Boek over 125 jaar HBS: 'Meer dan zevenhonderd foto's en honderdduizend woorden'

Hillenius en Schildkamp hebben al van jongs af aan een band met de Haagse club. Schildkamp begon nog met voetballen bij Westerkwartier, op Kijkduin, maar toen die club werd opgeheven ging hij op 6-jarige leeftijd naar HBS. En nu hij 44 is, is hij nog steeds lid. 'Dus 38 jaar inmiddels.'

Hillenius volgde hetzelfde pad. Ook hij kwam via Westerkwartier bij HBS terecht. 'Dat had ook Quick kunnen zijn, hoor', geeft Hillenius aan. 'Het is maar waar je vriendjes naartoe gaan. Maar gelukkig was dat HBS. Sindsdien ben ik aan deze club verslaafd.'

Het is gebruikelijk om bij een jubileum een naslagwerk uit te geven. 'Maar dat is toch vaak een herhaling van zetten', weet Schildkamp. 'De landskampioenen, de bekende verhalen die daarin terugkomen... Wat wij wilden doen, is een heel nieuw boek maken. Met die extra 25 jaar erbij, maar ook nieuwe verhalen zoeken. Het is een beetje uit de hand gelopen...'

Het boek 'HBS 125' is namelijk een ware stoeptegel geworden, qua omvang en gewicht. 'We hebben hier twee jaar gericht aan gewerkt', vertelt de voetbalcommentator. 'Maar eigenlijk bij elkaar een jaar of tien. Wij schreven met een groepje allerlei historische verhalen en van het een kwam het ander. Dan ga je van alles uitzoeken, met de redactie van een man of acht.'

Een opvallend verhaal is dat over de clubnaam. 'HBS staat bekend als afkoerting van 'Houd braaf stand', maar zo is het niet begonnen', weet Hillenius. 'Het is begonnen als afkorting van de Hogere Burger School. Daar gingen wat jongens voetballen. Aan de Bleijenburg, vlakbij het Malieveld. Pubers van 14, 15 jaar. Die werden de HBS'ers genoemd, de jongens van HBS.'

Maar na een paar jaar waren het natuurlijk volwassen kerels en HBS een volwassen club. 'De naam paste toen niet meer. Toen is de 'Houd Braaf Stand' verzonnen. Braaf staat voor het Engelse woord 'brave', dapper. Het betekent dus: Houd Moedig Stand. Dat komt uit een stuk van Dirck Volkertszoon Coornhert. Een filosoof en publicist uit de Middeleeuwen.'

HBS - dat tegenwoordig uitkomt in de derde divisie voor zondagamateurs - heeft een mooie, rijke historie met de drie landskampioenschappen in 1904, 1906 en 1925 als sportief hoogtepunt. 'Maar de eerste jaren was het pionieren', weet Schildkamp. 'Nu heb je een hele gestructureerde competitie vanuit de KNVB, destijds was dat niet zo.'

De schrijvers hebben een aantal verhalen uit de archieven opgedoken...'Bijvoorbeeld uit 1904. Toen moest HBS een uitwedstrijd spelen tegen RAP, in Amsterdam. Het was slecht weer. Het was onduidelijk of het zou doorgaan. Nu zou je in zo'n geval even een appje sturen. Toen was het een kwestie van telexen, over en weer. Uiteindelijk was er door de Amsterdammers getelext dat er gevoetbald kon worden. Dus de HBS'ers in driedelig kostuum naar station Hollands Spoor en volgens met de stoomtrein naar Amsterdam. Maar er waren onderweg problemen met een overweg, waardoor de HBS'ers te laat aankwamen in Amsterdam. En die Amsterdammers waren principieel: 'Jullie zijn te laat.' Een reguliere nederlaag van 5-0 en hup, met de stoomtrein in naar Den Haag. Zo ging dat in die tijd.'

Protesteren was wel een optie. 'Dat kon tegen van alles, want de bond bestond nog niet echt. Dan werd er eindeloos over vergaderd. Er werden uitslagen teruggedraaid en weer herroepen.' Hillenius: 'Je kon twee weken later opeens een wedstijd gewonnen hebben, omdat het protest dan toch was ingewilligd.'

'Ja, het was nogal onsamenhangend in die jaren...', knikt Schildkamp. Lachend: 'Misschien dat HBS daarom zo vaak kampioen werd in de beginjaren!'