Na 35 jaar zijn Tineke en Lenie officieel Elfstedentocht-winnaressen

Lenie van der Hoorn
Lenie van der Hoorn © NOS
REGIO - Lenie van der Hoorn uit Ter Aar en Tineke Dijkshoorn uit Schipluiden wonnen respectievelijk in 1985 en 1986 de Elfstedentocht. Alleen was er in die jaren nog geen damesklassement, waardoor ze nooit officieel tot winnaar zijn uitgeroepen. Daar kwam maandagavond in het televisieprogramma M verandering in. Ze kregen samen met de winnares van 1997, Klasina Seinstra uit het Friese Luxwoude, een oorkonde voor hun prestaties.
Tijdens de uitzending kwam het orkest van Kleintje Pils de studio in, op de voet gevolgd door de voorzitter van Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden, Wiebe Wieling. 'Wij willen niet achterblijven en gaan jullie hier toch een soort van huldigen', zei hij tegen de beduusd kijkende vrouwen.
Op de oorkonde die de vrouwen kregen, staat het jaar waarin ze de bijna 200 kilometer lange schaatstocht het snelst hebben afgelegd. Ook kregen ze drie vazen waarop de route van de Elfstedentocht te zien is. Als kers op de taart vertelde Wieling ook dat de namen van de drie vrouwen worden toegevoegd op het plateau van het beeld De Elfstedenrijder in Leeuwarden. Op het plateau zijn de namen van mannelijke winnaars al wel aangebracht.

Lang wachten op de Tocht der Tochten

Aan het winnaarsoverzicht kunnen toekomstige vrouwelijke winnaars worden toegevoegd. Na de laatste Elfstedentocht in 1997 is besloten dat vrouwen een eigen wedstrijd krijgen op het Friese ijs.
Dat was voor Van der Hoorn wel anders. Ze reed in 1985 nog mee in de algemene wedstrijd. Om überhaupt mee te kunnen doen, moest ze lang wachten. Tussen 1963 en 1985 werden de Friese steden niet aangedaan. Toch was de in Pijnacker geboren schaatsster goed voorbereid vertelde ze in M. 'Ik verhuisde begin jaren zeventig naar Ter Aar. Dat was in mijn voordeel. Daar werd veel geschaatst. Ik heb toen al een wedstrijdreglement van de Elfstedentocht onder ogen gekregen waarin stond dat alle deelneemsters net als de deelnemers in de wedstrijd mochten starten.'

Vrouwen gingen alleen voor het kruisje

Toch waagden weinig vrouwen zich aan de wedstrijd en startten ze liever in de toertocht. 'Dat kwam omdat je ongeveer een uurtje na de eerste man moest finishen voor een officieel resultaat', legden de oud-winnaressen uit aan de talkshowtafel. 'Vrouwen gingen daarom vaak alleen voor het kruisje.'
Lenie van der Hoorn na haar overwinning in 1985
Lenie van der Hoorn na haar overwinning in 1985 © ANP
'Een bloemetje voor de beste vrouw, dat was het', zei Van der Hoorn over haar overwinning. Een kleine prijs kreeg ze nog wel, de tabaksdoos die eigenlijk bedoeld was voor de snelste deelnemer die uit Leeuwarden kwam. Omdat die er helemaal niet was, kreeg zij die prijs.

Prijsuitreiking gemist

Een jaar na Van der Hoorn won Dijkshoorn de Elfstedentocht bij de vrouwen. 'In 1986 was het een zware tocht, maar ik wist wat ik ging doen', vertelde ze aan presentator Margriet van der Linden. 'Ik had de tocht het jaar ervoor gereden. Ik wist wat een lange tocht het was. In Bartlehiem zit je op 160 kilometer, dan moet je nog twintig kilometer naar Dokkum en nog twintig terug. Dat is echt een eind.'
Dijkshoorn miste uiteindelijk de prijsuitreiking. 'Er was geen begeleiding of iets. Niemand had tegen mij gezegd dat ik zo laat bij die deur moest staan, of dit of dat. Tegen 18.00 uur hoorde ik de voorzitter van de Elfstedentocht met een bosje bloemen mijn naam roepen.' Omdat de Schipluidense achterin de feesthal stond, was het podium voor haar letterlijk onbereikbaar. 'Ik stond bij de deur. Duizend mensen voor mij; kon er echt niet door. We zijn maar naar huis gegaan.'
Tineke Dijkshoorn bij de viering van honderd jaar  Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden in 2009
Tineke Dijkshoorn bij de viering van honderd jaar Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden in 2009 © ANP

18 januari is een bijzondere dag

Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden probeerde in M de miserabele prijsuitreikingen uit midden jaren tachtig een beetje recht te trekken. Iets wat volgens de drie winnaressen goed gelukt is. 'Heel bijzonder', noemden ze de officiële erkening. '18 januari is sowieso een bijzondere dag', zei Van der Hoorn vervolgens met gevoel voor geschiedenis. 'Het is de dag dat Reinier Paping in 1963 de zwaarste Elfstedentocht won.'
'Maar jullie prestatie is net zo groot', zei Wiebing tot slot.