Ongenaakbaar ZZ Leiden landskampioen basketbal

Worthy de Jong knipt het net uit de basket, een kampioenstraditie
Worthy de Jong knipt het net uit de basket, een kampioenstraditie © Orange Pictures
LEIDEN - ZZ Leiden mag zich voor de vierde keer in de historie landskampioen basketbal noemen. Na de jaren 1978, 2011, 2013 kan ook 2021 met gouden letters in de clubannalen worden bijgeschreven. Dankzij een ruime 90-74 overwinning op Heroes Den Bosch heeft het team van trainer Geert Hammink een 3-0 voorsprong gepakt in de best-of-five-serie in de finale. Daardoor is de Leidse ploeg niet meer te achterhalen door de Brabanders.
In de Vijf Meihal had ZZ Leiden het de eerste helft lastig met de tegenstander uit Den Bosch. De bezoekers namen in de beginfase brutaal een 19-9 voorsprong. Een driepunter van Giddy Potts bezorgde ZZ Leiden bij 30-28 weer de voorsprong. Den Bosch, strijdend voor hun laatste kans, kon nog een paar minuten aanhaken bij de thuisploeg, maar in de rust was het al 49-43 in Leids voordeel.
In de tweede helft was het vooral eenrichtingsverkeer en al ver voor het einde van de wedstrijd kon het Leidse feestje beginnen. Na de derde periode stond het 74-56 en was de wedstrijd gespeeld. Het vierde kwart was hierdoor een formaliteit en het duel eindigde bij 90-74, waarmee de sweep, zoals in het basketbal een overwinning in een serie zonder nederlaag wordt genoemd, een feit was.

'Een pittig seizoen'

'Een pittig seizoen', noemt aanvoerder Marijn Ververs het afgelopen basketbaljaar. Op 17 januari ging de competitie van start. Vijf maanden later staat de teller op dertig gespeelde duels. 'Het seizoen is ingekort en de play-offs om de landstitel zijn in een iets kortere tijdsperiode ingepland', verklaart Ververs. 'Normaal heb je meer dagen tussen de wedstrijden zitten, maar nu volgen de wedstrijden zich in rap tempo op. Nu is het dagje rust, wedstrijd, dagje rust en weer een wedstrijd.'
De resultaten van de Leidse basketbalmachine waren in al die dertig wedstrijden verbluffend. De ploeg speelde 21 competitiewedstrijden, acht playoffwedstrijden en een bekerduel. Daarvan werden er maar liefst 24 gewonnen, de andere zes gingen verloren. Dat was genoeg om de reguliere competitie af te sluiten als lijstaanvoerder en zichzelf te kronen tot landskampioen.

De vloek van Den Bosch doorbroken

Opvallend was dat de drie wedstrijden die tegen Den Bosch werden gespeeld in het reguliere seizoen een Leidse nederlaag opleverden. Sowieso heerste er in het verleden een vloek op de Leidse basketballers als de ploeg uit Brabant op het programma stond. Zo werden er tegen Den Bosch zes keer om het landskampioenschap gestreden en werd er telkens verloren. Met de landstitel van 2021 is die vloek doorbroken.
Al op de eerste wedstrijddag bleek dat Leiden dit jaar een maatje te groot was voor de andere ploegen uit de competitie. De jaarlijkse concurrent om de titel, Donar uit Groningen, werd in de seizoensouverture met 98 – 67 verslagen. Een klein opstapje naar suprematie.

Meeste punten ooit in een wedstrijd ooit

Vooral de wedstrijd tegen Almere sprak boekdelen. Het clubrecord van meeste punten in een duel werd in die wedstrijd bereikt. De club uit Flevoland werd met 124-79 verslagen. Pas de negende wedstrijd werd verloren. Den Bosch was met 88-87 een maatje te groot.
Een van de uitblinkers aan Leidse kant dit seizoen was Emmanuel Nzekwesi. Hij grossierde dan ook in onderscheidingen. Zo werd hij door de coaches, media en de aanvoerders uitgeroepen tot meest waardevolle speler en beste nieuwkomer. Ook kreeg hij een uitverkiezing in het All Star Team van de competitie, het All Defense Team en het All Rookie Team. Bovendien werd hij met 21,8 punten per wedstrijd de topscorer van de basketbalcompetitie.

Flater tegen Weert

Niet gek dat tijdens de play-offs de ploeg uit de Sleutelstad de grote favoriet was voor de eindoverwinning. Daarvoor moest in de kwartfinale eerst worden afgerekend met BAL uit Weert. Die ploeg kwam ZZ in aanloop naar de play-offs ook al tegen in de basketbalbeker. Die generale repetitie ging fout. De Limburgers wonnen verrassend van de nieuwe landskampioen.
Emmanuel Nzekwesi van ZZ Leiden
Emmanuel Nzekwesi van ZZ Leiden © Orange Pictures
Leiden zinde op revanche en kreeg dat ook. In de kwartfinale werd in twee duels afgerekend met de ploeg uit het zuiden van het land. Regerend landskampioen Landstede Hammers uit Zwolle was de volgende horde op weg naar de titel. Dit keer kreeg ZZ wat meer tegenstand. Na een 1-0 voorsprong in de best-of-three-serie kwam Landstede langszij. In een beslissende wedstrijd, die Leiden in eigen huis mocht spelen omdat ze de reguliere competitie als winnaar afsloot, won Leiden. Daardoor mochten de mannen van Hammink het karwei afmaken tegen Den Bosch.

Vizier op de toekomst

De landstitel wordt gevierd in de Sleutelstad. Door corona niet zoals in 2013 met een schitterende huldiging op het stadshuis, maar wel intiem in een kleine groep. Wel is er komende zondag een bescheiden rondvaart door de Leidse grachten. Toch is het vizier in de Vijf Meihal alweer gericht op de toekomst. De zaal waar de ploeg de thuiswedstrijden speelt, wordt binnen een paar jaar ingeruild voor een nieuwe hal. De gemeente Leiden investeert namelijk de komende jaren zestig miljoen euro in twee nieuwe sportcomplexen: een indoor schaatsbaan met combibad en een indoor sportcentrum met twee sporthallen met onder meer een topsporthal waar de basketballers in kunnen spelen. Dit gaat ten koste van de Vijf Meihal en 3 oktoberhal. Iets waar in het Leidse basketbalkamp niet om wordt gejuicht.
'We gaan misschien niet meer onze wedstrijden in Leiden spelen', zegt ZZ Leiden-voorzitter Marcel Verburg strijdbaar. 'De gemeente ziet topsport als iets commercieels en wil daar niet in investeren. Er wordt te weinig rekening gehouden met onze wensen.' Door de beperkte capaciteit van tweeduizend plaatsen is het Nederlands basketbalteam al uitgeweken. 'De minimale eis voor het Nederlands team is dat er plaats is voor drieduizend toeschouwers.' Ook in de nieuwe hal komen er niet meer dan 2000 stoelen.

Belgisch-Nederlandse competitie

Een hal met ruimte voor vijfduizend toeschouwers is volgens Verburg het streven. Dat wil hij ook met het oog op de nieuwe Belgisch-Nederlandse competitie die vanaf volgend seizoen op het programma staat. 'Een mooie uitdaging', vermoedt Verburg. 'In België gaat meer geld om in het basketbal en dus moeten we als club hard werken om op een hoger niveau te presteren. Door deze nieuwe opzet speelt ZZ Leiden meer wedstrijden die ertoe doen. Er staat niet alleen meer spanning op, het wordt ook leuker. Wellicht gaan we ooit aan de rand van Leiden spelen. Als we dat niet doen, haken we misschien af en zakken we naar de middenmoot en onderkant van de competitie. Dat is dan een keuze.'