Optimisme over kansen ADO: 'Mijn gevoel is dat ze het gaan redden'

In aanloop naar de finale wist ADO zich te ontdoen van achtereenvolgens NAC Breda en FC Eindhoven. 'Dat waren lastige tegenstanders', steekt De Mos van wal. 'Het zijn nu al vier wedstrijden die ze afgeleverd hebben. Altijd met vaste uitslagen. Dat is helemaal frappant. Elke keer 2-1. Ze hebben nu het idee dat ze onklopbaar zijn, maar dat heeft Excelsior ook.'

Volgens De Mos is duidelijk wat er tot dusver goed gaat bij de Hagenaars. 'Het scoreverloop is dat ze steeds op voorsprong komen en dat helpt wel mee. Ze hoeven niet te sleutelen. Je zit in een soort flow. Alles wat ze aanraken, verandert nu in goud. Het zelfvertrouwen van het team is groot, net zoals bij de supporters en bij de staf. Nu moet je oppassen dat dat niet in euforie verandert. "We" moeten niet te vroeg juichen, want er zijn nog twee finales te gaan.'

In de eerste ronde van de nacompetitie had Excelsior een verlenging nodig tegen Roda JC. Tegen eredivisionist Heracles Almelo kenden de Rotterdammers geen enkele moeite. De nummer zestien van het hoogste niveau werd twee keer met overtuigende cijfers afgedroogd door de nummer zes van de eerste divisie: 3-0 en 1-3. De Mos denkt dat ADO zich vooral moet richten op de restverdediging. 'Excelsior kan enorm snel omschakelen van balverlies naar balbezit. Dat hebben ze aangetoond tegen Heracles. Het is niet alleen Dallinga (topscorer van de eerste divisie met 32 goals, red.) in die ploeg. Er zijn meerdere spelers die daar heel goed in zijn. Ik vond ze in de competitie ook al heel erg gevaarlijk. Het zijn van die ploegen die ADO niet liggen en daar moeten ze voor oppassen. In de omschakeling moeten ze niet gepakt worden.'

De 75-jarige ras-Hagenaar denkt desalniettemin dat de Zuid-Hollandse clubs aan elkaar gewaagd zijn. 'Ze hebben allebei een topscorer in huis en een goede schaduwspits. Verdedigend zit het vrij goed in elkaar. Je kan niet zeggen dat er één favoriet is. Niet verliezen zou dinsdag natuurlijk top zijn. Winnen is altijd beter, maar ze moeten zeker niet met twee goals verschil verliezen. Eén goal verschil kan nog rechtgezet worden. Het beste is om daar ongeschonden te beginnen. In Den Haag worden ze door het publiek gedwongen om aan te vallen.'

Ook De Mos is onder de indruk van doelpuntenmachine Verheydt. 'Hij is zó belangrijk met zijn goals. De ene is nog mooier dan de ander.' De eerste twee ontmoetingen met NAC moest de beresterke spits nog aan zich voorbij laten gaan. Tegen FC Eindhoven was hij in beide duels eenmaal trefzeker, waarvan vooral de treffer met zijn hoofd in het Cars Jeans Stadion van grote schoonheid was. 'Hij boezemt ontzag in bij de tegenpartij. De verdedigers zijn bang. Ballen die ze makkelijk onder controle kunnen krijgen, verliezen ze. Als ze niet gehaast hoeven te spelen gaan ze toch direct de bal wegtrappen. Die angst slaat door op de hele verdediging en daar maakt ADO dan goed gebruik van. Eén speler maakt daar helemaal goed gebruik van en dat is Sem Steijn.'

Dat is volgens hem dan ook de reden dat ADO zo sterk presteert in de play-offs: de tandem Steijn-Verheydt. 'Dat scorend vermogen is er altijd en dat is een heel belangrijk wapen.' Toch kan het dinsdag zomaar anders zijn, denkt De Mos. 'Dit is een soort toernooi. Je gaat van de ene wedstrijd en tegenstander naar de andere. Dit is de derde. Als je nou één duel slecht speelt en dat dat toevallig de finale is, zou dat heel vervelend zijn. Dat ze verlammen door de spanning. Laten we niet hopen dat dat dinsdag of zondag zo ver is.'

Nadat Ruud Brood richting het einde van het seizoen de wacht werd aangezegd, was de kritiek op diens opvolger, Giovanni Franken, in eerste instantie niet mals. 'Als je puur naar de resultaten kijkt, kun je alleen maar zeggen dat hij het goed gedaan heeft', vervolgt 'de Witte'. 'De bloemen liggen op de eindstreep. Het is een jonge trainer die aan het begin van zijn carrière staat. Hij moet oppassen dat hij niet meegaat in de euforie van de supporters. Een trainer moet altijd proberen om nuchter te blijven. Hij moet ook kunnen handelen als je een keer achter komt. Dat is nog niet gebeurd, maar dan moet je wel adequaat zijn natuurlijk. Het is heel verleidelijk om nu een houding aan te nemen, alsof het werk al geklaard is.'

De Mos wil niet zover gaan dat de uitstekende prestaties van ADO van de laatste weken puur en alleen op het conto van Franken te schrijven zijn. 'Het is een combinatie van factoren. Je komt in een situatie dat je alleen maar aan het winnen bent. Je hebt heel veel geroutineerde jongens die het één en ander meegemaakt hebben en je hebt jonge jongens die het heel goed doen: Asante en Amofa. Janmaat heb je met al zijn routine. Verheydt die op alle niveaus, van de amateurs tot de eerste divisie, overal gescoord heeft. Sem Steijn die zich ontwikkelt en een fantastische speler is voor de club. Dan krijg je een mooie mix. Met elkaar knokken, dat doen ze. Fysiek zijn ze blijkbaar ook allemaal in orde. Dan valt alles de goede kant op. Dat zijn natuurlijk ook de play-offs. Je moet top zijn en dat zijn ze op dit moment.' Toch nuanceert hij die uitspraak enigszins. 'Excelsior is dat namelijk ook.'

Ondanks de huidige vorm denkt De Mos dat de huidige ADO-selectie tekort komt voor het hoogste niveau. Een sleutelrol in de eredivisie ziet de voormalig oefenmeester weggelegd voor Verheydt. 'Ik zou hem koste wat het kost willen behouden, ondanks aanbiedingen uit het Midden-Oosten en Japan. Een aantal spelers heeft in de afgelopen weken laten zien potentie te hebben.' Daarbij noemt hij Tyrese Asante, Jamal Amofa, aanvoerder Boy Kemper en de jonge keeper Hugo Wentges als voorbeelden.

'Er moet heel veel bijkomen om niet opnieuw in degradatiegevaar te komen', voorspelt De Mos. 'Alle ploegen zullen zich gaan versterken. Ook de twee promovendi, Emmen en Volendam. Zij spelen goed voetbal met hun trainers. Van de nieuwe leiding zal wel het één en ander gevraagd worden.' Belangrijk criterium in de zoektocht naar versterkingen is dat spelers ervaren zijn. 'Ze moeten routine hebben en niet de fout maken om weer twintig onbekende spelers uit het buitenland te halen', doelt hij op de periode dat Alan Pardew met bijzonder weinig succes de scepter zwaaide in Den Haag. 'Zij hebben geen affectie met het publiek en met de eredivisie. Het moeten échte versterkingen zijn.'

Daarop inhakend stelt De Mos dat er (nog) niet geleerd is van het verleden. 'Als ik zie welke drie spelers (David Puclin, Felipe Pires en Guillermo Rodríguez kwamen buiten de transferperiode om naar Den Haag, red.) er nu weer bij zijn gekomen...', zucht De Mos. 'Dan wordt er door Franken gesproken over 'overkwaliteit'. Dat geldt voor alle drie dat dat niet zo is. Pires is een kampioen ballen terugspelen, die heeft echt nog niets laten zien waarvan ik denk dat hij beter is dan een jongen die er al was. Ik hoop dat ik me vergis en hij tegen Excelsior het tegendeel gaat bewijzen.'

'Laat ze die fout niet maken', benadrukt De Mos. 'Haal vier spelers van de buitencategorie - voor het niveau ADO - waarvan je zeker weet dat ze in de as je elftal beter maken. Hopelijk komen ze dan niet weer in de problemen, hoeven ze geen trainers te ontslaan en spelers te halen in de winter. Pak het een keer goed aan, waardoor je een aantal jaar kunt gaan bouwen. Ze hebben daar hun mond van vol. Het moet op het veld gebeuren. Er moeten echt goede aankopen komen als ze weer de eredivisie in gaan. Dat is niet zo makkelijk gebleken.'

In het buitenland wordt nog weleens laatdunkend gesproken over de eredivisie. Geheel onterecht, denkt De Mos. 'Het wordt vaak onderschat door buitenlanders, zoals bij PSV door Schmidt. Die weten allemaal nu wel wat de eredivisie inhoudt. Het is echt een fantastische competitie.'

Aangezien Franken niet over de vereiste licenties beschikt, moet ADO in de zomer noodgedwongen op zoek naar een nieuwe coach. 'Ik weet niet welke trainers nog vrijkomen. Het moet iemand zijn die ervaring heeft met de eredivisie. Ik denk dat Danny Buijs een kandidaat zou kunnen zijn, maar hij staat hoog op de lijst bij mijn oude club KV Mechelen.'

De Mos besluit met een optimistische noot. 'Mijn gevoel zegt dat ADO het dit keer gaat redden. Dat het voetballend gelijk is aan Excelsior, maar dat de sfeer, het fysieke én het mentale gedeelte beter in elkaar zit bij ADO. Het stadion kan zondag nog wel eens een hel zijn voor Excelsior, waardoor ADO promoveert.'