Oud-scheidsrechter Van der Ende over 50 jaar gele kaarten: 'Blijft bij de spelers langer hangen'
DEN HAAG - Deze zaterdag is het 50 jaar geleden dat Haagse scheidsrechter Gerard Jonker de allereerste gele kaart uitdeelde in het Nederlandse voetbal. Dat gebeurde tijdens de wedstrijd HVC-Veendam in de eerste divisie. De ontvanger? Veendam-verdediger Eltje Edens. Oud-scheidsrechter en Hagenaar Mario van den Ende heeft in zijn carrière meer dan zeshonderd wedstrijden gefloten en zelf ook heel wat gele kaarten uitgedeeld. In het radioprogramma West Wordt Wakker van Omroep West blikt hij terug op de geschiedenis van de gele kaart.
Hoeveel gele kaarten hij in zijn carrière heeft gegeven, durft Mario van der Ende niet meer met zekerheid te zeggen. 'Het zijn er in ieder geval genoeg geweest', lacht de oud-scheidsrechter. Toen hij in 1984 het amateurvoetbal verruilde voor de eredivisie, waren de rode en gele kaarten voor hem een nieuw fenomeen. Zijn eerste kaart kan hij nog wel herinneren, dat gebeurde tijdens de wedstrijd tussen de tweede teams van Ajax en HFC Haarlem.
'Toen keepte daar Fred Grim. Ik nam een beslissing op 5 meter, en hij stond op 85 meter. Toen vond hij het toch even nodig om die tachtig meter te overbruggen en mij te zeggen dat ik fout zat', lacht Van der Ende. 'Dat deed hij op zo'n manier dat ik het wel een gele kaart waard vond.' En of Grim daar begrip voor had? 'De eerste tien jaar niet, maar daarna is het goed gekomen.'
Duidelijk communicatiemiddel
De oorsprong van het systeem met gele en rode kaarten ligt bij de Britse scheidsrechter Ken Aston. Hij raakte geïnspireerd toen hij in 1966 voor een verkeerslicht stond, legt Van der Ende uit. 'Door die kleurencodes kwam hij het op het idee voor de gele en rode kaart. Ik denk dat het voor iedereen een heel duidelijk communicatiemiddel is.'
Voor de komst van de gele en rode kaart moesten scheidsrechters gebruik maken van een boekje om alle overtredingen bij te houden, en dat was een nogal omslachtig karwei volgens Van der Ende. 'In die tijd waren er niet overal rugnummers, dus dan moest je de naam raden van de spelers. Ik herinner me nog wel een ploeg waar een tweeling rondliep. Dan was het ook wel handig als je even de juiste voornaam ging vragen om ze uit elkaar te houden.'
Systeem was soms verwarrend
In de beginjaren was het systeem nog best verwarrend voor sommigen, herinnert de oud-scheidsrechter zich. 'Ik sprak vorige week iemand die destijds bij het bondsbureau van de KNVB werkte. Hij krijg allemaal verzoeken van scheidsrechters om rode en gele kaarten te sturen. Ze dachten namelijk dat je die echt weg moest geven', lacht hij.
'En in het eerste jaar dat de kaarten werden ingevoerd in het amateurvoetbal belden wedstrijdsecretarissen naar het bondsbureau. Bij de gele kaarten hoorde namelijk ook nog een administratieve boete, en ze vroegen of de kerstbonus al binnen was.'
Woeste Ronald de Boer
In zijn jarenlange carrière heeft Van der Ende genoeg memorabele gele kaarten uitgedeeld, maar of hij daar ooit spijt van heeft gehad? 'Ik heb niet echt kaarten waar ik nu nog van wakker lig', geeft hij toe. 'Meestal blijft het bij de spelers wat langer hangen.'
Als voorbeeld noemt hij een kaart die hij ooit uitdeelde aan Ronald de Boer. 'Daar werd hij ongelooflijk woest van. Vijftien jaar later waren we samen bij beachvoetbal in Aruba, en toen zei hij: "Zullen we vrede maken?"'
Beluister hieronder het volledige gesprek met oud-scheidsrechter Mario van der Ende:
