Mediacircus Huis ter Duin en Oranje: 'Het werd allemaal steeds gekker en idioter'

Memphis Depay wordt belaagd door journalisten bij Huis ter Duin
Memphis Depay wordt belaagd door journalisten bij Huis ter Duin © ANP
NOORDWIJK - Het Nederlands elftal en Huis ter Duin zijn dertig jaar lang onlosmakelijk met elkaar verbonden geweest. Oranje verbleef tussen 1987 en 2017 in het statige hotel in Noordwijk. Waarom werd er ooit gekozen voor de Zuid-Hollandse badplaats? En hoe ontstond het bekende mediacircus rondom de internationals bij het hotel? 'Hier hadden ze veel meer vrijheid en dat werd over het algemeen gewaardeerd door de spelers.'
Vanaf het begin van het betaald voetbal verbleef het Nederlands elftal in Zeist. Uit de opbrengsten van de voetbaltoto werd hier een landgoed aangekocht, waarop in september 1965 het KNVB Sportcentrum werd geopend. Tot bondscoach Rinus Michels in 1987 besloot naar Noordwijk te verkassen. 'Het was eigenlijk een heel praktische keuze', vertelt Stephan Stokkermans, directeur van Huis ter Duin. 'Er werd verbouwd op Zeist. Michels kende de eigenaar van Huis ter Duin nog uit zijn Ajax-periode. Hij belde hem op en vroeg: kunnen we bij jou terecht? Dat kon en uiteindelijk zijn ze dertig jaar gebleven', lacht Stokkermans.
Ook na de grootschalige verbouwing in Zeist bleef Oranje vaste gast bij Huis ter Duin. 'In '88 werd men Europees kampioen. De sfeer en de dynamiek vond men zó prettig ten opzichte van Zeist, waar de inrichting veel eenvoudiger was. Een soort 'jeugdherberg', omschrijft journalist Jurriaan van Wessem het verblijf in Zeist.

Hoge eisen van Gullit en Van Basten

Een andere reden om te kiezen voor Huis ter Duin was de mate van luxe waaraan de sterspelers van Oranje destijds gewend waren. Zo genoten de AC Milan-vedettes Marco van Basten en Ruud Gullit een voorkeursbehandeling en werden zij voor interlandperiodes per privéjet ingevlogen. Met name 'de Zwarte Tulp' vervulde destijds een prominente rol binnen en buiten de lijnen. 'Gullit kon wel eisen stellen', zegt Van Wessem.
Toch was het vooral de omgeving en de sfeer in het hotel die Oranje in Noordwijk hield, denkt Stokkermans. 'Wat wij begrepen is dat zij het heel erg fijn vonden: een fijne plek met de zee om te ontspannen. Daarnaast waren ze tevreden over de omvang van het hotel en de manier waarop het ingedeeld was. De spelers hadden de privacy, maar toch ook de reuring van de partijen en evenementen die in het hotel waren. Daarbij kwamen veel spelers uit internationale competities waar ze veel meer opgesloten zaten in trainingskampen of in speciale accommodaties van de club. Hier hadden ze veel meer vrijheid en dat werd over het algemeen gewaardeerd door de spelers.'

Ontstaan van 'het mediacircus' bij Huis ter Duin

'In de loop der jaren is een hoop veranderd', concludeert Stokkermans. 'In de beginjaren waren er tussen de 22 en 30 gasten van Oranje, omdat de begeleidende staf ook veel kleiner was. Uiteindelijk verwelkomden we in de laatste jaren bijna vijftig gasten en was de persaandacht vele malen groter.'
'Voor de media was Huis ter Duin heel fijn', vertelt Rypke Bakker, Oranjewatcher van Nu.nl. 'Je hebt niet zoveel persmomenten bij Oranje, in ieder geval minder dan je zou willen. Je kon iedereen spreken, omdat alle spelers door de vooringang naar binnen moesten. De traditie ontstond tussen 2008 en 2009. In die jaren stond er alleen een verslaggever van de NOS, De Telegraaf en het AD, maar verder niemand.'
Rypke Bakker rechts van Oranje-international Georginio Wijnaldum bij Huis ter Duin in 2017
Rypke Bakker rechts van Oranje-international Georginio Wijnaldum bij Huis ter Duin in 2017 © ANP
'Eigenlijk zag je het in de jaren onder Van Gaal en Hiddink, Blind en Advocaat steeds groter en groter worden. Op den duur stonden zelfs PowNews, alle kranten en wij er met NU.nl. Het werd steeds gekker en idioter: het werd één groot persmoment. Het was soms vrij chaotisch als spelers tegelijkertijd aankwamen. Dan renden we naar ze toe op de parkeerplaats. Het is ook wel apart, want je kon de spelers ook gewoon zien aan komen rijden met heel grote wagens.'
Vervolgens schiet Bakker in de lach. 'Of juist niet. Theo Janssen werd ooit met een bestelbusje afgezet', herinnert hij zich. 'En neem Timo Letschert van FC Utrecht... Die kwam met één of andere auto met zo'n zijdeur die naar boven openging, aanzetten. We vonden het allemaal al bijzonder dat hij voor Oranje was opgeroepen en toen kwam hij ook nog eens in zo'n auto aanzetten...'
FC Utrecht-verdediger Timo Letschert komt aan in een flitsende witte sportauto
FC Utrecht-verdediger Timo Letschert komt aan in een flitsende witte sportauto © ANP
Volgens Bakker was de bolide van Letschert illustratief voor het circus dat ontstaan was. 'Hij zei: "Deze heb ik van mijn zaakwaarnemer geleend." Je wil indruk maken op je eerste dag bij Oranje en dan kom je in zo'n auto aanrijden als verdediger van FC Utrecht... Dat was het ook wel echt bij Huis ter Duin: gewoon kijken. Het beeld deed veel. Hij heeft uiteindelijk nooit gespeeld.'
De situatie liep steeds verder uit de hand en op den duur voelde de KNVB zich verplicht dranghekken te plaatsen voor journalisten. 'Ze wilden toch een beetje orde houden. De spelers waren niet altijd even blij als ze aankwamen en ze tien cameraploegen te woord moesten staan.'

'Een verplicht persmoment'

Zo zal Marvin Zeegelaar het zich nog goed kunnen herinneren toen hij zich voor het eerst mocht melden bij het Nederlands elftal in Noordwijk. 'Iedereen wilde hem natuurlijk spreken, maar hij wilde snel doorlopen', blikt Bakker terug. 'Toen zei één collega voor de grap: je moet even hierlangs, dit is een verplicht persmoment bij Oranje.'
'Toen ging hij alle camera's vervolgens één voor één af en stond hij iedereen keurig te woord. Zo werd een speler wel een beetje in de maling genomen. Het was een officieus persmoment waar de KNVB steeds meer mee in de maag kwam te zitten.'
Marvin Zeegelaar praat met de pers, Daley Blind 'glipt' naar binnen
Marvin Zeegelaar praat met de pers, Daley Blind 'glipt' naar binnen © ANP
Uiteindelijk eindigde het huwelijk tussen de KNVB en Huis ter Duin in 2017. 'De beslissing om met Oranje het basiskamp op te slaan in Zeist heeft te maken gehad met de gedachtegang dat er vanuit de KNVB een wens bestond om alle vertegenwoordigende elftallen tijdens interlands zoveel mogelijk bij elkaar te kunnen laten zijn op één plek', legt een woordvoerder van de KNVB uit. Zo kunnen jeugdspelers eerder in aanraking komen met spelers van het grote Oranje.
Met de verhuizing naar Woudschoten maakte bondscoach Ronald Koeman ook gelijk een einde aan het mediacircus, vertelt Bakker. 'Bij aankomst mag je nu niet meer met een camera staan. Dat is uitdrukkelijk verzocht dat dat niet mag. De media is daardoor het beginnende persmoment kwijt. Bij Woudschoten is het heel rustig, afgesloten en kan niemand zomaar naar binnen. Koeman was er gewoon klaar mee. Ook door de onrust die het allemaal creëerde. Het is nu allemaal wat serieuzer en professioneler.'

'Met lede ogen afscheid genomen'

Stokkermans vindt het jammer dat het Nederlands elftal niet langer in Noordwijk verblijft, maar heeft tegelijkertijd vrede met de beslissing. 'Je wenst natuurlijk dat ze blijven, maar de realiteit was dat er zó veel investeringen werden gedaan in de faciliteiten en met name de trainingsaccommodaties in Zeist', zegt de directeur van het hotel. 'De wereld is natuurlijk wat veranderd, waardoor er meer nadruk ligt op het creëren van de perfecte faciliteiten. Met name sportief gezien was het niet meer te houden voor ons. Met lede ogen hebben we afscheid genomen.'
'En dat was heel mooi', benadrukt Stokkermans. 'De KNVB heeft ons op meer dan loyale wijze in het zonnetje gezet, maar jammer vinden we het natuurlijk wel. We kunnen bij Huis ter Duin bijna alles creëren wat men wil, maar we kunnen natuurlijk niet zomaar een trainingsveld neerleggen. We zijn trots op de dertig jaar dat we ze hebben mogen ontvangen en wensen ze alle successen die ze vanuit Zeist weten te realiseren. Ze zijn altijd welkom. Heel veel spelers, trainers en staf komen nog altijd naar Huis ter Duin. Dat is een heel groot compliment naar de staf. De band met Oranje blijft altijd bestaan.'
Huis ter Duin-directeur Stephan Stokkermans (links) met Harry Mens in 2017
Huis ter Duin-directeur Stephan Stokkermans (links) met Harry Mens in 2017 © ANP