In Den Haag en omgeving geen conducteurs op tram, waarom is dat?
DEN HAAG - In de trams van HTM die in en rond Den Haag rijden, zit geen conducteur. Bij de RET in Rotterdam en het GVB in Amsterdam hebben ze die vaak wel. Waarom bij de HTM dan eigenlijk niet? En merk je het verschil in het aantal zwartrijders?
'Wij hebben al sinds jaar en dag geen conducteur op de tram', zegt een woordvoerster van de HTM. Hoe dat komt, vertelt ze niet. Onze Radio West-presentator Tjeerd Spoor weet er meer van, want hij is naast presentator ook tramkenner en medewerker van het Haags Openbaar Vervoer Museum.
'In Den Haag waren er wel conducteurs op de tram. Dat was tot in de jaren 60. Maar toen moest alles goedkoper en efficiënter. Er kwamen stempelautomaten en je kon voortaan een kaartje kopen bij de trambestuurder.'
Volgens Spoor is er dus om financiële redenen voor controleurs gekozen - die als mobiele brigade controleren - en niet meer voor conducteurs. Dat is op dit moment nog steeds zo. 'We hebben 120 boa-controleurs en 55 OV-stewards in dienst die het werk doen', zegt de HTM-woordvoerster.
Toch nog even naar Rotterdam en Amsterdam. Waarom hebben ze daar dan niet voor die goedkopere oplossing gekozen? Bij de RET in Rotterdam hebben ze gekozen voor een mix, zegt hun woordvoerder. 'In het verleden heeft de RET de keuze gemaakt om trams te voorzien van een conducteur voor service en het geven van informatie. Deze keuze is primair gemaakt om het veiligheidsgevoel van reizigers te verbeteren.'
Daarna werd er ook gecontroleerd. 'Later is de taak kaartcontrole en kaartverkoop erbij gekomen. Niet al onze trams rijden op alle momenten met conducteurs. Wij maken gebruik van een mix van vaste conducteurs en mobiele teams.'
In Amsterdam zijn ze blij met hun conducteurs
In Amsterdam bij het GVB zijn ze maar wat blij met hun conducteurs. 'Conducteurs zijn gastheren/gastvrouwen. Zij verkopen kaartjes, verlenen service, doen extra halteafroepen en geven reisinformatie', vertelt een woordvoerder.
'Reizigers vinden het prettig om een host aan boord te hebben. Conducteurs hebben nadrukkelijk geen handhavende taak of bevoegdheid, maar hun aanwezigheid draagt wel bij aan een gevoel van sociale controle/veiligheid', klinkt het daar.
Met conducteur minder zwartrijders of toch niet?
Dan de vraag: heeft de aanwezigheid van een conducteur invloed op het aantal zwartrijders? Daar is geen onderzoek naar gedaan, maar we hebben wel de cijfers van de afgelopen twee jaar opgevraagd of nagekeken in de jaarverslagen van de openbaarvervoersbedrijven.
Als je alleen kijkt naar de trams, was het aantal zwartrijders in 2021 in Rotterdam 1,2 procent en in 2022 1,4 procent. In Amsterdam was het respectievelijk 2,3 en 1,8 procent. Bij de HTM was het in 2021 1,7 procent en in 2022 een percentage van 2,3.
HTM: geen plannen voor herinvoering conducteurs
Het lijkt elkaar dus niet veel te ontlopen. Hoewel ze er in Amsterdam wel naar hebben gekeken. Daar was het percentage zwartrijders vorig jaar 1,1 procent op trams met conducteur en 4,5 procent op de lijnen zonder conducteurs.
Al blijven deze cijfers natuurlijk een indicatie, omdat niet alle trams voortdurend worden gecontroleerd. Hoe het ook zij, bij de HTM komt de conducteur niet meer terug op de tram. 'We zien geen aanleiding om onze werkwijze aan te passen', zegt de woordvoerster.
