Conclusie na dood van Tara (12) op zeilschip: toezicht op vloot nog steeds onvoldoende
DEN HAAG - Het toezicht vanuit de overheid op de historische zeilschepen in Nederland is nog steeds onvoldoende. Dat stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) woensdag. De OvV deed onderzoek naar aanleiding van de dood van de 12-jarige Tara uit Den Haag vorig jaar augustus en de dood van een man van 79 jaar in mei 2022. Beiden kwamen om het leven doordat ze werden geraakt door een afgebroken giek.
Het ongeluk met Tara gebeurde toen het meisje op zeilkamp was met haar school, op 31 augustus vorig jaar. De scholiere overleed aan boord van het historische zeilschip waarop ze meevoer. Ze was niet het eerste slachtoffer in 2022. In mei gebeurde een soortgelijk ongeluk waarbij een man van 79 omkwam en een vrouw zwaargewond raakte.
Eerdere dodelijke ongelukken gebeurden in 2016 en 2019. Op 31 augustus van dit jaar, precies een jaar na de dood van Tara, brak weer een mast af op een schip met Duitse schoolkinderen. Daarbij vielen geen slachtoffers. De burgemeester van Terschelling zei na de dood van de scholiere dat er niet meer van een incident kon worden gesproken.
'Toezicht functioneert niet'
Naar aanleiding van het ongeluk in 2016 concludeerde de OvV dat het toezicht door de overheid op de zogeheten bruine vloot tekortschoot. Nu concludeert de raad 'dat het toezicht nog steeds gebreken kent'. Dat komt omdat de toezichthoudende instantie, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), het toezicht uitbesteed aan drie commerciële bureaus. Die worden weer gecontroleerd door een andere instantie. 'Dit systeem functioneert onvoldoende', zo stelt de OvV.
'Er is veel ruimte voor interpretatie van de wet- en regelgeving, de bureaus zijn door beperkt ingevulde keuringsnormen niet goed uitgerust voor hun taak en schippers en eigenaren worden te weinig op hun verantwoordelijkheid aangesproken', staat in het rapport van de OvV.
Ook de ILT krijgt een veeg uit de pan: 'De ILT vult volgens de Onderzoeksraad het toezicht beperkt in en kent hier ook te weinig prioriteit aan toe. Hierdoor kan de ILT niet haar verantwoordelijkheid waarmaken en garanderen dat de veiligheidscertificaten die keuringsbureaus afgeven ook aan de juiste kwaliteitseisen voldoen.'
Dat heeft gevolgen voor schippers, eigenaren en de mensen die een reis boeken: 'Door dit gebrekkige toezicht kunnen schippers en eigenaren die wél de veiligheid aan boord van hun schip op orde hebben, niet aan consumenten tonen dat dit daadwerkelijk het geval is.'
Grote verschillen
De OvV constateert dat er de afgelopen jaren veel is verbeterd, maar dat het niet genoeg is. Ook ziet de raad grote verschillen in deskundigheid en kennisniveau tussen verschillende schippers en eigenaren.
Demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) biedt de nabestaanden van de twee slachtoffers van de ongelukken op historische zeilschepen excuses aan. 'De conclusies zijn glashelder', meldt Harbers in een brief aan de Tweede Kamer. Niet alleen zijn ministerie, maar ook de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft te weinig gedaan met de aanbevelingen uit een eerder rapport uit 2017. Alle betrokken partijen hebben gezamenlijk niet de veiligheid geboden die opvarenden mogen verwachten. Dat vind ik erg en raakt mij diep.'
