak daar een stokje voor.'
Kijk hier de beelden van TV West van de opening in 2003 terug:
Opening Sijtwendetunnel in 2003