Treinmoord op advocaat opgelost door Joop ter Heul, Nederlands bekendste bakvis

© Liz Luyben
DEN HAAG - Het is oudejaarsavond 1921. Advocaat mr. Jacques Wijsman stapt in Amsterdam op de trein naar Den Haag. Hij zal niet levend aankomen. Wanneer de trein Hollands Spoor binnenrijdt, is hij met pistoolschoten vermoord. Liz Luyben beschrijft deze waargebeurde moord in haar boek 'De moord op mr. Jacques Wijsman'. Een echte 'whodunit'. En schrijfster Luyben doet iets heel verrassends in dit boek. De detective in het boek is Joop ter Heul, een fictief karakter ooit ontsproten aan de pen van schrijfster Cissy van Marxveldt.
Je moet lef hebben om een geliefd boekenfiguur nieuw leven in te blazen. Sinds het verschijnen van 'De H.B.S. tijd van Joop ter Heul', in 1919, is Joop ter Heul voor honderdduizenden, vooral vrouwelijke lezers, een bijzondere boekenvriendin. Over Joop zijn vijf zogenoemde 'bakvisromans' geschreven. Joop is een wildebras, ze schrijft eindeloze brieven aan haar beste vriendin Netty, richt met haar vriendinnen de Jopopinoloukicoclub op en eet graag taartjes.
Na haar HBS-schooltijd trouwt Joop met haar geliefde Leo. 'De boeken worden dan veel braver', legt Liz Luyben uit. 'Joop wordt een saaie huismoeder die heel belerend door echtgenoot Leo wordt toegesproken. Ze is heel anders dan de vrije geest die Joop in haar tienerjaren was. Daar heb ik me altijd aan geërgerd. Het leek me leuk als ze wat anders met haar leven zou doen. Dus ik besloot, met respect voor die tijd, een nieuw verhaal over Joop ter Heul te schrijven.'

'Zelfs de kogels zijn er nog'

Liz maakt al de succesvolle Moord Podcast over waargebeurde moordverhalen. 'Over de moord op advocaat Wijsman is in de jaren twintig in de kranten veel geschreven. En het was een soort ideale moord, ook nog in een trein. Zelfs de kogels waarmee hij om het leven is gebracht zijn er nog. Alles kwam gewoon mooi samen.'
Op 5 januari 1922 werd Jacques Wijsman begraven op Nieuw Eykenduynen in Den Haag
Op 5 januari 1922 werd Jacques Wijsman begraven op Nieuw Eykenduynen in Den Haag © Telegraaf 6 januari 1922
De broer van Joop, Kees ter Heul, is in het boek de hoofdverdachte. Joop gelooft in de onschuld van haar broer. Samen met hartsvriendin Nettie gaat Joop op onderzoek uit. De twee ontmoeten een oude bekende uit het verleden die nu rechercheur is bij het Haagse politiebureau Schilderswijk. Natuurlijk worden er taartjes gegeten van bakker Lensvelt Nicola.

Betrokkenheid van het koningshuis

Luyben heeft heel mooi de stijl, woorden en idioom van Cissy van Marxveldt weten te treffen. Joop rijdt geen auto, maar chauffeert zelf. Er worden soireetjes georganiseerd, bij de borrel wordt een gimlet geschonken, ofwel een cocktail gemaakt van gin en limoensiroop. Het moordverhaal begint met een mooie referentie aan het eerste boek over Joop ter Heul.
Boek Joop ter Heul
Boek Joop ter Heul © Liz Luyben
Joop schrijft Nettie een brief, natuurlijk maakt ze een inktmop. Ze eindigt het epistel keurig met 'een poot van je Joop'. Dit alles tegen de achtergrond van een waargebeurde moord met zelfs mogelijke betrokkenheid van het koningshuis. Het maakt 'De moord op mr. Jacques Wijsman' tot een origineel en vrolijk nieuw Joop ter Heul-verhaal.

Joop ter Heul is springlevend

Ondertussen is Luyben alweer druk bezig met meerdere volgende verhalen over Joop ter Heul, die ruim 100 jaar na haar creatie dus nog steeds springlevend is en een wildebras blijft.