OM geeft toe: term 'criminele organisatie' past niet bij zaak-De Mos

De veronderstelde deelname aan een criminele organisatie was misschien wel de meest gehekelde verdenking tijdens de eerste behandeling van de strafzaak, waarin de acht ondernemers en politici in april werden vrijgesproken. Verdachten merkten op dat dit hen in eenzelfde frame plaatste als criminelen zoals Ridouan Taghi, zeker omdat deze verdenking publiekelijk bekend werd voordat zij zich in de rechtbank of verhoorkamer konden verweren.

Vanwege 'de grote maatschappelijke impact op verdachten' was het OM 'niet over één nacht ijs gegaan' met deze tenlastelegging, merkte de officier van justitie tijdens de eerste strafzaak op. Maar toen de aanklager dinsdagochtend toelichtte waarom er hoger beroep is aangetekend, was tijdsbesparing voor het hoger beroep het enige argument voor het schrappen van deze verdenking.

Dit tot ergernis van advocaat Peter Plasman, die de voormalige Hart voor Den Haag-wethouders De Mos en Rachid Guernaoui bijstaat: 'Het OM zegt nu deze verdenking te laten vallen vanwege tijdswinst, zonder uit te leggen hoe die winst in tijd eruit ziet. Wij advocaten weten hoe die winst is: beperkt.' Plasman wilde daarom vooral horen dat het OM echt overtuigd is van het schrappen van deze verdenking, en later niet zijdelings gaat opmerken dat de Hart voor Den Haag-aanhangers 'toch wel veel weghebben van een criminele organisatie'.

Daarmee verleidde Plasman de advocaat-generaal (een soort officier van justitie, maar dan in hoger beroep) tot een verdere toelichting: 'Wij vinden niet dat deze zaak de stempel van een criminele organisatie verdient. Technisch-juridisch zou het kunnen kloppen, omdat er veel sprake is van samenwerking, maar het voegt weinig toe aan de huidige verdenkingen. Die zijn al zwaar genoeg.’ Concreet zegde hij toe: 'Wij gaan niet slinks beginnen over georganiseerde misdaad.'

De regiezitting van dinsdag was in veel opzichten anders dan die van pakweg een jaar geleden: een kleinere zaal, een andere stad, een minder markante rechter, geen groen-gele limousine, geen bus met aanhangers. En zelfs geen Richard de Mos.

Plasman verklaarde zijn afwezigheid: 'Mijn cliënt heeft veel eerder een afspraak gemaakt om mee te doen aan een levensgevaarlijk experiment', waarmee hij doelde op het tv-programma De Gevaarlijkste Wegen Van De Wereld, waarvoor De Mos momenteel waarschijnlijk langs diepe kloven in Argentinië rijdt. Plasman: 'Ik hoop dat we hem nog terug gaan zien. Ik ben zelf niet echt onder de indruk van zijn rijvaardigheden.'

Wat wel onveranderd is, is het onbegrip bij verdachten. Over de tijdsbesparing van het OM met de criminele organisatie zegt Rachid Guernaoui bijvoorbeeld: 'Vier jaar van ons leven zijn we kwijt door deze beschuldiging en nu opeens heeft het OM haast.'

Maar nog meer ergeren de verdachten zich aan de verdenkingen die nog wel op de tenlastelegging staan. Bijvoorbeeld aan de giften van de ondernemers die zouden hebben geleid tot 'een onzuivere relatie' met de politici, waaronder tienduizenden euro's voor de campagne, drie etentjes, twee boottochten en het regelen van een bouwkraan. Vooral die laatste feiten wekken wrevel. 'Het OM persisteert in standaard-onzin', zegt horecaondernemer Atilla Akyol.

De verdachten kregen hier in april gelijk in van de Rotterdamse rechtbank, maar het OM lichtte dinsdag toe waarom het zich niet kan verenigen met dat oordeel. Zo gaat het bij omkoping niet om de omvang van de gift, zegt de aanklager, maar of deze van enige waarde is voor de ontvanger. 'Materieel of immaterieel.' Ook hoeft een donateur voor het OM geen kwade bedoelingen te hebben: 'Het besef dat een ambtenaar wordt bewogen iets te doen, is voldoende.'

Verder werd er nog kort gediscussieerd over enkele aanvullende onderzoekswensen. Advocaat Ed Manders van Erdinc Akyol wilde nog vijf sleutelfiguren rond de start van het onderzoek verhoren, waaronder een Rijksrechercheur en de advocaat van een getuige, omdat hij vindt dat er te zware opsporingsmiddelen zijn ingezet op basis van een onjuist gerucht over vergunningenverkoop. Het OM bracht hier tegenin dat pas later bleek dat deze informatie niet klopte, en dat zelfs dat niet onomstotelijk bewezen is. Het college ging daar in mee en wees de onderzoekswensen af, waarmee het dossier klaar is om in maart te worden behandeld.