Enquêtecommissie Amare tikt college op de vingers: 'Kijkt onvoldoende naar zichzelf'
12 oktober, 14:02 • 4 minuten leestijd
DEN HAAG - De enquêtecommissie Amare tikt het Haagse college op de vingers: ze vindt de officiële reactie van het gemeentebestuur op het vuistdikke rapport 'Amare, bijzonder complex' onder de maat. In een 'reactie op de reactie' verwijt voorzitter Arjen Dubbelaar dat het gemeentebestuur niet genoeg naar zichzelf kijkt en zich juist te veel bemoeit met de vraag 'hoe nu verder'. Donderdagavond bespreekt de Haagse gemeenteraad de conclusies van de raadsenquête naar cultuurpaleis Amare.
'De enquêtecommissie constateert dat het college in de reactie op het rapport niet of nauwelijks heeft gereflecteerd op de conclusies uit het eindrapport', trekt voorzitter Dubbelaar in de brief aan het Haagse gemeentebestuur geërgerd van leer. Het Hart voor Den Haag-raadslid reageert namens de hele commissie, waar naast zijn partij ook leden van VVD, D66, HSP en GroenLinks in zitten.
Het rapport 'Amare, bijzonder complex' is begin september gepresenteerd en er wordt een aantal snoeiharde conclusies in getrokken. Er wordt beschreven hoe alles wat fout kon gaan, fout ging bij de bouw van het Haagse cultuurpaleis.
Raad misleid en kosten opgelopen
Er werd een potje gemaakt van de plannen en aansturing, de gemeenteraad werd misleid en de kosten zijn de pan uit gerezen. Als klap op de vuurpijl is er nu geen geld om meer voorstellingen te houden die Amare écht wil hebben. 'Het publieke belang van Amare is verwaarloosd', vinden de onderzoekers. De uiteindelijke kosten voor het cultuurpaleis kunnen over vijftig jaar oplopen tot maximaal 658 miljoen, is de conclusie.
Een raadsenquête is een instrument dat een gemeenteraad kan inzetten bij de uitoefening van haar controlerende taak. Voor een raadsenquête wordt een commissie benoemd. Deze commissie bestaat alleen uit raadsleden en doet onderzoek naar het functioneren van het gemeentebestuur over een bepaald onderwerp. De enquêtecommissie kan openbare verhoren houden, die onder ede plaatsvinden. De raadsenquête naar Amare is de eerste keer dat dit instrument in Den Haag wordt ingezet.
Begin oktober stuurde het Haagse gemeentebestuur een brief met een reactie op het rapport. De komst van Amare wordt hierin beschreven als 'het meest politiek gevoelige dossier van de afgelopen 20 jaar'.
In de reactie van vijf kantjes klinkt het dat het volgens het zittende bestuur tegenwoordig al een stuk beter gaat: 'De grote tijdspanne van dit onderzoek brengt met zich mee dat de tijdsgeest inmiddels ook anders is en veranderingen al langer zijn ingezet.' Zo zou de samenwerking tussen het college en de raad 'anders georganiseerd zijn dan 10 of 15 jaar geleden'. Ook zou de informatievoorziening naar de raad 'transparanter en inzichtelijker' zijn gemaakt.
Dit schiet bij de raadsleden die het rapport hebben geschreven in het verkeerde keelgat: 'De enquêtecommissie constateert dat het college in de reactie op het rapport niet of nauwelijks heeft gereflecteerd op de conclusies uit het eindrapport', klinkt het in een 'reactie op de reactie' die dinsdag is verstuurd.
Vooral op gebied van de 'bestuurscultuur, informatievoorziening aan de raad en de financiële onderbouwing van het project' mist de enquêtecommissie dat het college naar zichzelf kijkt: 'Dit zou in het kader van 'lessen trekken voor de toekomst' wel een waardevolle toevoeging aan de reactie zijn geweest.'
Touwtjes in handen van raad
Het voorstel van het huidige stadsbestuur om met een gezamenlijke 'duale werkgroep' aan de slag te gaan met het verbeteren van de informatievoorziening aan de raad, wordt afgewezen.
'Is dat wel het juiste instrument', vraagt voorzitter Dubbelaar zich af in de brief van de enquêtecommissie. Hij wijst het gemeentebestuur erop dat hun informatieplicht al is vastgelegd in de gemeentewet en dat het hun taak is om te komen met 'betere voorstellen naar de raad'
De raadsenquêtecommissie heeft ongeveer 30.000 documenten bestudeerd en meer dan tachtig interviews afgenomen met (oud-)raadsleden, medewerkers van de culturele instellingen, de onderwijsinstelling en (oud-)bestuurders en ambtenaren. Ook zijn er openbare verhoren gehouden. 25 mensen werden onder ede verhoord, waaronder voormalige en zittende burgemeesters, wethouders, ambtenaren en vertegenwoordigers van de culturele instellingen. Het is voor het eerst dat zo'n raadsenquête werd gehouden in Den Haag.
Daarnaast deelt Dubbelaar het college mee dat de raad zelf graag de touwtjes in handen houdt: 'De enquêtecommissie stelt de raad voor de regie op de voortgang van de implementatie van alle aanbevelingen in handen te geven van het presidium (het dagelijkse bestuur van de raad, red.). Daarmee wordt een integrale opvolging van het eindrapport gewaarborgd.'
Rapport duikt op
Dan zit er nog een bijlage bij de brief van het college, die de enquêtecommissie niet kent, terwijl zij tienduizenden documenten hebben doorgenomen. De commissie reageert verrast, overvallen en ietwat verbolgen. Het gaat om een herijkt onderzoek van bureau Berenschot, met de titel 'Bedrijfsplan Amare'. Hierin wordt berekend hoeveel geld er de komende tientallen jaren extra moet naar het cultuurpaleis.
Dat is iets waar ook de raadsleden in enquêtecommissie aanbevelingen over doen. Maar zij hebben daarvoor dat rapport niet kunnen inzien, terwijl het er toen wel al was.
Debat over vuistdik rapport
Er worden ook nog eens verschillende bedragen genoemd. Zo moet er volgens de commissie in het meest sobere scenario nog altijd een miljoen extra per jaar naar Amare, terwijl Berenschot uitkomt op 700.000 euro.
Om verwarring te voorkomen, wil de enquêtecommissie daarom dat het Berenschot-rapport apart besproken gaat worden, na de bespreking van hun eigen vuistdikke rapport 'Amare, bijzonder complex'. Het eerste politieke debat daarover is op donderdagavond 12 oktober.
