Binnenstad Den Haag op veel plekken een bouwput en er zijn nog veel grote plannen

Dagjesmensen die per trein arriveren op Den Haag Centraal en door lopen naar de uitgang bij het Malieveld, krijgen buiten nog maar weinig te zien van de Hofstad. De weidse blik vanaf het Koningin Julianaplein, op het groen van de Koekamp en de statige panden aan de Prinsessegracht, wordt al jaren geblokkeerd door de witte omheining van een bouwplaats.

Achter de hekken moeten het komende jaar nieuwe appartementen verrijzen. Links ervan komen twee hoge woonflats, met de Franse naam Bellevue. Maar van de vertaling, mooi zicht, is momenteel geen sprake.

Wel biedt dit grauwe welkom een voorproefje van wat bezoekers verderop kunnen verwachten. Terwijl het gebied rond Centraal Station en de Turfmarkt afgelopen vijftien jaar een heel nieuw gezicht heeft gekregen - met nieuwe appartementengebouwen, ministeries en cultuurpaleis Amare - bleef de binnenstad grotendeels gevrijwaard van grote verbouwingen. Maar dat lijkt nu te veranderen.

Want voetgangers die links van de bouwplaats voor Centraal gaan en de Bezuidenhoutseweg volgen in dezelfde richting, stuiten al snel op meer obstakels. Allereerst de stoep van de Herengracht, die sinds de zomer is opengebroken voor onderhoud aan de gasleidingen. Voor veel ondernemers fungeren houten loopplanken al maanden als een soort ophaalbrug voor hun winkel.

Aan het einde van de gracht is het beeld weinig anders. Rechts op het Bleijenburg maakt een twintig meter hoge hijskraan onmiskenbaar dat het einde van de straat onbereikbaar is.

De Fluwelen Burgwal, op links, biedt langs steigers voor een monumentaal pand een blik op het stadhuis. Daarachter slinkt de bouwput rond cultuurpaleis Amare weliswaar steeds verder, maar nu is het raadhuis zelf omsloten door werklui, druk bezig met vervanging van de tegelvloer.

Voetgangers die hun weg vanaf de Herengracht vervolgen over de Korte Poten lijken daar verlost van de werkzaamheden, tot ze op het Plein arriveren bij de bekendste bouwplaats van Den Haag: het Binnenhof.

Inmiddels bereiken de hekken bijna het standbeeld van Willem van Oranje, die ook ondanks de vertrouwde meeuwenpoep nog steeds onverstoorbaar op zijn sokkel staat, in tegenstelling tot Willem II op het Buitenhof. Het is een beeld waar bezoekers, Hagenaars en Hagenezen de komende jaren aan zullen moeten wennen. Alleen al de renovatie van het Binnenhof nog zeker tot en met 2028.

Daarbuiten heeft ook de gemeente grootse plannen: om de groeiende stad leefbaar en klimaatbestendig te houden, moeten voetgangers en groen komende tien jaar meer ruimte krijgen. Afgelopen donderdag zou de gemeenteraad stemmen over deze visie, maar dit is uitgesteld vanwege vertraging op andere debat-onderwerpen.

Het binnenstadsplan, dat vooral bestaat uit richtlijnen, biedt onder meer de optie voor het heropenen van voormalige grachten, waaronder ook de Herengracht. Een potentiële monsterklus.

Tegelijkertijd vraagt het intensieve dagelijkse gebruik van het centrum om veel onderhoud, volgens een woordvoerder van wethouder Robert van Asten (stedelijke ontwikkeling): 'Er is veel werk te doen en alles is belangrijk.'

Het plannen van dat werk is een fikse puzzel: 'We zien op momenten ook dat die planningen onvermijdelijk met elkaar overlappen. En soms lopen ook bouwwerkzaamheden uit.'

De gevolgen daarvan merkt ondernemer Niels Klinkspoor van café-restaurant Bartine op de Herengracht. Op de plek waar normaal zijn terras ligt, gaapt nu een bouwput. De ingang van zijn zaak is amper bereikbaar. 'We begrijpen dat het moet gebeuren, maar ze zijn nu echt al een aantal weken bezig en daardoor verliezen we wel een substantieel deel van de omzet', zegt Klinkspoor.

Klinkspoor heeft de gelegenheid maar aangegrepen om zelf te verbouwen. 'Het kost een hoop geld, maar of ik me zorgen maak? Dat vind ik overdreven', waarmee hij niet wil zeggen dat dit niet voor andere ondernemers geldt.

Intussen lijken bezoekers van de binnenstad weinig problemen te hebben: 'Ach ja, Den Haag op zijn kop hè', zegt een oudere man schouderophalend nadat hij met de fiets aan de hand langs een kuil is geploegd. 'Het is een beetje hangen en wurgen, maar eens zal het voorbij zijn.'

Dat de inwoners van Den Haag wel hun weg weten te vinden, bleek al tijdens talloze eerdere opbrekingen en blokkades, met die van de A12 vers in het geheugen. 'Er gebeuren momenteel volgens mij wel ergere dingen in de wereld', zegt een jonge voorbijganger op de Herengracht met een gevoel voor understatement, waarop hij zich tussen de steigers door een weg het centrum in baant.