Pieter Jan vist 1000 rivierkreeften per week voor in de pan: 'De beestjes zijn een ramp'
WARMOND - Hij vangt er zo'n duizend per week. Beroepsvisser Pieter Jan de Keyser is één van de weinigen die profiteert van de agressieve rivierkreeft. Volgens het Hoogheemraadschap van Rijnland is vissen van de Amerikaanse exoot één van de manieren om de plaag aan te pakken. 'We moeten blijven vissen, blijven vissen, blijven vissen', zegt Pieter Jan.
'Het is een vrij groot probleem in onze regio. Ze zijn met velen en ze zijn eigenlijk overal', merkt Martin Goosens van het Hoogheemraadschap van Rijnland. De Amerikaanse rivierkreeft maakt holletjes in de oevers om zichzelf te beschermen. 'De beesten zorgen ervoor dat de oevers afkalven en instorten. En ze vreten alles op waardoor er steeds minder waterplanten en waterdiertjes zijn.'
Rivierkreeftjes zijn sinds vorige maand door een motie van de VVD vogelvrij verklaard. Maar in de praktijk mogen rivierkreeftjes niet door amateurvissers gevangen worden, zegt Ruben Bil, teamleider juridische zaken van Sportvisserij Nederland. 'De politiek kan dit besluit nemen, maar de beslissing wordt juridisch en op andere vlakken nog onderzocht. Wij zijn er als werkgroep van de Sportvisserij geen voorstander van dat iedereen op rivierkreeftjes gaat vissen.'
'Een ramp'
'Dat komt deels door de schade aan andere waterdiertjes, die ontstaat door de onbedoelde bijvangst in de fuiken. Anderzijds vanwege de zogenoemde exotenverordening van de Europese Unie, die het vissen op exoten zoals de Amerikaanse rivierkreeftjes verbiedt, omdat verdwaalde kreefteitjes op de korven en fuiken zo makkelijk verder verspreid worden,' zegt Bil. De werkgroep ziet meer heil in bevissing door een selecte groep mensen 'die weten wat ze doen' en beroepsvissers.
Momenteel zijn het overigens ook alleen beroepsvissers die de rivierkreeftjes mogen vangen. De Leidse beroepsvisser Pieter Jan heeft er een vergunning voor. Hij heeft als één van de weinigen baat bij de kreeftjes, toch noemt hij de dieren 'een ramp'. 'Ze vreten alles wat voor hun scharen komt.'
De Warmondse boer Koos van der Geest laat zien hoe de rivierkreeften schade aanbrengen:
Op deze manier vangt Pieter Jan rivierkreeften
Sinds Pieter Jan jaren geleden zijn baan kwijtraakte na een reorganisatie vangt hij in opdracht van boeren en telers fulltime rivierkreeftjes met korven. 'Ik vang zo'n veertig kilo per week weg, dat zijn zo'n duizend kreeftjes. Het helpt wel, maar je moet blijven vissen.' De Keyser verkoopt de kreeften aan horeca en particulieren die het als delicatesse klaarmaken.
Omdat het pesticidegehalte in de sloten in de Bollenstreek elke maand nog boven de norm blijkt, kun je je afvragen of het eten van rivierkreeftjes wel zo gezond is? 'Volgens een onderzoek uit Wageningen valt de verontreiniging door pesticiden in de kreeftjes best mee', zeggen zowel de visser als het waterschap. 'In het witte staartvlees zijn de schadelijke stoffen in ieder geval onder de norm', weet Goosens.
Natuurlijke vijanden
Eigenlijk kan het Hoogheemraadschap van Rijnland, dat verantwoordelijk is voor de waterkwaliteit en de oevers, maar twee dingen doen tegen de plaag. Ten eerste dus de rivierkreeftjes intens bevissen.
De andere oplossing is om de weinige natuurlijke vijanden een handje te helpen door de oevers natuurlijker te maken. Zodra vogels, vissen en bijvoorbeeld otters zich prettiger voelen in en rond de oevers, nemen zij in aantal toe en hebben ze de rivierkreeft als hoofdmenu. Nu pikt alleen de reiger af en toe een kreeftje mee.
De Amerikaanse rivierkreeft zou in 1985 door een kok uit Den Haag in het water zijn gegooid, zegt Goosens. De vrouwtjeskreeften kunnen zo'n 600 eitjes per worp produceren, die ze goed beschermt onder haar staart. 'Als al die eitjes overleven is het wel een broedsucces te noemen', zegt Goosens. Omdat ze bijna geen natuurlijke vijanden hebben, wordt de overvloed ongekend.
