Plat en De Groot gaan voor vijf keer paralympisch goud: 'Absolute topprestaties neerzetten'

Als regerend paralympisch kampioen triatlon merkt Jetze Plat dat hij, naarmate de Spelen dichterbij komen, steeds meer in the picture staat. Zo siert hij de cover van het lifestylemagazine Men's Health, schittert de spierbundel uit Vrouwenakker in een reclamespot van automerk Toyota en worden zijn 'superkrachten' wetenschappelijk onderzocht in het AVROTROS-programma Sportlab Sedoc.

'Het gaat best hard ineens', bekent Plat, wiens beide benen onvolgroeid zijn. 'Het is eigenlijk zo dat je als paralympiër drie jaar na de Spelen vrij weinig hoort, maar daarna neemt de belangstelling behoorlijk toe. Je merkt dat er een heel groot verschil is tussen paralympisch kampioen worden of wereldkampioen. Al gaat dat wel steeds iets beter.'

Zijn verhaal klinkt Diede de Groot, nummer één op de wereldranglijst in het rolstoeltennis, behoorlijk bekend in de oren. Zij is geboren met een verkort bovenbeen en ziet zichzelf de laatste tijd terug in sporttijdschrift Helden en het NOS Journaal. Maar wat nog veel meer deuren voor haar opent, is het sponsorcontract dat ze onlangs heeft getekend bij het beroemde kledingmerk Nike.

De speelster van het Alphense tenniscentrum Nieuwe Sloot kijkt met gemengde gevoelens naar die tijdelijke toename van de belangstelling voor paralympiërs. 'Het zou mooi zijn als die aandacht er het hele jaar door is. Dat is nog wel een puntje waar we aan kunnen werken. Aan de andere kant vind ik die rust ook wel weer lekker', schetst De Groot haar spreekwoordelijke spagaat.

Groter kon het contrast ruim een jaar geleden haast niet zijn. Door de uitbraak van het coronavirus kon ze wekenlang niet meer terecht bij haar vaste tennisclub Nieuwe Sloot. Haar coach, de Alphense oud-proftennisster Amanda Hopmans, bedacht een creatieve oplossing: trainen op een asfaltbaan in het plaatselijke Europark, tussen de recreatieve skaters en straatvoetballers.

Daar heeft De Groot ‘best wel wat uurtjes gemaakt', vertelt ze. 'We stonden er vroeg in de ochtend, want het park was opeens heel populair geworden. Zo'n baan is natuurlijk verre van ideaal, dus moesten we wat improviseren. Er zit bijvoorbeeld maar een meter uitloop, terwijl ik met mijn rolstoel ongeveer een meter breed ben. Dan moet je heel snel spelen.'

Plat had vorig jaar zo mogelijk nóg meer pech. Nadat zowel de Olympische als Paralympische Spelen met een jaar werden uitgesteld, besloot hij een oude hobby op te pakken: motorcross. Maar de laatste keer dat hij op zijn motor stapte, ging het mis en kwam hij ten val. Met een scheurtje in de nekwervel en een zware hersenschudding tot gevolg. 'Een stommigheidje waar ik veel aan herinnerd word', noemt hij het zelf.

Heel even was Plat zelfs buiten bewustzijn. Tot zijn opluchting verliep het herstel voorspoedig en kon hij na zes weken met een beschermende nekkraag om de trainingsarbeid weer opbouwen. 'Motorcross is zeker als paralympisch atleet niet de handigste sport. Maar af en toe heb ik het nodig om gewoon even wat anders te doen.'

Dat hij vijf jaar geleden in Rio al goud (paratriatlon) en brons (wegrit op de handbike) pakte, maakt Plat niet bepaald minder ambitieus. Integendeel, de meervoudig wereldkampioen en houder van het werelduurrecord handbiken heeft grote plannen. Als vlaggendrager bij de openingsceremonie hoopt hij op drie onderdelen een medaille te veroveren. En dat binnen een tijdsbestek van vier dagen.

Je zou dus kunnen zeggen dat Plat daarmee in de voetsporen kan treden van atlete Sifan Hassan en baanwielrenner Harrie Lavreysen, die op de Olympische Spelen tweemaal goud grepen en één keer brons. 'Ik ga zeker voor drie keer goud’, spreekt hij stellig uit. ‘Ik heb er alles aan gedaan en ben in goeden doen, dus ik kijk er heel erg naar uit.'

Na het behalen van zilver tijdens Rio 2016 heeft De Groot nu haar zinnen gezet op twee keer goud. Dat moet dan gebeuren in het enkel- én dubbelspel. Als dat lukt, blijft ze op koers voor een 'Golden Slam', waarvoor ze dit jaar dan alleen de US Open-titel nog moet winnen. Tot nu toe staat de teller voor haar al op elf gewonnen Grand Slams, waarvan de meest recente op Wimbledon.

In vergelijking met olympisch tennis bestaat er op de 'Paralympics' geen gemengde dubbel. Anders had ze net als Plat driemaal om eremetaal kunnen strijden. 'Heel jammer, want dat lijkt me superleuk', zegt ze. 'De allermooiste medaille is mijn doel, maar is er meer concurrentie dan ooit. Ze zetten me aan het werk, dat maakt het voor mij wel weer leuk.'

De Groot: 'Niet per se. Tennis is een moeilijk spelletje, dat besef ik heel goed. Het is niet een gegeven dat ik zomaar even alle wedstrijden win. Ik ben wel favoriet, maar er kan zoveel gebeuren. Als ik het gevoel heb dat ik er alles uit heb gehaald en ik eindig met zilver, dan kan ik daarmee leven.'

Plat: 'Dat moeten we na afloop zien. Ik weet wel dat ik drie absolute topprestaties neer moet zetten. Als je het me nu zou vragen, dan zou ik wel teleurgesteld zijn als ik tweede word. Op alle drie de onderdelen ben ik wereldkampioen, dus in dat opzicht leg ik de druk hoog bij mezelf.'